Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1922–1927)

Sejm I kadencji (1922–1927) to niższa izba parlamentu wybrana 5 listopada 1922.

Pierwsze posiedzenie Sejmu RP 28 listopada 1922

Żydowskie Koło Parlamentarne z czasów Sejmu I kadencji

Sejm I kadencji został wyłoniony w drodze demokratycznych wyborów pięcioprzymiotnikowych (bezpośrednich, powszechnych, równych, proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym) przeprowadzonych na podstawie Konstytucji uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy.

Pierwsze posiedzenie odbyło się 28 listopada 1922^[1].

Marszałkiem Sejmu I kadencji był Maciej Rataj.

Sejm I kadencji wybrał wraz z Senatem I kadencji jako Zgromadzenie Narodowe trzech Prezydentów RP:

• 9 grudnia 1922 – prof. Gabriela Narutowicza,
• 20 grudnia 1922 – prof. Stanisława Wojciechowskiego,
• 1 czerwca 1926 – prof. Ignacego Mościckiego.

Wyniki przeprowadzonych 5 listopada 1922 wyborów do Sejmu I kadencji (1922–1927)

Osobny artykuł: Wybory parlamentarne w Polsce w 1922 roku.

Osobny artykuł: Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1922–1927).

Z tym tematem związana jest kategoria: Posłowie na Sejm I kadencji (1922–1927).

Klub	przewodniczący Klubu	Liczba głosów (w tys.)	Mandaty poselskie
Chrześcijański Związek Jedności Narodowej	Wojciech Korfanty	2 789	169
Blok Mniejszości Narodowych	Izaak Grünbaum	1 398	66
Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”	Wincenty Witos	1 148	70
Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”	Stanisław Thugutt	947	49
Polska Partia Socjalistyczna	Ignacy Daszyński	907	41
Narodowa Partia Robotnicza	Karol Popiel	473	18
Zjednoczone Stronnictwa Narodowo-Żydowskie Małopolski Wschodniej	Emil Sommerstein	169	15
Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica		127	4
Związek Proletariatu Miast i Wsi		122	2
Związek Narodowo-Żydowski Zachodniej Małopolski		87	2
Chliboroby - Rusini		81	5
Ogólnożydowski Związek Robotniczy w Polsce – Bund		81	0
Polskie Stronnictwo Ludowe – Grupa Stapińskiego	Jan Stapiński	60	2
Żydowski Demokratyczny Blok Ludowy	Nouch Pryłucki	51	1
inne		308	0
Razem		8 748	444

Sejm I kadencji rozwiązany został 27 listopada 1927^[2]. Następny sejm, Sejm II kadencji utworzony został w wyniku wyborów przeprowadzonych w Polsce 4 marca 1928.

Prezydium klubów

Związek Ludowo-Narodowy^[3]

Prezes: Stanisław Głąbiński (polityk), Wiceprezes 1. Marian Seyda 2. Jan Harusewicz, zastępcy wiceprezes: Konstanty Kowalewski, Władysław Kucharski (minister), Zarząd: Gabriela Balicka, Chełmoński, Gościcki, Kazimierz Lutosławski, Szebeko, Wierczak, Załuska, Zamorski

Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"

Prezes: Wincenty Witos, wiceprezesi: Stanisław Biały, Jan Bryl, Dr. Władysław Kiernik, Andrzej Pluta, Komisja parlament.: Józef Bednarczyk, Paweł Bobek, Dr. Józef Buzek, Jan Dębski, Alfons Erdman, Bronisław Krzyżanowski, Jan Nawrocki, Stanisław Osiecki, Władysław Ostrowski, Jakób Pawłowski, Andrzej Średniawski

Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie"

Prezes: Stanisław Thugutt, wiceprezesi: Dr. Józef Putek, Eustachy Rudziński, sekretarze: Kazimierz Bagiński, Sylwester Wojewódzki, komisja parlament.: Wincenty Baranowski, Dr. Kazimierz Bartel, Ludwik Chomiński, Jan Ledwoch, Wacław Łypacewicz, Maksymilian Malinowski, Tadeusz Niedzielski, Julian Poniatowski, Jan Smoła

Narodowe Chrześcijańskie Stronnictwo Pracy

Prezes: Józef Chaciński, wiceprezesi: Edmund Bigoński, Ludomił Czerniewski, Karol Holeksa, sekretarze: Albin Nowicki, Paweł Romocki, skarbnik: Michał Kwiatkowski, komisja parlamentarna: prezes, wiceprezesi, Tadeusz Błażejewicz, Wacław Bitner, Wojciech Korfanty

Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów

Prezes: Norbert Barlicki, wiceprezesi: Jędrzej Moraczewski, Stanisław Posner, sekretarz: Zygmunt Piotrowski, zastępca sekretarza: Julian Smulikowski, gospodarz: Antoni Pączek, komisja parlamentarna: Kazimierz Czapiński, Ignacy Daszyński, Dr. Herman Diamand, Dr. Stefan Kopciński, Dr. Herman Lieberman, Mieczysław Niedziałkowski, Dr. Feliks Perl, Kazimierz Pużak, Zygmunt Żuławski.

Koło Żydowskie w Sejmie Rz. Pol.

Heszel Farbstein, Izaak Grünbaum, Dr. Bernard Hausner, Eliasz Kirszbraun, Dr. Henryk Rosmarin, Dr. Adolf Silberschein, Dr. Abraham Thon Ozjasz

Klub Chrześcijańsko-Narodowy

Prezes: Edward Dubanowicz, wiceprezesi: Alfred Chłapowski, Franciszek Maślanka, Dr. Stanisław Stroński

Klub Ukraiński

Prezes: Antin Wasyńczuk, wiceprezes: Samuel Podhirski, Mikołaj Pirogow, sekretarz: Jakób Wojtiuk

Narodowa Partia Robotnicza

Prezes: Stanisław Wachowiak, wiceprezesi: Antoni Banaszak, Adam Chądzyński, sekretarze: Marcin Milczyński, Stanisław Piecha

Zjednoczenie Posłów Niemieckich

Prezes: Eugeniusz Naumann, wiceprezesi: ks. Józef Klinke, Józef Spiekerman, August Utta.

Klub Białoruski

Prezes: Bronisław Taraszkiewicz, wiceprezesi: Sergiusz Baranow, Adam Stankiewicz, sekretarz: Antoni Owsianik, członek prezydium: Wieczysław Bogdanowicz.

Komisje

Lista komisji^[3]

nazwa	przewodniczący	klub
Administracyjna	Stanisław August Thugutt	Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”
Budżetowa	Stanisław Głąbiński (polityk)	Związek Ludowo-Narodowy
Komunikacyjna	Kazimierz Bartel	Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”
Konstytucyjna	Kazimierz Lutosławski	Związek Ludowo-Narodowy
Morska	Antoni Anusz	Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”
Ochrony pracy	Aleksander Wóycicki	Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji
Odbudowy kraju	Jan Bryl	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)
Opieki społecznej i inwalidzka	Edmund Bigoński	Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji
Oświatowa	Stefan Sołtyk	Związek Ludowo-Narodowy
Petycyjna	Józef Skrzypa	Klub Ukraiński
Prawnicza	Zygmunt Marek	Polska Partia Socjalistyczna
Przemysłowo-handlowa	Andrzej Wierzbicki (polityk)	Związek Ludowo-Narodowy
Regulaminowa i nietykalności poselskiej	Zygmunt Rabski	Narodowa Partia Robotnicza
Robót publicznych	Władysław Kucharski (minister)	Związek Ludowo-Narodowy
Rolna	Tomasz Wilkoński	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)
Skarbowa	Stanisław Osiecki	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)
do walki z drożyzną	Tomasz Arciszewski	Polska Partia Socjalistyczna
Wojskowa	Czesław Mączyński	Klub Chrześcijańsko-Narodowy
Spraw zagranicznych	Jan Dąbski	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)
Zdrowia publicznego	Salomon Weinzieher	Bezpartyjny

Poznań : Wielkopolska Księg. Nakł. K. Rzepeckiego

Data publikacji

1923

Przypisy

1. Pierwsze dni Sejmu i Senatu. „Nowości Illustrowane”. Nr 44, s. 1, 9 grudnia 1922.
2. Henryk Zieliński, Historia Polski 1864–1939, PWN Warszawa, wyd. III, 1971
3. Sejm i Senat 1922-1927: podręcznik dla wyborców, zawierający wyniki wyborów w powiatach, okręgach, województwach, podobizny senatorów i posłów sejmowych oraz mapy poglądowe [online], wbc.poznan.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).

Bibliografia

• Siedlik Tadeusz A., Historia Polski 1900-1939, Warszawa 1993
• Sejm i Senat 1922-1927: podręcznik dla wyborców, zawierający wyniki wyborów w powiatach, okręgach, województwach, podobizny senatorów i posłów sejmowych oraz mapy poglądowe, Poznań, : Wielkopolska Księg. Nakł. K. Rzepeckiego, 1923