Działania poszukiwawczo-ratownicze, poszukiwanie i ratownictwo lub po prostu ratownictwo sensu stricto (ang. search and rescue, SAR) – działania polegające na odnalezieniu ludzi w niebezpieczeństwie, zapewnieniu im pomocy i dostarczeniu ich w bezpieczne miejsce.
Rodzaje
Termin ten odnosi się do:
- walki z pożarami,
- walki z katastrofami, klęskami żywiołowymi i zdarzeniami nadzwyczajnymi,
- ratownictwa technicznego,
- ratownictwa chemicznego i ochrony środowiska,
- ratownictwa narciarskiego,
- ratownictwa górskiego,
- ratownictwa jaskiniowego,
- ratownictwa górniczego,
- ratownictwa wodnego,
- ratownictwa lodowego,
- lotniczych i morskich działań poszukiwawczo-ratowniczych (air-marine search and rescue, AMSAR):
- morskich działań poszukiwawczo-ratowniczych( (marine search and rescue, MSAR),
- lotniczych działań poszukiwawczo-ratowniczych (aerial search and rescue, ASAR),
- ratownictwa medycznego – tylko w zakresie tzw. „ratownictwa przedmedycznego”, czyli udzielania pierwszej pomocy i kwalifikowanej pierwszej pomocy, do czasu podjęcia przez zespół ratownictwa medycznego lub MEDEVAC medycznych czynności ratunkowych; te ostatnie (czyli ratownictwo medyczne sensu stricto) leżą poza zakresem pojęcia działań poszukiwawczo-ratowniczych.
W zależności od rodzaju działań, można prowadząc je stosować określony znaki ochronne ustanowione w międzynarodowym prawie humanitarnym. Znaki te to:
- międzynarodowy znak obrony cywilnej – niebieski trójkąt równoboczny na pomarańczowym tle, nie dotykający wierzchołkami krawędzi,
- międzynarodowy znak Czerwonego Krzyża i znaki mu równoważne, którymi są: Czerwony Półksiężyc, Czerwona Gwiazda Dawida, Czerwony Lew i Słońce oraz Czerwony Kryształ,
- międzynarodowy znak ochrony zabytków - Błękitna Tarcza.
Bojowe działania poszukiwawczo-ratownicze (combat search and rescue, CSAR) są pokrewnym, lecz odrębnym pojęciem – stosowanie ww. międzynarodowych znaków ochronnych jest w ich przypadku zabronione, z uwagi na bojowy charakter.
Działania poszukiwawczo-ratownicze w Polsce
Działania poszukiwawczo-ratownicze (SAR) w Polsce zapewnia krajowy system ratowniczo-gaśniczy (KSRG):
- wiodącą służbą odpowiadającą za działania poszukiwawczo-ratownicze jest Państwowa Straż Pożarna, której Komenda Główna prowadzi Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności (KCKRiOL), kierujące działaniami poszukiwawczo-ratowniczymi w skali kraju, któremu podlegają centra wojewódzkie i powiatowe. PSP, która wspierana jest przez jednostki Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej, zakładowe straże pożarne oraz ochotnicze straże pożarne (OSP)[1]; odpowiada bezpośrednio za:
- walkę z pożarami,
- walkę z katastrofami, klęskami żywiołowymi i zdarzeniami nadzwyczajnymi,
- ratownictwo techniczne,
- ratownictwo chemiczne i ochrony środowiska,
- autonomicznie od KCKRiOL zorganizowana jest koordynacja służb odpowiedzialnych za lotnicze i morskie działania poszukiwawczo-ratownicze (AMSAR) oraz za ratownictwo górnicze:
- wiodącą służbą w zakresie morskich działań poszukiwawczo-ratowniczych (MSAR) jest Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa, prowadząca Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne w Gdyni oraz Morskie Pomocnicze Ratownicze Centrum Koordynacyjne w Świnoujściu, wspierane przez Polish Rescue Radio Urzędu Morskiego w Gdyni[2]; wsparcie lotnicze zapewniają ponadto jednostki SAR Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej;
- wiodącą służbą w zakresie lotniczych działań poszukiwawczo-ratowniczych (ASAR) jest Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, prowadząca Cywilno-Wojskowy Ośrodek Koordynacji Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego (ARCC)[3]; wsparcie zapewniają jednostki SAR podległe 3. Skrzydłu Lotnictwa Transportowego (1 Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Świdwinie, 2 Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Mińsku Mazowieckim, 3 Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Krakowie), a także jednostki SAR Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej;
- wiodącą jednostką w zakresie * ratownictwa górniczego jest Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego (CSRG) – jednoosobowa spółka Skarbu Państwa
- ratownictwo wodne, lodowe, narciarskie, górskie i jaskiniowe opierają się o organizacje społeczne:
- wiodące organizacje ratownictwa wodnego i lodowego to:
- Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (WOPR) – działające na wodach śródlądowych i przybrzeżnych,
- Mazurska Służba Ratownicza (MSR) – działająca na wodach śródlądowych Krainy Wielkich Jezior Mazurskich,
- wiodące organizacje ratownictwa narciarskiego, górskiego i jaskiniowego to:
- wiodące organizacje ratownictwa wodnego i lodowego to:
- autonomicznie od KCKRiOL zorganizowana jest koordynacja służb odpowiedzialnych za lotnicze i morskie działania poszukiwawczo-ratownicze (AMSAR) oraz za ratownictwo górnicze:
Odrębną kategorię stanowią bojowe działania poszukiwawczo-ratownicze (combat search and rescue, CSAR); w Polsce odpowiadają za nie: 2. eskadra śmigłowców CSAR 56 Bazy Lotniczej w Inowrocławiu, Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych w Powidzu oraz jednostki CSAR Grupy Lotniczej Darłowo 44 Bazy Lotnictwa Morskiego[4].
Służby współpracujące
Ponadto odrębnie od krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego działają m.in.:
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
