Sakramentarz Henryka II Świętego

Sakramentarz Henryka II Świętego – manuskrypt wykonany dla Henryka II pomiędzy 1002 i 1014. Przechowywany jest w Bawarskiej Bibliotece Państwowej (Bayerische Staatsbibliothek) w Monachium.

Sakramentarz Henryka II Świętego

Iluminacja z sakramentarza przedstawiająca koronację Henryka II. Po prawej stronie Emmeram z Ratyzbony i cesarski miecz, a po lewej Ulryk z Augsburga i włócznia Świętego Maurycego. U góry – Chrystus nakłada koronę.
Typ utworu	sakramentarz
Data powstania	1002 - 1014
Wydanie oryginalne
Język	łacina
Wydawca	Henryk II Święty

Historia

Wykonanie manuskryptu zostało prawdopodobnie zlecone przez króla Henryka II skryptorium opactwa św. Emmerama w Ratyzbonie między 1002 i 1014 rokiem, to jest w okresie gdy był królem Niemiec. Sakramentarz ten pełnił funkcję modlitewnika dla nieznanej świątyni. Kościołem tym mogła być katedra Świętego Piotra w Ratyzbonie lub kaplica na dworze cesarskim. Rękopis przechowywany był w skarbcu katedry w Bambergu, która została zbudowana przez samego Henryka II w 1007 roku. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w Bawarii, został przeniesiony do Bawarskiej Biblioteki Państwowej w Monachium^[1].

Opis

Rękopis rozpoczyna się od kalendarza ze stronami dla każdego miesiąca, po którym następują dwie miniatury, przedstawiające koronację Henryka II siedzącego na tronie. Dalej przedstawiony jest portret papieża Grzegorza Wielkiego, później scena ukrzyżowania oraz aedicula Grobu Świętego i kobiet przy grobie. W dalszej części umieszczone są modlitwy mszalne^[1]. Manuskrypt zawiera 14 pełnych stron w pełnym, 21 z iluminacjami i 343 ozdobionych inicjałami. Ozdoby są inspirowane przez Złoty Kodeks z St. Emmeram – rękopis przechowywany w Ratyzbonie w czasie powstawania sakramentarza^[1][2].

• 
  Kalendarz - miesiąc styczeń na iluminacji z sakramentarza
• 
  Grób Święty
• 
  Król Henryk II na tronie
• 
  Ukrzyżowanie

Bibliografia

• Rolf Griebel, Brigitte Gullath, Martina Pippal, Erich Renhart, Stefan Weinfurter: Sacramentary of Henry II : Bayerische Staatsbibliothek, München, Clm 4456, Munich, Faksimile Verlag. Monachium: 2010, s. 718+168. ISBN 978-3-577-12908-4.
• Eliza Garrison: Henry II’s renovatio in the Pericope Book and Regensburg Sacramentary [w: Nigel Hiscock, The White Mantle of Churches: Architecture, Liturgy and Art Around the Millennium. Turnhout: 2003. Brak numerów stron w książce
• Percy Ernst Schramm, Florentine Mütherich: Denkmale der deutschen Könige und Kaiser. Ein Beitrag zur Herrschergeschichte von Karl dem Großen bis Friedrich II. 1981, s. 484. (niem.).
• H. Hoffmann: Buchkunst und Königtum im ottonischen und frühsalischen Reich. Stuttgart: 1986, s. 293.

Przypisy

1. Stefan Kötz: Eine Quelle zum Gottesgnadentum in ottonisch-salischer Zeit Die Krönung Heinrichs II. [w:] Gerhard Schmitz, Proseminar: Der Investiturstreit (Wintersemester 2000/01) [on-line]. [dostęp 2014-01-14]. (niem.).
2. PiotrP. Skubiszewski PiotrP., W służbie cesarza, w służbie króla. Temat władzy w sztuce ottońskiej, Biblioteka Otwartej Nauki [dostęp 2014-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28] (pol.). Brak numerów stron w książce