Słone (Kudowa-Zdrój)

Słone (niem. Schlaney, 1937-1945 Schnellau, czes. Slané albo dawniej Slaney) – dzielnica Kudowy-Zdroju z byłym przejściem granicznym z Czechami. Dawniej była samodzielną wsią, w latach 1961-1969 i od 1973 roku jest częścią Kudowy-Zdroju.

Ten artykuł dotyczy części Kudowy-Zdroju. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Słone

Dzielnica Kudowy-Zdroju
Kościół Narodzenia NMP w Słonem
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Miasto	Kudowa-Zdrój
W granicach Kudowy-Zdroju	31 grudnia 1961[1] do 31 grudnia 1969[2]; 1 stycznia 1973[3]
SIMC	0984189
Wysokość	370-380 m n.p.m.
Populacja  • liczba ludności	ok. 800
Kod pocztowy	57-350
Tablice rejestracyjne	DKL
Położenie na mapie Kudowy-Zdroju Słone
Położenie na mapie Polski Słone
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Słone
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Słone
50°26′11″N 16°12′46″E

Remiza OSP w Słonem

Toponimia

Po raz pierwszy wzmiankowana jako Slaney w 1403 roku. Nazwa pochodzi od Czeskiej nazwy Slaný (gwarowo Slanej). Przymiotnik slaný oznacza słony. Niemiecka nazwa Schnellau jest chrztem germanizacyjnym z okresu hitlerowskiego^[4].

Historia

Pierwsza wzmianka o Słonem pochodzi z 1403 roku^[5]. Od początku XV wieku Słone wraz z pobliskim Brzozowiem należało do miasta Náchod^[5]. Po wojnach śląskich został oddzielony od miasta granicą prusko-czeską (habsburską), a po I wojnie światowej niemiecko-czechosłowacką. Nie stwarzało to jednak przeszkód, aby Náchod mógł ze swojej własności korzystać (składało się na niego 47 ha gruntów ornych, 58 ha łąk i 57 ha lasu). W roku 1840 w miejscowości było 108 domów, w których pracowało 88 krosien bawełnianych^[6].
Po II wojnie światowej Słone znalazło się w granicach Polski, ale Náchod nie zamierzał zrezygnować z praw własności do majątku (analogiczna sytuacja była w Paczkowie, gdzie polskie miasto posiadało las na terenie Czechosłowacji). Ponieważ Polska zajęła Słone i majątek jako własność poniemiecką (co Czesi odrzucali, wskazując, że przez 350 lat było w posiadaniu w rękach miejskich, a w Słonem przeważała ludność czeskojęzyczna) padały różne propozycje - od odszkodowania dla Czechów, poprzez wzajemną umowę o dalszym korzystaniu przez Náchod z owych terenów, a na korekcie granicznej skończywszy (Słone znalazło się w orbicie czeskich żądań terytorialnych; wiązało się to z wysiedleniem Polaków, którzy już zdążyli tam zamieszkać).
Ostatecznie w 1949 roku potwierdzono, że była własność Náchodu przeszła na własność Skarbu Państwa.

Zabytki

W Słonem znajdują się następujące zabytki:

• barokowy kościół Narodzenia NMP wzniesiony w roku 1909^[7]
• dom zrębowy przy ul. Słone 102,
• duży zespół domów mieszkalnych i mieszkalno-gospodarczych^[6].

Znane postaci

• Joseph Elsner (1845–1933), niemiecki architekt i rzeźbiarz sztuki sakralnej

Zobacz też

• Przejście graniczne Kudowa Słone-Náchod