Rzekomobłoniaste zapalenie jelit

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit (RzZJ, łac. enterocolitis pseudomembranacea, ang. pseudomembranous enterocolitis) – ostra choroba biegunkowa jelita cienkiego lub grubego. Charakterystyczna dla niej jest obecność szarożółtych błon rzekomych na powierzchni błony śluzowej.

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit

Enterocolitis pseudomembranacea
Endoskopowy obraz rzekomobłoniastego zapalenia jelit
Klasyfikacje
ICD-10	A04.7 Zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane przez Clostridium difficile
DiseasesDB	2820
MedlinePlus	000259
MeSH	D004761

Etiologia i patogeneza

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest spowodowane działaniem toksyn A i B wytwarzanych przez bakterię Gram-dodatnią Clostridioides difficile. Nadmierne rozmnażanie drobnoustroju w jelitach jest spowodowane zaburzeniem równowagi naturalnej flory jelitowej spowodowane stosowaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania.

Czynniki ryzyka

• antybiotykoterapia – ampicylina, amoksycylina, klindamycyna, linkomycyna, cefalosporyny
• złamania kręgosłupa
• niedrożność jelit
• rak okrężnicy, białaczki i inne nowotwory
• chemioterapia
• ciężkie oparzenia
• wstrząs
• mocznica
• zakażenia o ciężkim przebiegu
• niedokrwienne zapalenie jelita grubego
• choroba Hirschsprunga

Objawy kliniczne i przebieg

U większości chorych przebieg jest łagodny.

• biegunka – o różnym stopniu nasilenia, czasami z domieszką krwi
• ból brzucha
• gorączka

W ciężkich przypadkach:

• podniedrożność lub niedrożność przewodu pokarmowego
• toksyczne rozdęcie okrężnicy
• perforacja przewodu pokarmowego i zapalenie otrzewnej
• odwodnienie
• wstrząs
• obrzęki z hipoalbuminemii

Rozpoznanie

Rozpoznanie RzZJ opiera się na dwóch badaniach potwierdzających:

• endoskopii z pobraniem wycinków do oceny histologicznej
• badaniu stolca – wykonanie posiewu w kierunku Clostridium difficile i oznaczenie zawartości toksyn A i B

Leczenie

• odstawienie antybiotyku, który jest domniemaną przyczyną schorzenia
• wyrównanie zaburzeń wodnych, elektrolitowych i hipoalbuminemii
• metronidazol lub wankomycyna lub fidaksomycyna^[1]
• przeszczepienie flory jelitowej^[2]
• rzadziej inne antybiotyki np. teikoplanina lub ramoplanina
• powikłania (megacolon toxicum i perforacja okrężnicy) wymagają leczenia chirurgicznego^[1]

Powikłania

• ostre rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum)
• przedziurawienie okrężnicy

Zobacz też

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego