Rumpler

Rumpler Flugzeugwerke GmbH – niemiecki producent samolotów z pierwszej połowy XX wieku, najbardziej znany z wysokościowych maszyn obserwacyjnych produkowanych dla lotnictwa niemieckiego w czasie I wojny światowej.

Rumpler Flugzeugwerke

Samolot C.VII – jedna z najbardziej udanych maszyn Rumplera
Państwo	Rzesza Niemiecka
Siedziba	Lotnisko Johannisthal
Adres	Reinickendorfer Strasse 113, Berlin N. (w 1910)[1]
Data założenia	1909
Data likwidacji	1920
Forma prawna	GmbH
brak współrzędnych

Lotnisko Berlin-Johannisthal: zabudowania Rumplera są w północnej części lotniska, niedaleko rozjazdów kolejowych; na planie widać też hale innych firm: LFG i Albatrosa

W styczniu 1909 roku dr Edmund Rumpler i R. Haessner założyli w Berlinie, w Johannisthal, przedsiębiorstwo E. Rumpler Luftfahrtzeugbau GmbH^[2], w skład którego, oprócz wytwórni samolotów, wchodziła też szkoła lotnicza; drugą – wojskową – firma prowadziła w Monchelbergu^[3]. Początkowo produkowało ono ulepszoną wersję samolotu Etrich Taube. Dzięki łatwości w pilotażu samoloty Taube zyskały wielką sławę i E. Rumpler 21 lipca 1910 roku kupił od Etricha licencję na wyłączną produkcję tej maszyny w Niemczech. Jednak sąd niemiecki unieważnił patent Etricha, w następstwie czego jego konstrukcję zaczęło budować wiele firm (w tym Rumpler), bez opłat licencyjnych. Wkrótce to Rumpler Taube, a nie Etrich Taube stał się wariantem podstawowym – co spowodowało wieloletni spór sądowy o niewypłacone należności z tytułu licencji między Etrichem a Rumplerem^[4]. Fabryka Rumplera zbudowała łącznie 220 sztuk tych maszyn^[2].

W grudniu 1913 roku wytwórnia zaczęła produkować dwumiejscowe dwupłaty^[2], z których rozwinęła się treningowa i rozpoznawcza, nieuzbrojona maszyna Rumpler B.I. Kolejne wersje tego samolotu, różniące się silnikami i szczegółami konstrukcji, budowane były w 1914 roku; Kaiserliche Marine wypróbowała B.I w wersji przebudowanej na wodnosamolot, a następnie zamówiła krótką serię maszyn, od razu w wersji morskiej^[5]. W 1915 roku przedsiębiorstwo przeszło restrukturyzację i zmieniło nazwę na Rumpler Flugzeugwerke. W tym samym roku wyprodukowało też uzbrojoną maszynę obserwacyjną Rumpler C.I – ten udany samolot był następnie budowany przez wiele innych firm. Wywodziły się z niego kolejne samoloty rozpoznawcze – C.IV i C.VII (ten ostatni osiągał najwyższy pułap praktyczny wśród samolotów I wojny światowej – ok. 7300 m)^[2]. Pomniejszona wersja C.I stała się podstawą udanego myśliwca na pływakach, oznaczanego Rumpler 6B-1; jego wersja rozwojowa Rumpler 6B-2 bazowała na rozpoznawczym C.IV^[6]. W 1917 roku firma rozwijała prototypy myśliwców i w 1918 roku wystawiła samolot D.I do konkursu na nowy myśliwiec. Maszyna była udana, ale produkowana w krótkiej serii i nie odegrała żadnej roli w walkach^[5]. Rumpler zbudował też kilka typów średnich bombowców: G.I, G.II i G.III^[2]

Po wojnie spółka próbowała sił na rynku samolotów pasażerskich, przebudowując rozpoznawcze C.I na cywilne Rumpler Limousine, ale w 1920 roku została zlikwidowana^[2].

• 
  Obserwacyjny Rumpler C.IV
• 
  Ciężki bombowiec Rumpler G.III

Przypisy

1. Bezugsquellen-Verzeichnis. „Jahrbuch der Luftfahrt”, s. 473, 1910. J.F. Lehmann. (niem.).
2. Bill Gunston: World encyclopaedia of aircraft manufacturers. From the pioneers to the present day. Annapolis, Md: Naval Institute Press, 1993, s. 259. ISBN 1-55750-939-5. (ang.).
3. David Mondey: The Complete Illustrated Encyclopedia of the World’s Aircraft. Secaucus, NJ: Chartwell Books Inc, 1978, s. 265–267. ISBN 0-89009-771-2.
4. P.M. Grosz: The Taube at war. Berkhamsted: Albatros Productions, 2004, s. 3–7. ISBN 1-902207-59-9. (ang.).
5. Rumple Flugzeug-Werke GmBH. W: Terry Treadwell: German and Austro-Hungarian aircraft manufacturers 1908-1918. Stroud, Gloucsestershire: Amberley Pub, 2010. ISBN 1-4456-0102-8. (ang.). Brak numerów stron w książce
6. W.M. Lamberton: Fighter Aircraft of the 1914–1918 War. Letchworth: Harleyford Publ., 1964, s. 162–164. ISBN 0-8306-8350-X.