Rukwiślad

Rukwiślad (Erucastrum (DC.) C.Presl) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje od 19^[5] do 27 gatunków^[6]. Występują one w Azji, Afryce i Europie. Rukwiślad francuski (E. gallicum) został zawleczony także do Ameryki Północnej^[5]. Gatunek ten należy także do polskiej flory jako zadomowiony antropofit, poza tym spotykany bywa rukwiślad rzepicholistny, r. rukwiolistny (E. nasturtiifolium) jako efemerofit^[7].

Rukwiślad

Erucastrum gallicum
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	rukwiślad
Nazwa systematyczna
Erucastrum (DC.) C.Presl Fl. Sicula 92. 1826
Typ nomenklatoryczny
Erucastrum virgatum K. B. Presl[3]
Synonimy
Kibera Adans.[4]

Morfologia

Erucastrum nasturtiifolium

Pokrój

Rośliny jednoroczne i dwuletnie, rzadziej byliny i półkrzewy^[5]. Pędy pokryte są szczecinkowatymi, pojedynczymi włoskami^[8]. Pędy prosto wzniesione lub podnoszące się, nierozgałęzione lub rozgałęziające się^[5].

Liście

Skrętoległe, łodygowe i czasem skupione w rozecie przyziemnej^[5]. Dolne liście lirowate, łodygowe pierzastodzielne lub niepodzielone^[8], ale wówczas ząbkowane^[5].

Kwiaty

Promieniste, obupłciowe, zebrane w wydłużające się podczas owocowania grona. Szypułki kwiatowe cienkie, podnoszące się lub rozpostarte^[5]. Działki kielicha prosto wzniesione, podługowate, boczne bez woreczkowatej ostrogi. Płatki korony żółte lub białe. Łatka całobrzega, stopniowo zwężona w paznokieć. Sześć pręcików, czterosilnych (dwa krótsze), z wyraźnymi miodnikami u nasady. Zalążnia górna, z 10–60 zalążkami w każdej z dwóch komór. Znamię główkowate^[5].

Owoc

Łuszczyna równowąska, na przekroju spłaszczone, zaokrąglone lub czworoboczne^[5], zwykle niemal poziomo odstające od łodygi i zakończone wyraźną, dzióbkowatą szyjką słupka^[8]. Nasiona ułożone jednorzędowo, rzadziej w środku w dwóch rzędach, jajowate i mniej lub bardziej spłaszczone^[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)^[2][9].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), rodzaj rukwiślad (Erucastrum (DC.) C.Presl)^[10].

Wykaz gatunków^[6]

• Erucastrum abyssinicum (A.Rich.) O.E.Schulz
• Erucastrum arabicum Fisch. & C.A.Mey.
• Erucastrum austroafricanum Al-Shehbaz & Warwick
• Erucastrum brevirostre (Maire) Gomez-Campo
• Erucastrum canariense Webb & Berthel.
• Erucastrum cardaminoides (Webb ex Christ) O.E.Schulz
• Erucastrum elatum (Ball) O.E.Schulz
• Erucastrum elgonense Jonsell
• Erucastrum erigavicum Jonsell
• Erucastrum gallicum (Willd.) O.E.Schulz – rukwiślad francuski
• Erucastrum griquense (N.E.Br.) O.E.Schulz
• Erucastrum ifniense Gomez-Campo
• Erucastrum lasiocalycinum Boiss.
• Erucastrum leucanthum Coss. & Durieu
• Erucastrum littoreum (Pau & Font Quer) Maire
• Erucastrum meruense Jonsell
• Erucastrum nasturtiifolium (Poir.) O.E.Schulz – rukwiślad rzepicholistny, r. rukwiolistny
• Erucastrum pachypodum (Chiov.) Jonsell
• Erucastrum palustre (Biv.) Vis.
• Erucastrum rifanum (Emb. & Maire) Gomez-Campo
• Erucastrum rostratum (Balf.f.) Gomez-Campo
• Erucastrum strigosum (Thunb.) O.E.Schulz
• Erucastrum supinum (L.) Al-Shehbaz & Warwick
• Erucastrum thellungii O.E.Schulz
• Erucastrum varium (Durieu) Durand
• Erucastrum virgatum C.Presl
• Erucastrum woodiorum Jonsell

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
5. Suzanne I. Warwick: Erucastrum C. Presl. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-06-15].
6. Erucastrum. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-06-15].
7. ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 78, ISBN 978-83-62975-45-7.
8. Adam Jasiewicz (red.): Flora polski. Rośliny naczyniowe. T. IV. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, s. 285. ISBN 83-01-05853-6.
9. List of Genera in BRASSICACEAE (not fully reorganized), [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-11-10] (ang.).
10. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Erucastrum. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

• BioLib: 39235
• EoL: 61883
• Flora of China: 112130
• Flora of North America: 112130
• GBIF: 5375494
• identyfikator iNaturalist: 72124
• IPNI: 12578-1
• ITIS: 23125
• NCBI: 109153
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:12578-1
• Tela Botanica: 86407
• identyfikator Tropicos: 40005804
• USDA PLANTS: ERUCA2
• CoL: C748K