Rudolf Paszek

Rudolf Paszek (ur. 19 marca 1894 w Marklowicach Górnych, zm. 29 listopada 1969 w Jabłonkowie) – polski nauczyciel i pedagog, działacz mniejszości polskiej w Czechosłowacji, poseł na Sejm Śląski IV kadencji (1938–1939).

Rudolf Paszek

Data i miejsce urodzenia	19 marca 1894 Marklowice Górne
Data i miejsce śmierci	29 listopada 1969 Jabłonków
Burmistrz Jabłonkowa
Okres	od 7 października 1932 do 6 października 1938
Przynależność polityczna	Związek Śląskich Katolików (ZSlK)
Poprzednik	Karel Smyczek
Poseł na Sejm Śląski IV kadencji
Okres	od 23 października 1938 do 1939
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w Marklowicach Górnych w polskiej rodzinie wyznania katolickiego. W 1914 uzyskał uprawnienia do nauczania w szkołach polskich i niemieckich. Podjął pracę nauczyciela w szkole utrakwistycznej w Karwinie. W 1917 został ranny na froncie wojennym w Albanii. W 1921 został mianowany przez Macierz Szkolną dyrektorem polskiej szkoły wydziałowej w Śląskiej Ostrawie. W 1926 objął taką samą funkcję w Jabłonkowie, gdzie stanął również na czele komitetu budowy gmachu szkoły. Dyrektorem szkoły pozostał do 1938, gdy zastąpił go w tej funkcji Franciszek Szymonik^[1]. Działał w środowisku polskim w Czechosłowacji, był członkiem Związku Ślązaków Katolików^[2]. W październiku 1932 objął funkcję burmistrza Jabłonkowa^[3]. Po przyłączeniu Zaolzia do Polski w 1938 został komisarzem rządowym miasta Jabłonków oraz posłem na Sejm Śląski IV kadencji. Zasiadał w Komisjach Administracyjno-Samorządowej i Ustrojowej, pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego^[4]. W październiku 1939 aresztowany, następnie zaś więziony w Jabłonkowie, Cieszynie (1939–1940), Sachsenhausen – Oranienburg (1940), Dachau (1940–1945) i Freiman w Bawarii (1945)^[5]. Po powrocie na Zaolzie, włączone w międzyczasie ponownie w skład Czechosłowacji, szykanowany przez władze państwowe za działalność w okresie międzywojennym. W 1947 zgodnie ze wskazówkami polskich działaczy na Śląsku Cieszyńskim wstąpił do Komunistycznej Partii Czechosłowacji, której członkiem pozostawał do 1951. W 1948 został dyrektorem polskiej szkoły wydziałowej w Czeskim Cieszynie, gdzie również zamieszkał. W 1951 przeniesiony do Trzyńca, pracował jako nauczyciel aż do zawału serca, przechodząc na rentę inwalidzką.

Zmarł w 1969 na zawał serca, został pochowany 3 grudnia 1969 na cmentarzu w Czeskim Cieszynie^[6].

Żonaty z Ludwiką Klement. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi oraz Orderem Odrodzenia Polski.

Przypisy

1. Historia szkoły. pzsjablunkov.cz. [dostęp 2019-02-17]. (cz.).
2. Jerzy Kozeński, Czechosłowacja w polskiej polityce zagranicznej w latach 1932-1938, Instytut Zachodni, Poznań 1964, str. 115
3. W głosowaniu w radzie miejskiej ("zastępstwie") uzyskał 17 z 21 głosów. W radzie było wówczas 13 Polaków, 9 Czechów, 5 Niemców i 3 komunistów. Związek Śląskich Katolików uzyskał w wyborach w 1932 r. największą reprezentację z 11 mandatami, zob. Polak burmistrzem Jabłonkowa, "Nasz Kraj" (Czeski Cieszyn), nr 60 z 2 września 1932, str. 2; Z Jabłonkowa, "Nasz Kraj" (Czeski Cieszyn), nr 67 z 21 października 1932, str. 4
4. Wanda Musialik, Górnoślązacy w parlamentach II Rzeczypospolitej (1919–1939), Opole 2004, str. 171
5. Jak wspomina ksiądz Korszyński: w Dachau skwapliwie skorzystał z pomocy kapłańskiej swego przyjaciela. Budował całą swą postawą. Zob. Franciszek Korszyński, Jasne promienie w Dachau, Warszawa 1985, str. 190
6. gz, Zmarł Rudolf Paszek, "Głos Ludu" (Ostrawa), nr 146 z 6 grudnia 1969, str. 2

Bibliografia

• Stanisław Zahradnik, Rudolf Paszek – postać poniekąd zapomniana, "Zwrot", nr 3 (724), marzec 2010, s. 49–51.