Loading AI tools
Ruch Williama Branhama w Polsce – niezarejestrowana i niejednorodna wspólnota wyznaniowa działająca w Polsce od końca lat 60. XX wieku. Opiera się na naukach Williama Branhama rozpowszechnianych głównie w postaci jego zarejestrowanych kazań. Wspólnota odrzuca dogmat Trójcy. W Polsce ma cztery główne odłamy, różniące się głównie eschatologią i w pewnym stopniu stosunkiem do swego proroka Branhama. Popularnie wyznawcy określani są jako branhamiści lub branhamowcy co w odczuciu członków wspólnoty ma zabarwienie pejoratywne.
| Klasyfikacja systematyczna wyznania | |||||||||
| Chrześcijaństwo └ Pentekostalizm └ Pentekostalizm Jedności Bóstwa | |||||||||
| Członkostwo |
Branhamizm | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Pierwsze zbory ruchu powstały w Wiśle, Bielsku-Białej, Woli Piotrowej, Wisłoczku i Katowicach. Z czasem pojawiły się też i zanikły w Bolesławcu i Legnicy. Niewielkie zbory lub grupy, liczące od 10 do 40 członków, istnieją też w Pszczynie, Opolu, Gliwicach, Wrocławiu, Głogowie, Koszalinie, Słupsku, Wejherowie, Czeladzi, Żywcu i Bażanowicach k. Cieszyna. Według szacunków wspólnota liczy w Polsce około pięciuset wyznawców oraz posiada nieokreślone grono sympatyków[1].
Środowisko to, poza jednym wyjątkiem, nie zabiega o legalizację prawną wspólnoty, uważając rejestrację za przyjęcie na siebie „znamienia bestii” (Obj 13:16).
Branhamizm pojawił się na bazie nauk Williama Branhama, jednego z prekursorów ruchu charyzmatycznego. Ponieważ jednak Branham w swoich naukach w wielu szczegółach przyjął poglądy odbiegające od doktryny pentekostalnej, jak i doktryny ruchu charyzmatycznego, jego nauka utworzyła nowy nurt religijny nazywany branhamizmem. Sami członkowie ruchu nazywają siebie uczestnikami ruchu Poselstwa[2].
W Polsce ruch rozprzestrzenił się prawie wyłącznie w środowisku polskich protestantów. Pod koniec lat 50. w środowisku zielonoświątkowym wysyłano z Polski do misji Branhama prośby o uleczenie poprzez modlitwę. Pod koniec lat 60. działalność w Polsce rozpoczęli niemieccy kaznodzieje, Ewald Frank i Gerd Rodewald, propagujący nauki Branhama. Skutkiem ich działalności było pojawienie się pierwszych zwolenników branhamizmu, wśród których był Tadeusz Kupka oraz jego bracia Władysław i Adolf. W połowie lat 70. Eugeniusz Ilczuk utworzył pierwszy zbór branhamistów w Wiśle. Nauka Branhama spotkała się z pozytywnym przyjęciem przede wszystkim w środowisku stanowczych chrześcijan na Śląsku Cieszyńskim i na Zaolziu. Nielicznych wyznawców pozyskano na Ziemiach Odzyskanych[3].
W latach 1966–1972, wraz z przesiedleniem stanowczych chrześcijan w rejon Pogórza Bukowskiego i wschodniego krańca Beskidu Niskiego (Wola Piotrowa, Puławy, Wisłoczek, Tokarnia), doszło do utworzenia odrębnej wspólnoty nazwanej Ewangeliczną Wspólnotą Zielonoświątkową[4]. Cześć tej wspólnoty przyjęła nauki Branhama. W 1976 utworzono odrębny zbór branhamistów w Wisłoczku liczący 17 osób. W 1986 roku doszło do podziału zboru zielonoświątkowego w Bolesławcu, w wyniku którego powstał kilkunastoosobowy zbór branhamistów istniejący w mieście kilkanaście lat[5].
Podziały w środowisku polskich członków ruchu pojawiły się w latach 80. Utworzyli oni cztery odłamy związane z osobą lidera przyjmowanego za następcę po Williamie Branhamie (1909–1965). Odłamom tym przewodzili Joseph Branham, Lee Vayle, Joseph Coleman i Ewald Frank. Odłamy utrzymują ze sobą luźne kontakty[6].
Z osobą Josepha Branhama (ur. 1955) – syna Williama – związany jest odłam określający siebie jako „Biblijnie wierzący”. Jest to najliczniejsza grupa, ściśle trzymająca się nauk Branhama. Skupiają się głównie w rejonie Pogórza Bukowskiego i wschodniego krańca Beskidu Niskiego oraz na Śląsku Cieszyńskim. Szacunkowo ich liczba sięga około 300 osób[7].
Z osobą Lee Vayle’a (1914–2012), wydawcą pism Williama Branhama, związany jest odłam, który jako jedyny zarejestrował – w 1993 – swoją działalność pod nazwą „Zbór Ewangelii Łaski” z siedzibą w Katowicach. W roku 2000 zbór ten liczył około 60 członków. Wspólnota miała też wyznawców w Bielsku-Białej, Wiśle i Legnicy. Od innych odłamów poza podejściem do rejestracji wyróżnia się również pobieraniem dziesięciny, co nie występuje w innych grupach. W 2008 roku wspólnota uległa podziałowi ze względu na różnice dotyczące stanowiska wobec rejestracji prawnej. Stąd w roku 2011 liczyła już tylko 25 wiernych[8].
Joseph Coleman (1927–2012) z Nowego Jorku utworzył odłam nazywany „gromowcami”. Eschatologia tego odłamu została poszerzona o interpretację siedmiu grzmotów z księgi Objawienia, co nadało im nazwę. Grupa ta tworzyła niegdyś społeczność w Woli Piotrowej, jednak z czasem przestała istnieć. Obecnie odłam ten stanowią pojedyncze osoby w Wisłoczku, w Jaworze i na Zaolziu. Grupa nie przeprowadza własnych nabożeństw, lecz ogląda internetowe transmisje ze zboru w Nowym Jorku[9].
Ewald Frank (ur. 1933) założył swoją wspólnotę („Freie Volksmission” – Wolna Misja Ludowa). Przejął on i rozwinął naukę Branhama. Często też krytykuje Kościół katolicki. W Polsce odłam ten jest stosunkowo nieliczny, działa głównie w Woli Piotrowej. Posługuje się regularnie wysyłanym przez Franka w języku polskim Okólnikiem[10]. Znaczna część literatury i broszur propagandowych branhamistów została wydana przez Ewalda Franka[11].
Pod względem doktrynalnym najbliższymi dla branhamistów są zielonoświątkowi jednościowcy. Są to: Zbór Ewangelicznych Chrześcijan w Duchu Apostolskim, misja Zjednoczonego Kościoła Zielonoświątkowego i Kościół Chrześcijański w Toruniu. Wszystkie trzy reprezentują modalizm. Ponadto w Legnicy działa zbór AWCF (Apostolic World Christian Fellowship), innej jednościowej zielonoświątkowej denominacji, przyjmującej adopcjanizm. Ugrupowanie to ma chrystologię wspólną z branhamowcami i sympatyzuje z nimi. Brak natomiast jakichkolwiek kontaktów pomiędzy branhamowcami a Jednotą Braci Polskich[12].
Polscy zielonoświątkowcy uważają naukę Branhama za herezję i stosunek do branhamistów mają negatywny[13]. Spośród wszystkich polskich denominacji pentekostalnych najbardziej negatywny stosunek ma EWZ (dają im niewielkie szanse na zbawienie)[14]. Istnieje niewielkie zainteresowanie Branhamem wśród polskich charyzmatyków, ale przy jednoczesnym odrzucaniu heterodoksalnych punktów jego doktryny. Interesują się oni przede wszystkim działalnością Branhama (jego cudami)[15].
Większość ewangelikalnych wspólnot dystansuje się względem branhamistów i zaprzecza jakimkolwiek ich związkom ze swym środowiskiem[16]. Zarzuca się im często nieświadome uczestniczenie w praktykach okultystycznych[17].
Katoliccy specjaliści od tropienia sekt często traktują branhamistów jako sektę. Uznał ich za takich bp Zygmunt Pawłowicz w roku 1996. Dominikańskie Centrum o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach w 2002 roku zaliczyło branhamistów do sekt. Wielu innych katolickich ekspertów zajmujących się tropieniem sekt nie uwzględnia w swoich wykazach branhamistów[18].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
