Loading AI tools
wieś w województwie lubelskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rozdoły – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Sitno[4][6].
| wieś | |
_-_DSC01845.jpg) Drewniany krzyż przydrożny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-424[3] |
| Tablice rejestracyjne |
LZA |
| SIMC |
0898171[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zamojskiego  | |
Położenie na mapie gminy Sitno  | |
 50°46′55″N 23°24′31″E[5] | |
Wieś jest sołectwem w gminie Sitno[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 259 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim[9] lub do parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Łaziskach[10].
Rozdoły położone są w północno-wschodniej części gminy Sitno zajmując powierzchnię 612,09 ha. Podźródła (północna część wsi) położone w okolicach źródełek, z których bierze początek Marianka (dopływ Wolicy), znajdują się na terenie Działów Grabowieckich, częściowo w obrębie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego.
W okresie międzywojennym teren współczesnej wsi administracyjnie należał do gminy Nowa Osada.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zamojskim.
Nazwa wsi powstała na początku XX wieku i jest nazwą topograficzną, związaną z ukształtowaniem terenu. Na terenie Rozdołów funkcjonuje kilka nazw lokalnych: Kolonia[a] (część południowo-wschodnia), Podzagajnik (część centralna), Podźródła (część północna), Krzaki[11].
Nazwa wsi w określonych granicach administracyjnych wymieniona została po raz pierwszy w 1952 roku.
Najstarsze ślady pobytu człowieka na terenie dzisiejszej wsi związane są z kulturą trzciniecką.
Na zachodnim skraju wsi znajduje się cmentarzysko kurhanowe[b] składające się z 6–8[12] kopców o średnicach 2–5 m, a wysokościach do ok. 1 m. Jeden z kopców, zlokalizowany na polu prywatnym, jest niemal całkowicie zniwelowany. Nie przeprowadzono dotąd badań wykopaliskowych kurhanów.
Znaleziono również ślady osadnictwa (fragmenty naczyń glinianych i ceramiki) z okresu wczesnego średniowiecza.
Na mapie z 1910 roku obszar wsi porastał las. Na mapie z 1938 roku na obszarze dzisiejszego Podzagajnika zaznaczone zostało kilka zabudowań i napis Rozdoły jako nazwa lasu Ordynacji Zamojskiej. Na obszarze dzisiejszych Podźródeł widniał napis Rozdoły i skupisko kilku domów.
W okresie międzywojennym przybyli tu pierwsi osadnicy, którzy zakupili działki od Państwowego Banku Rolnego w Warszawie. W połowie lat 30. las Rozdoły został bowiem przejęty przez Bank od Ordynacji Zamojskiej. Wśród pierwszych mieszkańców Rozdołów były rodziny Milkowskich, Mazurów, Soboniów i Śmieciuszewskich.
W czasie II wojny światowej mieszkańcy zostali wysiedleni. Po wojnie na terenie wsi osiedlała się ludność głównie z terenów południowej Zamojszczyzny (gminy: Tereszpol, Łukowa, Aleksandrów).
Tuż po II wojnie światowej we wsi powstała szkoła podstawowa, której fundamenty wystawiono z kamienia pochodzącego z rozbiórki spichlerza w byłym majątku Grodeckich w Horyszowie Polskim. Szkołę otwarto pod koniec lat 50. Działała do 1979 roku, a następnie w latach 1987–1997.
W 1954 roku została powołana we wsi jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej stacjonująca w wybudowanej w 1958 roku drewnianej remizie. Nowa remiza powstała w latach 1993–1996.
W 1965 roku wieś została zelektryfikowana.
W 1971 roku na terenie wsi powstała sieć wodociągowa.
Miejscowość znana jest w regionie z kultywowania tradycji ludowych. Artystki ludowe z Rozdołów były laureatkami konkursów sztuki ludowej (Zofia Gilewska, Elżbieta Dudek, Wanda Jersak, Edyta Jersak[13], Agata Wierzbicka[13]). Rękodzieła Zofii Gilewskiej znajdują się w zbiorach Muzeum Zamojskiego.
Osobliwością Podźródeł jest dziewięć źródełek, z których początek bierze Marianka. Nad największym z nich, tzw. Źródłem Zjawienia lub Zjawieniem, na dębowych palach stała cerkiew drewniana wybudowana w 1886 roku na planie krzyża, a poświęcona przez prawosławnego biskupa Lublina, Flawiana. Impulsem do wybudowania świątyni było cudowne objawienie maryjne, które dokonało się 15 lipca 1882 roku na oczach wiejskiej dziewczyny, a kilkunastu dalszym osobom w dniach następnych. Odpust, który odbywał się 2 lipca (Matki Bożej Jagodnej) przyciągał pielgrzymki prawosławnych (najwięcej Ukraińców z pobliskich miejscowości: Cześników, Horyszowa i Sławęcina). Katolicy czerpali ze źródła wodę mającą uzdrawiać z chorób po wypiciu lub obmyciu.
W 1939 roku cerkiew została zniszczona. Po dawnej świątyni zostały tylko częściowo zachowane pale drewniane.
W 1999 roku łąkę, na której znajduje się źródło, zakupił Krzysztof Wróblewski z Sitna. Obok źródła ustawiono kapliczkę z płaskorzeźbą Matki Bożej, wykonaną przez jego ojca. Miejsce zostało poświęcone przez biskupa Jana Śrutwę 6 sierpnia 2001 roku i otoczone jest kultem miejscowym.[potrzebny przypis]
Miejscowość należy częściowo do Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim[14][15] oraz częściowo do Parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Łaziskach[16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
