Referendum w Rumunii w 2009 roku

Referendum w Rumunii w 2009 roku – referendum, zorganizowane z inicjatywy prezydenta Traiana Băsescu na temat propozycji reformy struktur parlamentu, przeprowadzone 22 listopada 2009 razem z I turą wyborów prezydenckich. W referendum obywatele opowiedzieli się za proponowanymi zmianami.

Geneza i organizacja referendum

W październiku 2009 urzędujący prezydent Băsescu i jednocześnie kandydat w wyborach prezydenckich wyszedł z inicjatywą reformy struktury parlamentu i przeprowadzenia w tej sprawie referendum o charakterze konsultacyjnym. Prezydent proponował przekształcenie dwuizbowego parlamentu w jednoizbowy (likwidacja Senatu), przy jednoczesnym zmniejszeniu jego liczebności do co najwyżej 300 deputowanych. Według stanu obecnego, Parlament Rumunii składa się z 334-osobowej Izby Deputowanych i 137-osobowego Senatu. Băsescu opowiedział się także za wprowadzeniem większościowej ordynacji wyborczej w miejsce obowiązującej ordynacji mieszanej. Argumentował, że mniejszy i jednoizbowy parlament będzie bardziej efektywny oraz przyniesie państwu znaczące oszczędności (jeden deputowany ma kosztować państwo 10 tys. euro miesięcznie). Powoływał się przy tym na przykład Stanów Zjednoczonych, które, przy ponad 300 mln mieszkańców, posiadają 525 deputowanych i senatorów, podczas gdy w 22-milionowej Rumunii jest ich 471^[1].

Propozycji organizacji referendum sprzeciwiły się trzy opozycyjne partie: PSD, PNL oraz UDMR. 14 października 2009 negatywną opinię w tej sprawie, głosami 18 do 12, uchwaliła komisja parlamentarna. 21 października 2009 parlament, głosami dysponującej większością opozycji, opowiedział się przeciw organizacji referendum. Jego uchwała miała jednak tylko charakter konsultacyjny^[1]. Opozycja zarzuciła prezydentowi zamiar "wypaczenia kampanii prezydenckiej" i wykorzystania antyparlamentarnych nastrojów w społeczeństwie^[2].

22 października 2009 prezydent podpisał dekret o organizacji referendum 22 listopada 2009, w dniu I tury głosowania w wyborach prezydenckich^[3]. Zgodnie z nim, wyborcy odpowiedzieli na dwa pytania, znajdujące się na dwóch oddzielnych kartach:

1. Czy opowiada się Pan(i) za jednoizbowym Parlamentem?
2. Czy opowiada się Pan(i) za zmniejszeniem liczby parlamentarzystów do maksimum 300 osób?^[1]

Wyniki referendum

Według oficjalnych wyników, 77,8% głosujących poparło plan likwidacji Senatu, a 88,8% opowiedziało się za redukcją liczby parlamentarzystów. Referendum zostało uznane za ważne, jako że wzięło w nim udział ponad 50% uprawnionych do głosowania^[4][5].

Pytanie		Liczba głosów za	%	Liczba głosów przeciw	%	Głosy nieważne	Suma głosów (frekwencja)
	Pytanie nr 1	6 740 213	77,78%	1 925 209	22,22%	653 234	9 311 797 (50,95%)
	Pytanie nr 2	7 765 573	88,84%	975 252	11,16%	578 477	9 320 240 (50,95%)
Źródło:[4][5]

Przypisy

1. Corinne Deloy: Presidential Election in Romania 22nd November and 6th December 2009. Fondation Robert Schuman. [dostęp 2009-11-11]. (ang.).
2. Presidential election campaign opens in Romania. France24, 23 października 2009. [dostęp 2009-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-28)]. (ang.).
3. Romanian president signs referendum decree. SETimes.com, 25 października 2009. [dostęp 2009-11-11]. (ang.).
4. Comunicat privind rezultate partiale ale referendumului national din data de 22 noiembrie 2009 asupra trecerii la un Parlament unicameral. Biroul Electoral Central, 25 listopada 2009. [dostęp 2009-11-25]. (rum.).
5. Comunicat privind rezultate partiale ale referendumului national din data de 22 noiembrie 2009 asupra reducerii numaralui de parlamentari la maximum 300 de persoane. Biroul Electoral Central, 25 listopada 2009. [dostęp 2009-11-25]. (rum.).