Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pędnik wodnoodrzutowy (także: pędnik strumieniowy, pędnik wodnostrumieniowy, pędnik strugowodny. Stosowane też są angielskie nazwy: jet albo pump-jet, hydrojet, water jet z ang. pump - pompować, tłoczyć; jet - strumień cieczy) – pędnik okrętowy, który strumień wody wyrzucanej poza jednostkę pływającą zamienia na siłę poruszającą ją po wodzie.
Woda jest zasysana przez pompę do tylnej części kadłuba, a następnie wytłaczana przez dyszę z pewną prędkością w kierunku przeciwnym do zamierzonego kierunku ruchu jednostki pływającej. W innych wariantach do napędu używa się również strumienia wody wytworzonego za pomocą dyszy Korta. Strumień wody o dużej prędkości i kontrolowanym kierunku napędza jednostkę i nadaje jej pożądany kierunek bez użycia steru.
Do podstawowych elementów konstrukcyjnych pędnika strugowodnego zaliczamy:
Pędniki tego typu powstawały już w XVII wieku w Anglii. Od tego czasu powstało wiele wersji pędnika wodnoodrzutowego (np. pędnik stożkowy Hotchkissa). Prototyp łodzi, napędzanej strumieniem wody wyrzucanej z dużą prędkością zaprezentował w 1931 młody włoski inżynier i konstruktor silników odrzutowych Secondo Campini. Wynalazkiem próbował zainteresować włoską marynarkę wojenną[1][2].
Na początku lat 50 XX w. nowozelandzki wynalazca Charles William Hamilton rozpoczął badania prototypów, które doprowadziły do komercjalizacji napędu w 1956[3].
Początkowo napęd strumieniem wody znajdował zastosowanie jedynie w szybkich łodziach rekreacyjnych i innych niewielkich jednostkach. Do głównych zalet należały możliwość pływania na bardzo płytkich akwenach oraz doskonała manewrowość. Dopiero od 1970 rozpoczęto stosowanie tego napędu w większych statkach, od 1980 napędzano nim jednostki do 30 m długości, a w 1990 wprowadzono napędy pump-jet z przeznaczeniem dla statków 60-metrowych. Po roku 2000 upowszechniły się zastosowania w wymagających precyzyjnego manewrowania jednostkach pływających obsługujących platformy wiertnicze oraz szybkich promach pasażerskich. Napędy typu pump-jet stosowane są również w innych jednostkach pływających, gdzie wymagana jest znaczna manewrowość: w promach, jednostkach wojskowych oraz torpedach[4]. Obecnie znajdują zastosowanie na statkach żeglujących po płytkich akwenach, w szczególności dla jednostek szybkich sportowo-turystycznych, wojennych, statkach ratowniczych i wodolotach. W ostatnich latach rozwijane są systemy dynamicznego pozycjonowania statków, w których szerokie zastosowanie znajdują napędy typu pump-jet[3].
Do zalet napędu strugowodnego możemy zaliczyć:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
