Pszenica samopsza

Pszenica samopsza (Triticum monococcum L.) — gatunek zbóż z rodziny wiechlinowatych. Gatunek uprawiany dawniej na obszarach od Atlantyku po Persję. Zasięg naturalny obejmuje region Kaukazu, Iran, Afganistan, Azję Mniejszą, Bałkany i Krym^[5]. Dzisiaj, jako gatunek mało plenny, jest uprawiany rzadko na górzystych terenach Zakaukazia.

Pszenica samopsza

Kłos pszenicy samopszy
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	pszenica
Gatunek	pszenica samopsza
Nazwa systematyczna
Triticum monococcum L. Sp. pl. 1:86. 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Morfologia

Łodyga

Słoma bardzo delikatna.

Kwiaty

Zebrane w wąskim spłaszczonym kłosie. Kłos ościsty, dwurzędowy z bródką.

• 
  Kwitnące kłosy.
• 
  Dojrzewające kłosy.
• 
  Ziarniaki
• 
  Kłosy

Systematyka i zmienność

Synonimy^[3]: Aegilops hordeiformis Steud., Agropyron pubescens (M.Bieb.) Schischk., Crithodium monococcum (L.) Á.Löve, Nivieria monococca (L.) Ser., Triticum hornemannii Clemente, Triticum pubescens M.Bieb., Triticum sinskajae Filat. & Kurkiev, Triticum spontaneum Flaksb., Triticum tenax Hausskn.

Wyróżniane są dwa podgatunki^[5] (The Plant List traktuje je jako synonimy gatunku^[3]):

• Triticum monococcum subsp. aegilopoides (Link) Thell. – forma dzika,
• Triticum monococcum subsp. monococcum – podgatunek typowy, znany tylko w uprawie.

Zastosowanie

Pszenica samopsza w uprawie

Aby ziarno mogło nadawać się do spożycia, musi zostać poddane łuskaniu (oraz ewentualnie bieleniu).