Przewodniczący Komisji Europejskiej

Przewodniczący^[1] Komisji Europejskiej – stanowisko w Unii Europejskiej. Nominuje on komisarzy spośród członków Komisji, może też w razie potrzeby zmieniać ich stanowiska, bądź ich zwalniać. Determinuje porządek obrad KE, tylko on jest również upoważniony do zgłoszenia nowego prawa wspólnotowego^[2].

Nie mylić z: Przewodniczący Rady Europejskiej.

Przewodniczący Komisji Europejskiej

Obecny
Obecna przewodnicząca Ursula von der Leyen
Stanowisko
Organizacja	Unia Europejska
Data utworzenia	1 stycznia 1958
Pierwszy	Walter Hallstein
Długość kadencji	5 lat
Obecny	Ursula von der Leyen
Obecny od	1 grudnia 2019
Siedziba	Bruksela
Strona internetowa

Stanowisko to powstało w roku 1957 na mocy traktatów rzymskich. Obecne prawo przewiduje pięcioletnią kadencję z możliwością jednorazowego powtórzenia. Z dniem 1 grudnia 2019 skończył kadencję Jean-Claude Juncker, członek Europejskiej Partii Ludowej i były premier Luksemburga. 1 grudnia 2019 rozpoczęła się kadencja aktualnej przewodniczącej (trzynastej) – Ursuli von der Leyen, członkini Europejskiej Partii Ludowej i minister w rządzie Angeli Merkel w latach 2005–2019^[3].

Przewodniczącymi było: trzech Luksemburczyków, dwóch Włochów, dwóch Francuzów, dwoje Niemców (w tym jedyna kobieta), Belg, Holender, Brytyjczyk, Hiszpan i Portugalczyk.

Historia

Budynek Berlaymont w Brukseli, siedziba Komisji Europejskiej.

Odpowiednikiem Komisji Europejskiej w Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali była tak zwana Wysoka Władza, którą powołano za sprawą traktatów paryskich w 1951. W 1957, gdy podpisano traktaty rzymskie, ustanowiono KE (choć nazwa ta przyjęła się dopiero po powstaniu Unii Europejskiej). Przejęła ona część uprawnień Wysokiej Władzy i Komisji Euratomu (które to ostatecznie zlikwidowano w 1967)^[4]. Pierwszym przewodniczącym nowego ciała ustawodawczego został Niemiec Walter Hallstein, który od początku skupił swoje wysiłki na podporządkowaniu się kodeksów prawa państw członkowskich prawodawstwu EWG. Z początku nie odnosił zbyt wielu sukcesów, dopiero z czasem, dzięki pomocy aktów i decyzji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, lokalne rządy zaczęły traktować Komisję poważniej^[2].

Lista przewodniczących Komisji Europejskiej

Lp.	Zdjęcie	Przewodniczący	Objęcie urzędu	Złożenie urzędu	Partia	Partia Narodowa	Państwo	Komisja
1.		Walter Hallstein	1 stycznia 1958	30 czerwca 1967	Chrześcijańscy demokraci Obecnie EPP	CDU	RFN	Pierwsza Komisja Waltera Hallsteina Druga Komisja Waltera Hallsteina
2.		Jean Rey	2 lipca 1967	1 lipca 1970	Liberalni demokraci Obecnie RE	PRL	Belgia	Komisja Jeana Reya
3.		Franco Maria Malfatti	2 lipca 1970	1 marca 1972	Chrześcijańscy demokraci Obecnie EPP	DC	Włochy	Komisja Franco Malfattiego
4.		Sicco Mansholt	22 marca 1972	5 stycznia 1973	Socjaliści Obecnie S&D	PvdA	Holandia	Komisja Sicco Mansholta
5.		François-Xavier Ortoli	6 stycznia 1973	5 stycznia 1977	EPD	RPR	Francja	Komisja François-Xaviera Ortolego
6.		Roy Jenkins	6 stycznia 1977	19 stycznia 1981	Socjaliści Obecnie S&D	Laburzyści	Wielka Brytania	Komisja Roya Jenkinsa
7.		Gaston Thorn	20 stycznia 1981	6 stycznia 1985	Liberalni demokraci Obecnie RE	DP	Luksemburg	Komisja Gastona Thorna
8.		Jacques Delors	7 stycznia 1985	24 stycznia 1995	Socjaliści Obecnie S&D	PS	Francja	Pierwsza Komisja Jacques’a Delorsa Druga Komisja Jacques’a Delorsa Trzecia Komisja Jacques’a Delorsa
9.		Jacques Santer	25 stycznia 1995	15 marca 1999[a]	EPP	CSV	Luksemburg	Komisja Jacques’a Santera
-		Manuel Marín Tymczasowo	15 marca 1999	17 września 1999	Socjaliści Obecnie S&D	PSOE	Hiszpania	Tymczasowa Komisja Manuela Marína
10.		Romano Prodi	17 września 1999	22 listopada 2004[b]	ELDR Obecnie RE	Demokraci	Włochy	Komisja Romano Prodiego
11.		José Manuel Barroso	22 listopada 2004	1 listopada 2014	EPP	PSD	Portugalia	Pierwsza Komisja José Manuela Barroso Druga Komisja José Manuela Barroso
12.		Jean-Claude Juncker	1 listopada 2014	1 grudnia 2019	EPP	CSV	Luksemburg	Komisja Jean-Claude’a Junckera
13.		Ursula von der Leyen	1 grudnia 2019	Sprawuje urząd	EPP	CDU	Niemcy	Pierwsza Komisja Ursuli von der Leyen Druga Komisja Ursuli von der Leyen

Oś czasu

Uwagi

1. Santer zrezygnował przed upływem kadencji. Jego funkcję aż do września tymczasowo pełnił Marín, zastąpiony później przez Prodiego.
2. Kadencja trwała do 31 października 2004. Z powodu opóźnionego powołania komisji Barroso działanie komisji Prodiego przedłużono do 22 listopada 2004.

Przypisy

1. Lub Przewodnicząca.
2. Derk Jan.D.J. Eppink Derk Jan.D.J., Life of a European mandarin. Inside the commission, Tielt, Belgium: Lannoo, 2007, ISBN 978-90-209-7022-7, OCLC 181088042 [dostęp 2019-11-27]. Brak numerów stron w książce
3. Von der Leyen tapped to run European Commission [online], POLITICO, 2 lipca 2019 [dostęp 2019-11-27].
4. European Commission [online], CVCE.EU by UNI.LU, 7 września 2016 [dostęp 2019-11-27] (ang.).

Kontrola autorytatywna (urząd):

• VIAF: 238806153
• GND: 7564331-5
• NKC: ph684165