Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa

Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa (luks. Chrëschtlech Sozial Vollekspartei, fr. Parti populaire chrétien social, niem. Christlich Soziale Volkspartei, CSV lub PCS) – luksemburska centroprawicowa i chrześcijańsko-demokratyczna partia polityczna, działająca od 1944. Największe ugrupowanie w kraju, biorące udział w większości kolejnych rządów. Opowiada się za ścisłą integracją państw członkowskich Unii Europejskiej.

Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa

Państwo	Luksemburg
Lider	Luc Frieden
Data założenia	1944
Adres siedziby	Luksemburg
Ideologia polityczna	chrześcijańska demokracja, centroprawica
Członkostwo międzynarodowe	Międzynarodówka Chadecka, Europejska Partia Ludowa[1]
Barwy	pomarańczowa, szara
Strona internetowa

Historia

Początki partii wiążą się z powstaniem w 1914 Partii Prawicy (luks. Rietspartei), rządzącej z czternastomiesięczną przerwą w okresie międzywojennym^[2]. W 1944 na bazie tego ugrupowania powołano Chrześcijańsko-Społeczną Partię Ludową. Rok później CSV wygrała wybory parlamentarne, rządziła nieprzerwanie do 1974, głównie w koalicjach z Partią Demokratyczną. W okresie tym Luksemburg uzyskał społeczną oraz gospodarczą stabilność, stał się państwem założycielskim wspólnot europejskich.

W 1974 chadecy mimo uzyskania największej liczby mandatów w wyborach przeszli do opozycji, gdy nowym premierem został Gaston Thorn z PD, która zawiązała koalicję rządową z Luksemburską Socjalistyczną Partią Robotniczą. Od 1944 był to jedyny premier nienależący do CSV, która powróciła do władzy już w 1979. Od tego czasu ponownie partia chadecka pozostawała większym koalicjantem, tworząc kolejne gabinety z demokratami lub socjalistami i wygrywając kolejne wybory krajowe^[3]. W 2009 uzyskała najlepszy wynik od 50 lat^[4]. Partia wygrała również wybory przedterminowe w 2013, tracąc 3 mandaty. Nowy rząd utworzyli jednak demokraci, socjaliści i zieloni, na skutek czego CSV po 34 latach rządów znalazła się w opozycji.

Chadecy powrócili do władzy w 2023, współtworząc koalicję z demokratami i rząd kierowany przez lidera CSV Luka Friedena^[5].

CSV należy do Europejskiej Partii Ludowej, w Parlamencie Europejskim jej przedstawiciele dołączyli do frakcji chadeckiej.

Przewodniczący

• 1954–1964: Émile Reuter
• 1964–1965: Tony Biever
• 1965–1972: Jean Dupong
• 1972–1974: Nicolas Mosar
• 1974–1982: Jacques Santer
• 1982–1990: Jean Spautz
• 1990–1995: Jean-Claude Juncker
• 1995–2003: Erna Hennicot-Schoepges
• 2003–2009: François Biltgen
• 2009–2014: Michel Wolter^[6]
• 2014–2019: Marc Spautz
• 2019–2021: Frank Engel
• 2021–2022: Claude Wiseler
• 2022–2023: Claude Wiseler i Elisabeth Margue^[7]
• 2023–2024: Elisabeth Margue^[8]
• od 2024: Luc Frieden^[9]

Przypisy

1. Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa na stronie Europejskiej Partii Ludowej. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
2. Guy Thewes: Les gouvernements du Grand-Duché de Luxembourg depuis 1848. gouvernement.lu, 2011. [dostęp 2022-09-12]. (fr.).
3. Parties and Elections in Europe – Luksemburg 2. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
4. Parties and Elections in Europe – Luksemburg. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
5. Aleksandra Krzysztoszek: Luksemburg z nowym rządem. Zmiana premiera po dziesięciu latach. euractiv.pl, 16 listopada 2023. [dostęp 2023-11-18].
6. New leader for the CSV. news352.lu, 16 listopada 2009. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
7. Elisabeth Margue elected as CSV co-president. luxtimes.lu, 6 maja 2022. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
8. Cordula Schnuer: Parliament speaker resigns as CSV co-president. luxtimes.lu, 27 listopada 2023. [dostęp 2024-02-18]. (ang.).
9. Tracy Heindrichs: Prime Minister Luc Frieden now also CSV president. luxtimes.lu, 16 marca 2024. [dostęp 2024-03-18]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (partia polityczna):

• VIAF: 125901741
• LCCN: no2009140004
• GND: 2017408-1
• SUDOC: 140854169

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Christian-Social-Peoples-Party