Przemiana eutektoidalna

Przemiana eutektoidalna – odwracalna przemiana fazowa, w wyniku której przy chłodzeniu z fazy stałej o składzie eutektoidalnym wydziela się mieszanina dwóch faz stałych (eutektoid). Dla określonych układów o danym składzie chemicznym zachodzi w konkretnej temperaturze, zwanej eutektoidalną^[1].

Ogólne informacje

${\displaystyle \gamma {\xrightarrow[{\text{Temp. eutektoidalna}}]{\text{Chłodzenie}}}\alpha +\beta }$

${\displaystyle \alpha +\beta {\xrightarrow[{\text{Temp. eutektoidalna}}]{\text{Nagrzewanie}}}\gamma }$
gdzie:

α, β, γ - fazy stałe

W przypadku przemian eutektoidalnych faza wyjściowa nie doznaje w trakcie przemiany żadnych zmian, aż do momentu przejścia przez nią tzw. frontu przemiany. Powstałe dwie nowe fazy stałe różnią się od fazy wyjściowej strukturą krystaliczną i składem chemicznym.
Przemiana eutektoidalna jest bardzo podobna do wydzielania nieciągłego. W obu przypadkach z roztworu stałego powstaje płytkowa mieszanina faz, przemiana odbywa się na poruszającym się froncie i wymaga bocznego rozprowadzenia domieszki. Występują natomiast dwie zasadnicze różnice:

• w trakcie przemiany eutektoidalnej zmienia się sieć krystaliczna osnowy, a podczas wydzielania nieciągłego zmienia się jedynie orientacja osnowy
• boczne rozprowadzanie domieszki przemiany eutektoidalne odbywa się w całej objętości, w przypadku wydzielania nieciągłego odbywa się tylko po granicach ziaren^[2].

Charakterystycznym miejscem w układzie równowagi wykazującego istnienie przemiany eutektoidalnej jest punkt eutektoidalny. Ze względu na zawartość domieszki względem tego punktu można wyróżnić trzy stopy:

• podeutektoidalne
• eutektoidalne
• nadeutektoidalne^[1].