Szare kluski

Szare kluski (lub szare kluchy^[1]) – tradycyjne dla kuchni wielkopolskiej kluski, przygotowywane ze startych, surowych ziemniaków. Ich nazwa pochodzi od charakterystycznej barwy, jaką nadaje im ten składnik^[2]; rodzaj klusek kładzionych.

Zobacz też: kluski żelazne oraz kluski czarne.

Szare kluski podawano już w XIX wieku, kiedy to w Wielkopolsce spopularyzowały się ziemniaki. Pojawiały się w książkach kucharskich, m.in. w Najnowszej kuchni Marty Norkowskiej z 1918 roku i w książce Dobra Gospodyni, czyli podręcznik kucharski dla polskiego domu z 1933^[2].

Potrawę przygotowuje się, mieszając starte surowe ziemniaki (odsączone uprzednio z soku) z mąką, jajkami i solą, a następnie powstałą masę zrzuca się łyżką na osolony wrzątek^[2] (bezpośrednio lub zsuwając masę z pokrywki garnka^[1]. Otrzymane w ten sposób kluski są szare, mają nieregularny kształt i powierzchnię oraz zbitą, półtwardą konsystencję. Ich długość może wynosić od 0,5 do 4 centymetrów, a szerokość – od 0,5 do 1 centymetra^[2]. Podaje się je zazwyczaj wymieszane z pokrojonym w drobną kostkę i podsmażonym boczkiem i cebulą^[1]. Tradycyjnym dodatkiem do szarych klusek jest zasmażana kapusta kiszona. Tuż po II wojnie światowej zamiast kapusty używano brukwi^[1].

11 maja 2007 roku potrawa została wpisana na Krajową listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi^[2].

Podobne polskie potrawy:

• „Kaszubskie kluski ziemniaczane łyżką kładzione” – danie kuchni kaszubskiej, wpisane 31 marca 2008 na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi^[3].
• „Kluski żelazne” – w Łódzkiem, rodzaj klusek w kształcie obłych wałeczków, przygotowanych z tartych surowych i ugotowanych ziemniaków, mąki i jaj – produkt wpisany 12 lutego 2016 na Listę produktów tradycyjnych MRiRW^[4].
• „Kluski żelazne” (zwane też szarymi) – w Łódzkiem, rodzaj klusek kładzionych, przygotowanych z tartych surowych ziemniaków, mąki i (opcjonalnie) jaj^[5].