Proporcjonalność prosta

Proporcjonalność prosta, proporcjonalność wprost^[1] – zależność między dwiema zmiennymi wielkościami polegająca na ich stałym ilorazie^[1]. Dla zmiennych ${\displaystyle x,y}$ wyrażają to wzory:

${\displaystyle y/x={\text{const}},\ y=ax,}$ gdzie ${\displaystyle a}$ jest niezerową liczbą rzeczywistą, znaną jako współczynnik proporcjonalności^[1][2].

Zmienne proporcjonalne wprost

Przykłady

• W ruchu ze stałą prędkością przebyta droga jest wprost proporcjonalna do czasu jazdy.
• Wartość towaru zakupionego na wagę (przy danej cenie za jednostkę masy) jest wprost proporcjonalna do jego masy. Np. przy cenie jabłek 2 zł/kg (a=2), kupując 1 kg (x=1) zapłacimy 2 zł (y=2), kupując 2 kg (x=2) zapłacimy 4 zł (y=4), kupując 3 kg (x=3) zapłacimy 6 zł (y=6) itd.
• W spadku swobodnym (bez oporu powietrza) prędkość spadającego ciała jest wprost proporcjonalna do czasu spadania.
• Przy ustalonej stawce podatku jego wartość jest wprost proporcjonalna do kwoty, która podlega opodatkowaniu.

Zobacz też

• proporcja
• proporcjonalność odwrotna

Przypisy

1. proporcjonalność wprost, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-09-16].
2. współczynnik proporcjonalności, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-09-16].

Linki zewnętrzne

• Eric W.E.W. Weisstein Eric W.E.W., Directly Proportional, [w:] MathWorld, Wolfram Research (ang.). [dostęp 2024-09-16].

Kontrola autorytatywna (wielkość względna):

• NKC: ph1121878

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/proportionality
• SNL: proporsjon
• DSDE: proportionalitet