Pomnik żubra w Zambrowie

Pomnik żubra w Zambrowie – naturalnej wielkości posąg żubra stojący w Zambrowie na placu przy rondzie Romana Dmowskiego przed terenami zielonymi nad zalewem na Jabłonce. Symbol miasta związany z jego nazwą, herbem i legendą o jego założeniu.

Pomnik żubra w Zambrowie

Państwo	Polska
Miejscowość	Zambrów
Miejsce	plac przy rondzie R. Dmowskiego
Typ obiektu	Posąg
Projektant	Jerzy Piechnik
Fundator	Urząd Miasta Zambrów i Kampania Piwowarska S.A.
Materiał	brąz
Całkowita wysokość	1,80 m
Data budowy	2008
Data odsłonięcia	6 sierpnia 2008
Położenie na mapie Zambrowa Pomnik żubra w Zambrowie
Położenie na mapie Polski Pomnik żubra w Zambrowie
Położenie na mapie województwa podlaskiego Pomnik żubra w Zambrowie
Położenie na mapie powiatu zambrowskiego Pomnik żubra w Zambrowie
52°59′01,7″N 22°14′39,1″E

Opis pomnika

Pomnik na formę posągu żubra w skali 1:1. Ma 160–180 cm wysokości oraz 220–240 cm długości^[1]. Wykonano go z brązu. Przedstawia zwierzę w pozycji stojącej w wieku około 3 lat^[2]. Ustawiony jest na kole z kostki brukowej, w którą wmurowane są dwie tabliczki datowane na rok jego odsłonięcia i nadania imienia: ze wskazaniem pomysłodawców i fundatorów oraz z nazwą. Żubr stoi w centralnym punkcie placu. Rzeźba zwrócona jest głową ku zambrowskiemu zalewowi. Wokół pomnika znajdują się ławki, kwietniki kaskadowe oraz drzewa, w tym świerk przyozdabiany co roku na czas Bożego Narodzenia.

Zambrowski żubr w bożonarodzeniowej krasie

Zambrowski żubr pod choinką

Znaczenie

Pomnik jest symbolem Zambrowa. Ma podkreślać genezę miasta i jego związek z przyrodą. Żubr widnieje w herbie miasta, którym jest głowa żubra na czerwonym tle, oraz na fladze miasta. Monument ma przypominać etymologię nazwy miasta. Pochodzi ona od staropolskiego rzeczownika "ząbr" i oznacza miejsce pobytu żubrów^[3]. Istnieje również legenda wyjaśniająca początki Zambrowa związane ze spotkaniem z żubrem księcia Konrada I mazowieckiego^[4]. W plebiscycie mieszkańcy Zambrowa nadali mu imię "Zambruś"^[5][6]. Tabliczka z imieniem jest umieszczona na chodniku z przodu przed pomnikiem. Imię to podkreśla, że żubr był pierwszym mieszkańcem Zambrowa.

Odsłonięcie

Projektantem figury jest artysta Jerzy Piechnik. Posąg został wykonany przez Artystyczną Odlewnię Metali ART-ODLEW w Opolu^[7]. Pomnik został odsłonięty 6 sierpnia 2008 r. przy udziale burmistrza Kazimierza Jana Dąbrowskiego, władz miasta i mieszkańców. Uroczystość muzycznie uświetniła Zambrowska Kapela Eli. Rzeźba żubra była ozdobiona biało-czerwoną szarfą. Z okazji odsłonięcia pomnika powstał wiersz lokalnego poety opiewający związki żubrów z Zambrowem^[8]. Uroczystość nadania imienia odbyła się 28 września 2008 r., a matką chrzestną była Krystyna Rzodkiewicz – emerytowana nauczycielka^[9].

Otoczenie

Rzeźba żubra znajduje się w centrum miasta na placu u zbiegu ulic Tadeusza Kościuszki, Świętokrzyskiej, Józefa Piłsudskiego przed rondem Romana Dmowskiego przed terenami zielonymi nad zalewem na Jabłonce oraz parkiem „Księżym Laskiem”. Są to tereny rekreacyjne i spacerowe. Pomnik znajduje się na historycznym miejscu z założenia Zambrowa położonym między zambrowskim rynkiem usytuowanym na obecnym Placu Sikorskiego a terenem Parafii pw. Trójcy Przenajświętszej. Z placu, na którym usytuowany jest pomnik, roztacza się widok na zambrowski zalew i fasadę kościoła. W najbliższym sąsiedztwie w kierunku zalewu znajduje się ukwiecone rondo Romana Dmowskiego, a za nim instalacja fontanna świetlna i kwietniki wieże.

Zambrowski żubr w kulturze

Oprócz wiersza z okazji odsłonięcia pomnika, legendy zambrowskiej o genezie miasta i etymologii nazwy występują następujące odniesienia do niego w kulturze:

• doroczna nagroda Burmistrza miasta Zambrów „Zambrowskie żubry”^[10];
• pocztówka z wizerunkiem „Zambrusia” wydana przez UM Zambrów^[11][12];
• pomnikowi towarzyszy żubr maskotka miasta^[13];
• kostium żubra „Zambruś”^[14];
• monety „ząbry”^[15][16];
• legenda o „Zambrusiu” spełniającym marzenia mieszkańców Zambrowa^[17].

Zobacz też

• Posąg Żubra w Spale