Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polski Kontyngent Wojskowy w Libanie (PKW Liban, PKW UNIFIL) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP, przeznaczony do zabezpieczenia medycznego, logistycznego i inżynieryjnego wojsk ONZ w południowym Libanie w latach 1992-2009, ponownie jako pododdział operacyjny od 2019 roku.
ONZ UNIFIL | |
Strefa buforowa w Libanie | |
Historia | |
Państwa wystawiające | |
---|---|
Państwa mandatowe | |
Decyzja o użyciu |
11 maja 1992 (I) |
Rozpoczęcie misji |
13 kwietnia 1992 (I) |
Zakończenie misji |
1 grudnia 2009 (I) |
Liczba zmian |
2+31 (I) |
Dowódcy | |
Pierwszej zmiany |
płk dr Jerzy Banach |
Obecnej zmiany |
ppłk Dawid Butlak |
Konflikt zbrojny | |
Wojna libańska/II wojna libańska | |
Organizacja | |
Typ |
inżynieryjny (1994–2002), logistyczny (1994–2009), medyczny (1992–2005), operacyjny (2007–2009, od 2019) |
Podporządkowanie | |
Skład |
batalion logistyczny (1994–2009), kompania medyczna (1992–2005), kompania manewrowa (2007–2009, od 2019) |
Liczebność |
ok. 90 żołnierzy (1992–1994) |
Dyslokacja |
Bint Dżubajl, Jwayya, Mardż Ujun, An-Nakura, Tibnin |
PKW Liban na przestrzeni lat nosił następujące oficjalne nazwy:
W odwecie na liczne palestyńskie ataki terrorystyczne, w marcu 1978 r. Siły Obronne Izraela zajęły na tydzień południowy Liban. Wycofując się pozostawiły strefę buforową, w którą wkroczyły Tymczasowe Siły Zbrojne ONZ (UNIFIL). Polska w tę misję zaangażowała się w roku 1992.
Związane było to z prośbą Sekretarza Generalnego ONZ do rządu polskiego o przysłanie do Libanu kompanii medycznej zastępującej lekarzy z Norwegii i Szwecji. Polski rząd przychylił się do prośby i 6 kwietnia 1992 do Szpitala Polowego UNIFIL w An-Nakura dotarła pierwsza, 20-osobowa grupa medyków, która natychmiast rozpoczęła pracę. 23 kwietnia 1992, licząca 86 żołnierzy, Polska Wojskowa Jednostka Medyczna (PolMedCoy) była w komplecie. 27 kwietnia 1992 roku odbyło się uroczyste przekazanie szpitala i od tego dnia oficjalnie rozpoczął działalność PolMedCoy. Jednym z najważniejszych zadań była ewakuacja medyczna (Medevac)[1].
w 1994 stopniowo zwiększano PKW w Libanie do ok. 550 żołnierzy. 15 marca polskie Zgrupowanie Pododdziałów Inżynieryjnych przejęło zadania, stacjonującej w Jouaya (Jwayya), szwedzkiej kompanii saperów (polegały one na rozminowaniu i odbudowie terenu). Z An-Nakury wycofał się szwedzki batalion logistyczny i na jego miejsce, 15 kwietnia 1994 r., został powołany Polski Batalion Logistyczny (POLLOG), w sile kompanii transportowej, zaopatrzenia oraz dowodzenia. Jego działania obejmowały przewożenie ludzi, sprzętu oraz towarów na i z pozycji błękitnych hełmów[2].
Polskie oddziały w Libanie swój chrzest bojowy przeżyły podczas operacji Grona gniewu, rozpoczętej 11 kwietnia 1996. W jej trakcie polscy saperzy, medycy i logistycy byli kilkukrotnie ostrzelani przez wojska izraelskie. 18 kwietnia w okolicach bazy w Jouaya toczyła się izraelsko-palestyńska wymiana ognia, w wyniku której polscy lekarze musieli udzielić pomocy medycznej poszkodowanym żołnierzom ONZ i cywilom. 19 kwietnia Polacy i Nepalczycy dwukrotnie zostali zaatakowani usiłujący oczyścić z niewybuchów trasę pochodu uchodźców. 22 kwietnia pociski spadły nieopodal polskiego konwoju. W tym czasie dowódcą (Force Commander) UNIFIL-u był gen. Stanisław Woźniak[3].
W wyniku akcji izraelskiej zakończenie misji ogłosiła norweska kompania remontowa i 1 czerwca 1996 zastąpiło ją polskie Zgrupowanie Pododdziałów Remontowych. Bazowała w miejscowości Tibnin, a w zakres jej obowiązków wchodziła naprawa wszelkiego sprzętu używanego przez wojska ONZ[4].
W 2000 Izraelczycy ostatecznie opuścili południowy Liban i sytuacja w rejonie stabilizowała się, co pozwoliło na stopniową redukcję UNIFIL-u i PKW. W kwietniu 2001 POLLOG zmniejszył się o 30 stanowisk. 1 sierpnia 2002 Zgrupowanie Pododdziałów Inżynieryjnych zastąpiła belgijska kompania inżynieryjna i w październiku 2005 polskich lekarzy zastąpili medycy z Indii. PKW zmniejszył liczebność z ok. 630 do ok. 230 żołnierzy.
Sytuację zmieniła II wojna libańska. 12 lipca 2006 nastąpił kolejny atak izraelski. Polskie oddziały były odpowiedzialne za ewakuację mieszkańców z zagrożonych terenów, transport rannych do szpitali oraz rozwożenie żywności i leków do poszkodowanych. Tym razem Polakom nie groziło wielkie niebezpieczeństwo i, podobnie jak wcześniej, żaden nie został poszkodowany. Kontyngent czasowo stracił nieformalny przydomek Wojskowego Domu Wypoczynkowego (WDW) Liban[5].
Wojna wymusiła restrukturyzację sił ONZ. Na przełomie 2006 i 2007 POLLOG powiększono, a 7 maja 2007, na podstawie polsko-hiszpańskiej umowy, w skład SPANBATT-u weszła polska kompania manewrowa wystawiona przez Żandarmerię Wojskową (jej zadania polegały na utrzymywaniu posterunków, prowadzeniu patroli i konwojowaniu). W wyniku tego liczba żołnierzy PKW sięgnęła prawie 500, od tamtej pory rotowanych częściej, bo co 6 miesięcy (wcześniej co pół roku zmieniało się ok. 50% kontyngentu, tj. żołnierzy służby zasadniczej).
Pod koniec 2009, w związku z ogólnym wycofywaniem kontyngentów z misji oenzetowskich, PKW Liban rozpoczął wycofywanie do kraju. 27 października zakończyła działalność kompania manewrowa, 10 listopada odleciała pierwsza grupa żołnierzy, 1 grudnia POLLOG oficjalnie przekazał odpowiedzialność duńskiemu batalionowi logistycznemu i 6 grudnia w Kielcach nastąpiło uroczyste powitanie PKW[6]. Ostatni polscy żołnierze pełniący służbę pod flagą UNIFIL opuścili teren Libanu 11 grudnia 2009 roku – byli to oficerowie z trzyosobowej grupy likwidacyjnej.
W trakcie misji UNIFIL zginęło 7 polskich żołnierzy[7].
Tradycje Polskiego Kontyngentu Wojskowego w UNIFIL kontynuował Ośrodek Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych, od 2004 Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych[8].
Po zmianach na najwyższym szczeblu państwowym w wyniku wyborów prezydenckich i wyborów parlamentarnych w Polsce w 2015 roku nastąpiła rewizja dotychczasowej polityki udziału Sił Zbrojnych RP w operacjach pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Pierwsze deklaracje ze strony prezydenta Andrzeja Dudy padły już we wrześniu 2015, rok później oficjalnie zgłoszono gotowość do wydzielenia kompanii inżynieryjnej, oficerów do sztabów i obserwatorów (80-100 żołnierzy) do jednej z operacji korzystnych z punktu widzenia polskiej geopolityki. Ostatecznie wybrane zostały siły w Libanie, tj. UNIFIL (proponowane także UNDOF w Syrii, w których także do 2009 służył polski kontyngent), i zdecydowano o zmianie charakteru zaangażowania – w miejsce kompanii inżynieryjnej przygotowana została kompania manewrowa (tego typu polski pododdział stacjonował już w ramach UNIFIL w latach 2007–2009)[9].
Transport sił i środków rozpoczął się w październiku 2019 r. Do listopada cały kontyngent został przetransportowany – jego trzon stanowi kompania piechoty zmotoryzowanej na KTO Rosomak, razem z komponentem węgierskim podległa batalionowi irlandzko-polskiemu IRISHPOLBATT. Podobnie jak w latach 2007–2009, zadania kompanii polegają na utrzymywaniu posterunków, prowadzeniu patroli i konwojowaniu[10].
Czas trwania, dowódcy oraz liczebność Polskiej Wojskowej Jednostki Medycznej:
Zmiana | Początek | Koniec | Dowódca | Liczebność |
---|---|---|---|---|
I | 04.1992 | 04.1993 | płk dr Jerzy Banach | ok. 90 |
II | 04.1993 | 04.1994 | płk dr Wolański |
Struktura organizacyjna I-XXV zmiany PKW UNIFIL:
Czas trwania, dowódcy, liczebność oraz struktura poszczególnych zmian:
Zmiana | Początek | Koniec | Dowódca | Liczebność |
---|---|---|---|---|
I | 04.1994 | 10.1994 | ok. 550 | |
II | 10.1994 | 04.1995 | płk Kazimierz Adamski | |
III | 04.1995 | 10.1995 | ||
IV | 10.1995 | 04.1996 | płk Marek Ojrzanowski | |
V | 04.1996 | 10.1996 | płk Andrzej Wesołowski | ok. 630 |
VI | 10.1996 | 04.1997 | ||
VII | 04.1997 | 10.1997 | płk Mirosław Staniszewski | |
VIII | 10.1997 | 04.1998 | płk Marek Ojrzanowski | |
IX | 04.1998 | 10.1998 | płk Mieczysław Spławski | |
X | 10.1998 | 04.1999 | płk Andrzej Malinowski | |
XI | 04.1999 | 10.1999 | płk Bolesław Czerwony | |
XII | 10.1999 | 04.2000 | ppłk Grzegorz Kobusiński | |
XIII | 04.2000 | 10.2000 | płk Zbigniew Garbarczyk | |
XIV | 10.2000 | 04.2001 | płk Wojciech Lech | |
XV | 04.2001 | 10.2001 | płk Zygmunt Siudak | ok. 600 |
XVI | 10.2001 | 04.2002 | płk Jacek Witek | |
XVII | 04.2002 | 10.2002 | ok. 500 | |
XVIII | 10.2002 | 04.2003 | ppłk Andrzej Kupis | ok. 230 |
XIX | 04.2003 | 10.2003 | ppłk Janusz Wiatr | |
XX | 10.2003 | 04.2004 | ||
XXI | 04.2004 | 10.2004 | ppłk Jerzy Szcześniak | |
XXII | 10.2004 | 04.2005 | ||
XXIII | 04.2005 | 10.2005 | ppłk Ryszard Jasik | |
XXIV | 10.2005 | 04.2006 | ||
XXV | 04.2006 | 10.2006 | ppłk Adam Dłużniewski |
Struktura organizacyjna XXVI-XXXI zmiany PKW UNIFIL:
Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian:
Zmiana | Początek | Koniec | Dowódca | Liczebność |
---|---|---|---|---|
XXVI | 10.2006 | 04.2007 | ppłk Adam Dłużniewski | ok. 320 |
XXVII | 04.2007 | 10.2007 | ppłk Artur Dębczak | ok. 500 |
XXVIII | 10.2007 | 01.2008 | ppłk Maciej Kłótka | |
01.2008 | 04.2008 | ppłk Krzysztof Kozaczuk | ||
XXIX | 04.2008 | 10.2008 | ppłk Marek Sarnowski | |
XXX | 10.2008 | 04.2009 | ppłk Krzysztof Kozaczuk | |
XXXI | 04.2009 | 12.2009 | ppłk Piotr Walczak |
Struktura organizacyjna PKW UNIFIL od I zmiany:
Struktura organizacyjna IRISHPOLBATT[11]:
łącznie ok. 600 żołnierzy ( ok. 360, ok. 220, ok. 15, ok. 10)[12]
Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian:
Zmiana | Początek | Koniec | Dowódca | Wystawiająca | Liczebność |
---|---|---|---|---|---|
I[13] | 08.10.2019 | 30.07.2020 | ppłk Paweł Bednarz | 12 BZ: 3 bpzmot | ok. 230 |
II[14] | 30.07.2020 | 02.03.2021 | mjr Maciej Jóźwiak | 12 BZ: 3 bpzmot | |
III[15] | 02.03.2021 | 23.09.2021 | ppłk Daniel Kowalewski | 12 BZ: 2 bpzmot | |
IV[15] | 23.09.2021 | 25.03.2022 | ppłk Radosław Lewandowski | 12 BZ: das | |
V[16] | 25.03.2022 | 24.09.2022 | ppłk Tomasz Kłonowski | 12 BZ: 3 bpzmot | |
VI[16] | 24.09.2022 | 25.03.2023 | ppłk Tomasz Panek | 12 BZ: daplot | |
VII[17] | 25.03.2023 | 24.09.2023 | ppłk Damian Kidawa | 17 BZ: 1 bpzmot | |
VIII[18] | 24.09.2023 | 24.03.2024 | ppłk Radosław Wujda | 10 BKPanc: 10 bz | |
IX[19] | 24.03.2024 | ppłk Dawid Butlak | 17 BZ: 2 bpzmot |
Ponadto Polak, w randze zastępcy Sekretarza Generalnego ONZ, piastował funkcję dowódcy (Force Commander) UNIFIL, w stopniu generała dywizji (Major General). Był to:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.