Plymouth (marka samochodów)

Plymouth – dawny amerykański producent samochodów osobowych, z siedzibą w Auburn Hills, działający w latach 1928–2001. Należał do amerykańskiego koncernu Chrysler.

Plymouth

Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Michigan
Siedziba	Auburn Hills
Data założenia	1928[1]
Data likwidacji	2001[2]
Udziałowcy	Chrysler (100%)
brak współrzędnych

Plymouth Model Q

Plymouth Concord

Plymouth Suburban

Plymouth Barracuda

Plymouth Duster

Plymouth Reliant

Plymouth Horizon

Plymouth Voyager

Plymouth Acclaim

Plymouth Breeze

Plymouth Neon

Plymouth Prowler

Historia

Początki

Pierwszy samochód marki Plymouth został zaprezentowany 7 lipca 1928 roku^[1]. Był to moment wkroczenia Chryslera na rynek tanich samochodów, który był w tym czasie zdominowany przez Chevroleta oraz Forda^[3]. Modele Plymoutha były nieznacznie droższe od konkurencji, jednak już w standardzie oferowały hydrauliczne hamulce. Plymouthy były początkowo sprzedawane wyłącznie w salonach Chryslera^[4].

Podstawowym zadaniem samochodów Plymouth było wypełnienie niszy w segmencie tanich samochodów, a w czasie wielkiego kryzysu lat 30. samochody te miały dodatkowo pomóc Chryslerowi przetrwać ciężkie czasy^[5]. We wczesnych latach 30. samochody Plymoutha sprzedawane były w salonach wszystkich oddziałów Chryslera (Chrysler, DeSoto, oraz Dodge)^[6].

Przez większość czasu produkcji Plymouth był jedną z najlepiej sprzedających się marek w USA i plasował się na trzecim miejscu, za Chevroletem i Fordem^[7]. Po II wojnie światowej produkcję samochodów tej marki wznowiono w lutym 1946 roku, a w 1948 roku modelowym Plymouth zdołał jedyny raz prześcignąć Forda w liczbie sprzedanych egzemplarzy, zajmując drugie miejsce w Stanach^[8][a]. Pierwsze nowe modele powojenne zaprezentowano w 1949 roku^[9]. W latach 40. i 50. Plymouth na ogół zajmował trzecie miejsce pod względem sprzedaży, mając około 10% udziału w rynku i sprzedając od 400 do ponad 700 tysięcy samochodów rocznie^[10]. Po 1956 samochody Plymoutha znane były z wytrzymałości oraz przystępności. Pomimo wprowadzenia w 1957 roku nowoczesnej stylizacji Forward Look w ramach koncernu Chryslera, reputacja Plymoutha na świecie uległa znacznemu pogorszeniu, samochody szybko korodowały, narzekano na złą jakość montażu^[11].

Spadek znaczenia

Na początku lat 60. XX wieku koncern Chrysler zmienił politykę cenową wobec Plymoutha, zmniejszając różnice cenowe między jego modelami, a konstrukcjami pokrewnego bardziej prestiżowego Dodge'a^[12]. Przełożyło się to na konsekwentnie malejące znaczenie Plymoutha na amerykańskim rynku, który stracił zarazem na unikalności swoich konstrukcji^[12]. W 1960 roku sprzedaż znacznie spadła, także z uwagi na wprowadzenie nowej taniej marki Valiant, która jednak już w kolejnym roku została dołączona jako model Plymoutha^[5]. Valiant mimo to nie odniósł dużego sukcesu, a samochody Plymoutha z początku lat 60. wyróżniały się kontrowersyjną stylistyką^[13]. W latach 1960–62 Plymouth sprzedawał poniżej 400 tysięcy samochodów rocznie, a w 1962 roku jego pozycja spadła najniżej – na siódme miejsce na rynku^[14]. Sytuacja uległa następnie pewnej poprawie, zwłaszcza po wprowadzeniu w połowie dekady sportowego modelu Barracuda i nowego dużego sedana Fury^[5]. W efekcie tego, od 1965 roku do początku lat 70. Plymouth sprzedawał ponownie po około 700 tysięcy samochodów rocznie, zajmując czwarte miejsce na rynku, a w latach 1970–71 nawet trzecie, z udziałem w rynku 8-9%^[14]. Po 1973 roku marka ponownie zaczęła chylić się ku upadkowi, nie oferując oryginalnych samochodów i konkurując w dużej mierze z innymi markami Chryslera, a nie innymi koncernami amerykańskimi^[5]. W latach 80. Dodge dotychczas plasujący się poniżej w wynikach sprzedaży zyskał lepsze wyniki sprzedażowe, a rola Plymoutha została na przełomie lat 80. i 90. zmarginalizowana do samochodów będących odpowiednikami konstrukcji oferowanych już przez Dodge lub Chryslera^[12].

Końcowe lata

Pod koniec lat 90. Plymouth oferował cztery modele: minivana Voyager/Grand Voyager, średniej klasy sedana Breeze, kompaktowego Neona oraz sportowego Prowlera^[15]. Oprócz modelu Prowler, Plymouth nie posiadał własnych samochodów, które byłyby nieobecne w palecie modeli Dodge^[12]. Ostatnią nowością wydaną przez Plymoutha była druga generacja modelu Neon z lat 2000–2001, choć w tym samym czasie rozwijany wówczas Chrysler PT Cruiser konstruowany był z myślą o Plymouthu jako jego kolejny nowy model^[16].

Po trwale spadającym znaczeniu rynkowym i malejącej sprzedaży, nie mający dalszej wizji funkcjonowania firmy koncern DaimlerChrysler podjął decyzję o likwidacji Plymoutha w 2001 roku^[17], z czego dotychczas oferowane przez niego modele Prowler i Voyager zostały wcielone do gamy Chryslera^[18]. Ostatnim samochodem wyprodukowanym w historii przez przedsiębiorstwo był srebrny Plymouth Neon, który opuścił zakłady produkcyjne w Belvidere 28 czerwca 2001 roku^[12].

Modele samochodów

Historyczne

• Model Q (1928–1929)
• Model U (1929)
• Model 30U (1930)
• Model PA (1930–1931)
• New Finer (1931–1932)
• Standard (1933–1935)
• Business (1935–1938)
• Roadking (1938–1940)
• Deluxe (1933–1950)
• Special Deluxe (1946–1950)
• Concord (1951–1952)
• Cambridge (1951–1953)
• Cranbrook (1951–1953)
• Plaza (1954–1958)
• Suburban (1956–1961)
• Savoy (1954–1964)
• VIP (1966–1969)
• Superbird (1970–1972)
• Belvedere (1954–1970)
• GTX (1966–1971)
• Barracuda (1964–1974)
• Satellite (1965–1974)
• Cricket (1971–1975)
• Valiant (1960–1976)
• Duster (1970–1976)
• Fury (1956–1978)
• Road Runner (1968–1980)
• Volaré (1975–1980)
• Arrow (1976–1980)
• Trailduster (1973–1981)
• Arrow Truck (1979–1982)
• Champ (1979–1982)
• Horizon TC3 (1979–1981)
• Scamp (1983)
• Sapporo (1977–1983)
• Conquest (1984–1987)
• Duster (1985–1987)
• Turismo (1981–1987)
• Caravelle (1985–1988)
• Gran Fury (1975–1989)
• Reliant (1981–1989)
• Horizon (1978–1990)
• Colt (1974–1994)
• Sundance (1986–1994)
• Colt Vista (1983–1994)
• Laser (1989–1994)
• Duster (1992–1994)
• Acclaim (1989–1995)
• Voyager (1974–2000)
• Breeze (1996–2000)
• Neon (1995–2001)
• Prowler (1997–2001)

Studyjne

• Plymouth Backpack (1995)
• Plymouth Pronto Spyder (1998)
• Plymouth 'Cuda (2008)

Uwagi

1. W rzeczywistości Plymouth model 1948 prześcignął Forda w liczbie egzemplarzy dzięki dłuższej 15-miesięcznej produkcji tego modelu oraz krótszemu 1948 rokowi modelowemu Forda, natomiast w roku kalendarzowym Ford wyprodukował więcej samochodówFlory 2008 ↓, s. 175

Przypisy

1. VincentV. Curcio VincentV., Chrysler: The Life and Times of an Automotive Genius, Oxford University Press, 2001, s. 394, ISBN 978-0-19-514705-6 [dostęp 2021-03-29] (ang.).
2. WesW. Eisenschenk WesW., 1969 Plymouth Road Runner, CarTech Inc, 17 kwietnia 2017, s. 81, ISBN 978-1-61325-302-1 [dostęp 2021-05-30] (ang.).
3. John CunninghamJ.C. Wood John CunninghamJ.C., Michael C.M.C. Wood Michael C.M.C., Alfred P. Sloan: Critical Evaluations in Business and Management, Taylor & Francis, 2003, s. 234, ISBN 978-0-415-24829-7 [dostęp 2021-03-29] (ang.).
4. Charles K.Ch.K. Hyde Charles K.Ch.K., Riding the Roller Coaster: A History of the Chrysler Corporation, Wayne State University Press, 2003, s. 76, ISBN 978-0-8143-3091-3 [dostęp 2021-03-29] (ang.).
5. Flory 2004 ↓, s. 9.
6. VincentV. Curcio VincentV., Chrysler: The Life and Times of an Automotive Genius, Oxford University Press, 2001, s. 473, ISBN 978-0-19-514705-6 [dostęp 2021-03-29] (ang.).
7. James G.J.G. Cobb James G.J.G., The Return of Detroit's 'Low Priced Three', „The New York Times”, 15 czerwca 1997, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-03-29] (ang.). Brak numerów stron w czasopiśmie
8. Flory 2008 ↓, s. 61-62, 175.
9. Flory 2008 ↓, s. 61-62, 240.
10. Flory 2008 ↓, s. 62-994.
11. Why V8 engines were less important in the 1950s than commonly believed. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
12. Plymouth Obituary: The Rise, Fall and Death of an Automobile Brand. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
13. Flory 2004 ↓, s. 123, 184.
14. Flory 2004 ↓, s. 60-922.
15. Remember the Plymouth Prowler? We Look Back on the Unlikeliest Car of the ’90s. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
16. Ostatni PT Cruiser po dziesięciu latach. [dostęp 2021-12-23]. (pol.).
17. PLYMOUTH. [dostęp 2021-12-23]. (pol.).
18. Plymouth – historia marki, która rządziła w latach 60.. [dostęp 2021-12-23]. (pol.).

Bibliografia

• Kimes, Beverly Rae (Historian and Author) and Clark, Henry Austin, Jr. (Chief of Research) (MCMLXXXIX). Standard Catalog of American Cars, 1805-1942 (Second edition). Krause Publications, Inc. ISBN 0-87341-111-0.
• J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
• J. "Kelly" Flory: American Cars, 1960–1972: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2004. ISBN 978-0-7864-1273-0. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa. plymouthcars.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-03-02)]. (ang.)
• Samochody Plymouth na stronie AllPar.com (ang.)

Kontrola autorytatywna (marka samochodów):

• LCCN: sh85103593
• J9U: 987007558386205171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: technology/Plymouth-automobile