Pismo tamilskie

Pismo tamilskie, alfabet tamilski – jeden z indyjskich systemów pisma, wywodzący się ze starożytnego brahmi, używany do zapisywania języka tamilskiego.

Ewolucja pisma tamilskiego

Historia

Najstarsze zachowane inskrypcje w piśmie tamilskim, w nieco odmiennej formie niż stosowana obecnie, pochodzą z III w.^[1] Współczesny alfabet tamilski ukształtował się w VIII w., pod dużym wpływem pisma grantha, w którym zapisywano wcześniej język tamilski^[2]. Pierwsze teksty drukowane pojawiły się w XVI w. dzięki aktywności misjonarzy chrześcijańskich.

Charakterystyka

• Pismo tamilskie, podobnie jak inne alfabety indyjskie to typowe pismo alfabetyczno-sylabiczne (abugida). Podstawową jednostką jest sylaba. Na przykład słowo வீடு (vīṭu, dom) składa się z dwóch znaków: வீ oraz டு reprezentujących kolejno sylaby vī oraz ṭu.
• Nie jest to jednak sylabariusz, gdyż grafemy te najczęściej zachowują element spółgłoskowy, który jest następnie modyfikowany przez element samogłoskowy. Podstawowym elementem jest spółgłoska z „wbudowanym” niezapisywanym dźwiękiem „a” (np. க ka, ம ma). Jeżeli w sylabie występuje inna samogłoska niż „a”, należy ów element spółgłoskowy odpowiednio zmodyfikować. Na przykład znak ி oznacza samogłoskę „i” po spółgłosce: கி ki, மி mi. W przeciwieństwie do „prawdziwych” alfabetów, znak ி nie jest samodzielną literą. Można by go nazwać znakiem diakrytycznym, gdyby nie to, że w alfabecie tamilskim takie znaki samogłoskowe często zmieniają formę elementu spółgłoskowego.
• Istnieją również grafemy dla oddania samogłosek samodzielnych, występujących w nagłosie, np. அ a, ஆ ā.

Znaki pisma tamilskiego

Alfabet tamilski składa się z 12 samodzielnych znaków samogłoskowych, 18 spółgłoskowych oraz 5 dodatkowych znaków tzw. grantha występujących jedynie w wyrazach zapożyczonych z sanskrytu. Kombinacja znaków samogłoskowych i spółgłoskowych daje w sumie aż 276 grafemów.

Samodzielne znaki samogłoskowe

Występują one jedynie na początku wyrazu.

Grafem tamilski	Transliteracja
அ	a
ஆ	ā
இ	i
ஈ	ī
உ	u
ஊ	ū
எ	e
ஏ	ē
ஐ	ai
ஒ	o
ஓ	ō
ஔ	au

Znaki spółgłoskowe

Grafem tamilski	Transliteracja
ஃ	ḵ
க்	k
ங்	ṅ
ச்	c
ஞ்	ñ
ட்	ṭ
ண்	ṇ
த்	t
ந்	n
ப்	p
ம்	m
ய்	y
ர்	r
ல்	l
வ்	v
ழ்	ḻ
ள்	ḷ
ற்	ṟ
ன்	ṉ

Znaki grantha

Aby można było zapisywać słowa zapożyczone z sanskrytu, język tamilski przejął kilka dodatkowych znaków ze starożytnego pisma grantha ஜ் j, ஷ் ṣ, ஸ் s i ஹ் h oraz ligaturę க்ஷ் kṣ. Przykład: விஷ்ணு viṣṇu (Wisznu).

Grafem tamilski	Transliteracja
ஜ்	j
ஷ்	ṣ
ஸ்	s
ஹ்	h
க்ஷ்	kṣ

Zapis samogłosek

Na przykładzie spółgłoski க் k

Grafem tamilski	Transliteracja
க	ka
கா	kā
கி	ki
கீ	kī
கு	ku
கூ	kū
கெ	ke
கே	kē
கை	kai
கொ	ko
கோ	kō
கௌ	kau

Znaki spółgłoskowo-samogłoskowe

Poprzez kombinację 23 spółgłosek (licząc wraz ze znakami grantha) z 12 znakami samogłoskowymi powstaje 276 znaków spółgłoskowo-samogłoskowych.

	அ a	ஆ ā	இ i	ஈ ī	உ u	ஊ ū	எ e	ஏ ē	ஐ ai	ஒ o	ஓ ō	ஔ au
க் k	க	கா	கி	கீ	கு	கூ	கெ	கே	கை	கொ	கோ	கௌ
ங் ṅ	ங	ஙா	ஙி	ஙீ	ஙு	ஙூ	ஙெ	ஙே	ஙை	ஙொ	ஙோ	ஙௌ
ச் c	ச	சா	சி	சீ	சு	சூ	செ	சே	சை	சொ	சோ	சௌ
ஞ் ñ	ஞ	ஞா	ஞி	ஞீ	ஞு	ஞூ	ஞெ	ஞே	ஞை	ஞொ	ஞோ	ஞௌ
ட் ṭ	ட	டா	டி	டீ	டு	டூ	டெ	டே	டை	டொ	டோ	டௌ
ண் ṇ	ண	ணா	ணி	ணீ	ணு	ணூ	ணெ	ணே	ணை	ணொ	ணோ	ணௌ
த் t	த	தா	தி	தீ	து	தூ	தெ	தே	தை	தொ	தோ	தௌ
ந் n	ந	நா	நி	நீ	நு	நூ	நெ	நே	நை	நொ	நோ	நௌ
ப் p	ப	பா	பி	பீ	பு	பூ	பெ	பே	பை	பொ	போ	பௌ
ம் m	ம	மா	மி	மீ	மு	மூ	மெ	மே	மை	மொ	மோ	மௌ
ய் y	ய	யா	யி	யீ	யு	யூ	யெ	யே	யை	யொ	யோ	யௌ
ர் r	ர	ரா	ரி	ரீ	ரு	ரூ	ரெ	ரே	ரை	ரொ	ரோ	ரௌ
ல் l	ல	லா	லி	லீ	லு	லூ	லெ	லே	லை	லொ	லோ	லௌ
வ் v	வ	வா	வி	வீ	வு	வூ	வெ	வே	வை	வொ	வோ	வௌ
ழ் ḻ	ழ	ழா	ழி	ழீ	ழு	ழூ	ழெ	ழே	ழை	ழொ	ழோ	ழௌ
ள் ḷ	ள	ளா	ளி	ளீ	ளு	ளூ	ளெ	ளே	ளை	ளொ	ளோ	ளௌ
ற் ṟ	ற	றா	றி	றீ	று	றூ	றெ	றே	றை	றொ	றோ	றௌ
ன் ṉ	ன	னா	னி	னீ	னு	னூ	னெ	னே	னை	னொ	னோ	னௌ
ஜ் j	ஜ	ஜா	ஜி	ஜீ	ஜு	ஜூ	ஜெ	ஜே	ஜை	ஜொ	ஜோ	ஜௌ
ஷ் ṣ	ஷ	ஷா	ஷி	ஷீ	ஷு	ஷூ	ஷெ	ஷே	ஷை	ஷொ	ஷோ	ஷௌ
ஸ் s	ஸ	ஸா	ஸி	ஸீ	ஸு	ஸூ	ஸெ	ஸே	ஸை	ஸொ	ஸோ	ஸௌ
ஹ் h	ஹ	ஹா	ஹி	ஹீ	ஹு	ஹூ	ஹெ	ஹே	ஹை	ஹொ	ஹோ	ஹௌ
க்ஷ் kṣ	க்ஷ	க்ஷா	க்ஷி	க்ஷீ	க்ஷு	க்ஷூ	க்ஷெ	க்ஷே	க்ஷை	க்ஷொ	க்ஷோ	க்ஷௌ

Zobacz też

• tamilskie pismo brahmi
• Vatteluttu

Zobacz galerię związaną z tematem: Alfabet tamilski

Przypisy

1. E. Annamalai und Sanford B. Steever: Modern Tamil, in: Sanford B. Steever: The Dravidian Languages, London / New York 1998, s. 101.
2. William Bright: The Dravidian Scripts, in: Sanford B. Steever: The Dravidian Languages, London 1998, s. 45.

Bibliografia

• Helga Anton: The Script and Pronunciation of Modern Tamil. Madras: Alamu Printing Works, 1976. s. 1–18.
• A.H. Arden: A Progressive Grammar of Modern Tamil. Madras: Christian Literature Society, 1942 (Nachdruck 1969). s. 33–63.
• William Bright: The Dravidian Scripts. In: Sanford B. Steever (Hrsg.): The Dravidian Languages. London: Routledge, 1998. s. 40–71.
• Tamil writing. In: Florian Coulmas: The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems. Oxford: Blackwell Publishers, 1996. s. 490 ff.

Linki zewnętrzne

• Omniglot: Alfabet tamilski

Encyklopedie internetowe (pismo alfabetyczno-sylabiczne):

• Britannica: topic/Tamil-script