Piotr Osiadły

Piotr Osiadły (ur. 29 czerwca 1901 w Krzesławicach, zm. 6 czerwca 1920 w Stachowie) – sierżant Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Piotr Osiadły

sierżant
Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1901 Krzesławice
Data i miejsce śmierci	6 czerwca 1920 Stachów
Przebieg służby
Lata służby	1918–1920
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	3 pułk piechoty Legionów
Stanowiska	podoficer broni
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 29 czerwca 1901 w Krzesławicach, w ówczesnym powiecie krakowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Błażeja i Marii z d. Hołota^[1][2]. Ukończył siedem klas szkoły powszechnej w Oświęcimiu, a następnie dokształcał się prywatnie w zakresie szkoły średniej^[3]. Należał do drużyny skautowej w Oświęcimiu^[4]. Przed wstąpieniem do wojska pracował w Państwowym Zarządzie Wodnym w Oświęcimiu-Barakach, w charakterze urzędnika^[1].

6 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego^[5]. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach III batalionu 3 pułku piechoty^[6]. Pełnił funkcję podoficera broni 3. kompanii karabinów maszynowych i awansował na sierżanta^[6]. Wyróżnił się w czasie walk nad Berezyną: 2 czerwca 1920 pod wsią Chałmówka i dwa dni później pod wsią Lachówka^[7]. 25 września 1921 dowódca 3. kompanii km, porucznik Franciszek Płatek we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:

W dniu 2 czerwca 1920 11. kompania III/3 pp Leg. atakowała wieś Chałmówkę koło Mściża. Pierwszy pluton km przydzielony był do tejże kompanii. Sierż. Osiadły będąc podoficerem broni 3. kompanii km zgłosił się na ochotnika do I plutonu i samorzutnie poderwał pluton do ataku, chociaż linia własnej piechoty była 150 kroków z tyłu. Nieprzyjaciel niespodzianie zaskoczony i oskrzydlony zaczął się wycofywać tracąc kilkunastu ludzi zabitych i 7 wziętych do niewoli.

W dniu 4 czerwca 1920 IV pluton 3 kompanii km został przydzielony do kompanii sztabowej 64 pułku piechoty i w czasie ataków nieprzyjacielskich pod Lachówką sierżant Osiadły, który dostarczał amunicję dla km, widząc krytyczną sytuację również zgłosił się na ochotnika do IV plutonu km i podrywał obsługę km wciąż naprzód, jednocześnie zachęcając piechotę do kontrataku. Kiedy już cała nasza linia zaczęła posuwać się naprzód sierż. Osiadły został ranny w brzuch, będąc wysuniętym 200 kroków przed własną piechotę. Nieprzyjaciel widząc, iż dowódca tego brawurowego oddziału został ranny, ruszył nagle do kontrataku wskutek czego nasza piechota i obsługa km zaczęła się cofać nie zdążywszy zabrać rannego, który był za daleko wysunięty. Po przybyciu posiłków i posunięciu naszej linii naprzód sierż. Osiadły został zabrany z placu boju do szpitala, gdzie po trzech dniach zmarł^[8].

Sierżant Osiadły zmarł 6 czerwca 1920 w szpitalu w Stachowie, w następstwie odniesionej rany^[9][7]. Został pochowany na cmentarzu w Smolewiczach^[10]. Był kawalerem, nie miał dzieci^[3][2].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5587 – pośmiertnie 18 września 1922^{[11][12][13][14][15]}

20 września 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”^[16].

Przypisy

1. Kolekcja ↓, s. 1.
2. Polak (red.) 1993 ↓, s. 155.
3. Kolekcja ↓, s. 2.
4. Kolekcja ↓, s. 3.
5. Kolekcja ↓, s. 5.
6. Kolekcja ↓, s. 5, 6.
7. Kolekcja ↓, s. 6.
8. Kolekcja ↓, s. 5–6, w dokumencie „Chełmówka” i „Mstiż”.
9. Lista strat 1934 ↓, s. 637.
10. Kolekcja ↓, s. 4.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922, s. 805.
12. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-16].
13. Polak (red.) 1993 ↓, s. 152.
14. Czajkowski 1930 ↓, s. 47.
15. Quirini 1934 ↓, s. 83.
16. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-16].

Bibliografia

• Osiadły Piotr. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.73-6858 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-16].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
• Czesław Czajkowski: Zarys historji wojennej 3-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
• Eugeniusz Quirini: 3 Pułk Piechoty Legionów : w dwudziestą rocznicę 1914 - 30.IX. – 1934. Jarosław: Zarząd Główny „Koła Trzeciaków” w Warszawie, 1934.