Pietyrog

Pietyrog (Piatyr, Piatyróg, Piatyroch, Piętyróg, Pięcioróg) – polski herb szlachecki, występujący głównie na Wołyniu i Rusi.

Pietyrog I

Pietyrog II

Opis herbu

Według Juliusza Karola Ostrowskiego istniały dwie podstawowe wersje tego herbu^[1]:

Pietyrog I: W polu błękitnym; gwiazda pięciopromienna przeplatana, złota z zaćwieczoną połową takiejż lilii.

Wersję tę przytacza Paprocki w Gnieździe cnoty. Kasper Niesiecki podaje natomiast połowę lilii srebrną^[2], którą to wersję powtarza m.in. Przemysław Pragert w Herbach szlachty kaszubskiej^[3].

Pietyrog II: W polu czerwonym; gwiazda sześciopromienna przeplatana (magen Dawid), srebrna z zaćwieczoną połową takiejż lilii.

Wersja ta pochodzi od Wijuka Kojałowicza.

Gwiazda sześciopromienna pojawiła się według Józefa Szymańskiego już w Herbach rycerstwa... Paprockiego i Kronice Bielskiego, gdzie jednak nie zostały określone barwy^[4].

Wszystkie wersje miały za klejnot trzy pióra strusie.

Najwcześniejsze wzmianki

Opisywany jako starodawny herb ruski, herb pojawia się po raz pierwszy w Herbach rycerstwa polskiego Paprockiego^[4].

Etymologia

Nazwa herbu jest obrazowa^[4].

Herbowni

Najpełniejszą listę herbownych stworzył Tadeusz Gajl w Herbarzu polskim od średniowiecza do XX wieku z 2007 roku. Lista zawiera 23 nazwiska^[5]:

Bohoiński, Bokoiński, Bokojemski, Ciemiński, Ciereszkiewicz, Ciereszko, Gęba, Ilnicki, Jeleżyński, Jeło-Maliński, Kuniewski, Kuniowski, Maliński, Mormidło, Mormiłło, Mormoł, Piatyr, Pietyroch, Pietyróg, Stulgiński, Trykowicz, Trzebiałkowski, Trzebiatowski.

Według Przemysława Pragerta (za Herbertem Schmude), używała go jedna z gałęzi kaszubskiej rodziny Trzebiatowskich o przydomku Zmuda, osiadła od XVII wieku w Rzeczypospolitej. Nie jest jasne skąd ruski herb wziął się na Kaszubach, autor nie wyklucza, że rodzina ta została po prostu sztucznie przypisana do tego herbu^[3].

Zobacz też

• Lista herbów

Przypisy

1. Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: Główny skład księgarnia antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 262.
2. Kasper Niesiecki red.: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. powiększony dodatkami późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych. Jan Nepomucen Bobrowicz wyd.. T. 7. Lipsk: Nakładem i drukiem Breitkopfa i Haertela, 1842, s. 298.
3. Przemysław Pragert: Herbarz Szlachty Kaszubskiej. Gdańsk: 2005. Brak numerów stron w książce
4. Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 214. ISBN 83-7181-217-5.
5. Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.

Linki zewnętrzne

• Herb Pietyrog z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
• Herb Pietyrog II z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
• Herb Pietyrog w serwisie Genealogia dynastyczna. genealogia.grocholski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
• Strona internetowa rodziny Trzebiatowskich