Persefona, także Kora (gr. Περσεφόνη Persephónē, gr. Κόρη Kórē; łac. Proserpina – dziewczyna) – w mitologii greckiej małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych. Córka Demeter i Zeusa. W mitologii rzymskiej utożsamiono ją z Prozerpiną.
| bogini władczyni świata podziemnego, opiekunka dusz zmarłych | |
 Persefona (przedstawienie na greckim pinaksie z Lokrów Epizefyryjskich, V w. p.n.e.) | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | |
| Odpowiednik |
Prozerpina (rzymski) |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Makaria, Melinoe, Zagreus |
W mitach
Została porwana przez Hadesa, gdy wraz z towarzyszkami bawiła się na łące. Kiedy próbowała zerwać piękny kwiat narcyza, ziemia rozwarła się i pojawił się Hades na złotym rydwanie, uprowadzając ją do swego królestwa. Zrozpaczona Demeter przez dziewięć dni i nocy poszukiwała córki, aż poruszony jej cierpieniem Helios wyznał bogini prawdę. Rozgniewana Demeter opuściła Olimp i zabrała ziemi płodność. Zaniepokojony losem głodujących ludzi Hades zgodził się zwrócić jej córkę pod warunkiem, że Kora podczas dalszego pobytu w podziemiach nie spożyje żadnego owocu z drzew rosnących w jego królestwie. Tymczasem świadom skutków podstępu, sam poczęstował ją przed odejściem owocem granatu. Ostatecznie Zeus zdecydował, że Kora-Persefona dziewięć miesięcy będzie spędzała z matką, a trzy z mężem. Łączyło się to ze zmianą pór roku: kiedy powracała do matki, nastawała wiosna, a gdy wracała do krainy podziemia, rozpoczynał się okres zimowy[1].
Mit o porwaniu Persefony jako pierwszy przytoczył Hezjod.
Według innego z mitów bogini zakochała się w młodym Adonisie i nie chciała zwrócić go Afrodycie, która powierzyła go jej na wychowanie jako dziecko. Spór rozsądził Zeus wyrokiem, by Adonis spędzał z każdą z bogiń pół roku.
Kult
Kult Persefony i Demeter był podstawą misteriów eleuzyjskich, w Atenach obchodzono na jej cześć misteria w okresie Antesteriów. Świątynie Persefony znajdowały się w Koryncie, Megarze, Sparcie i w Lokrach Zachodnich (Epizefyryjskich) w południowej Italii. Przedstawiano ją jako groźną, zasiadającą u boku męża władczynię podziemi, z pochodnią lub makiem w ręku.
Kult Persefony rozwinęli orficy. Bezdzietnemu w klasycznej wersji mitu związkowi Hadesa i Persefony przypisano jako córki Erynie, zaś sama Persefona ze związku z Zeusem miała urodzić Zagreusa.
Przypisy
Bibliografia
Literatura dodatkowa
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
