Patriarchat (ustrój)

Patriarchat – system społeczny, w którym władza, dziedziczenie i sukcesja przynależą do mężczyzn^[1].

Etymologia i użycie

Hasło przeciwko patriarchatowi niesione na marszu równości w Kielcach w 2022.

Patriarchat oznacza dosłownie „rządy ojca”^[2][3] i wywodzi się z greckiego πατριάρχης (patriarkhēs)^[4], będącego złożeniem słów πατριά (patria), „rodowód, pochodzenie”^[5] (od πατήρ patēr, „ojciec”^[6]) oraz ἄρχω (arkhō), „rządzić, panować”^[7].

Historycznie termin patriarchat używany był w odniesieniu do autokratycznych rządów męskiej głowy rodziny, jednakże począwszy od końca XX wieku coraz częściej pojawia się w odniesieniu do systemów społecznych, w których władza pozostaje przede wszystkim w rękach dojrzałych mężczyzn^[8][9][10]. Częściowo stało się to za sprawą pisarek związanych z feminizmem drugiej fali, postulujących wyzwolenie kobiet spod męskiej dominacji poprzez odpowiednie zrozumienie patriarchalnych relacji społecznych^[11][12]. Owo rozumienie patriarchatu rozwijano, by wyjaśnić go raczej jako fenomen społeczny niż biologiczny^[9].

Zobacz też

• patriarchalizm