Parszów
wieś w województwie świętokrzyskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parszów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Wąchock[3][5].
| wieś | |
.jpg) Kościół Zesłania Ducha Świętego w Parszowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1720[1] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
27-215[2] |
| Tablice rejestracyjne |
TST |
| SIMC |
0276759[3] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu starachowickiego  | |
Położenie na mapie gminy Wąchock  | |
 51°04′27″N 20°56′08″E[4] | |
Był wsią biskupstwa krakowskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6].
W latach 1954–1972 wieś był siedzibą gromady Parszów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Zesłania Ducha Świętego[7].
Parszów według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1886 stanowił wieś, a Parszów Górniczy, osadę górniczą nad rzeką Kaczką w ówczesnym powiecie iłżeckim, gminie Wielkawieś, parafii Wąchock. Odległy około 30 wiorst od Iłży.
W końcu XIX wieku wieś posiada szkołę początkową ogólną, murowaną kaplicę katolicką. Zakłady żelazne, 118 domów zamieszkałych przez 867 mieszkańców. Gruntu 523 mórg ziemi włościańskiej. Parszów Górniczy liczył wówczas 16 domów i 60 mieszkańców z gruntem 56 mórg należącym do włościan[8].
Według spisu z 1827 roku było w Parszowie 64 domy i 441 mieszkańców[9].
Według ksiąg poborowych z roku 1578 wieś Parszów w parafii Wąchocko, wieś należąca do biskupa krakowskiego, posiadał osad 17, łanów kmiecych 7 ½ zagrodników bez roli 7, komorników 3. Był jeden ubogi, 6 rzemieślników i 4 piekarzy (Pawiński, Małop., s. 196)[8].
Wielki piec wystawiony został w Parszowie w 1748 roku staraniem Załuskiego, biskupa krakowskiego, a wykończony przez Sołtyka w roku 1759. Piec ten dawał tygodniowo około 125 cetnarów żelaza. Następnie istniała tu huta i odlewnia żelaza. Huta wydawała do 31 000 cetnarów surówki zaś odlewnia do 10 000 cetnarów odlewów. Do napędu stosowano machiny parowe. Obecnie zakłady te nieczynne. (opisu dostarcza Bronisław Chlebowski w tomie XII s. 872 SgKP rok 1886).
Legenda mówi, że jeden z królów Polski – Jan III Sobieski, kiedy wracał opromieniony wiktorią wiedeńską do stolicy, przejeżdżając niedaleko niewielkiej osady zauważył na drzewie parę sów. Pobliską osadę postanowił nazwać Parasów, jednak mieszkańcy przekształcili ją najpierw w Parsów, a następnie w Parszów[potrzebny przypis].
Istnieje również inna legenda związana z chorobą, na którą zapadali mieszkańcy osady – parchem. Pobliska ludność nazwała swoją osadę Parchów, ale nazwa została unowocześniona i zmieniona na Parszów[potrzebny przypis].
- Drewniany kościół parafialny pw. Zesłania Ducha Świętego z 1934 r. Obok kaplica z 1830 r., drewniana dzwonnica z 1937 r. oraz drewniana plebania z 1934 r.
- Urządzenia hydrotechniczne dawnego zakładu wielkopiecowego z końca XVIII w., wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: 1002 z 30.03.1984)[10].
- Kuźnia z początku XX w.
- Zakład wielkopiecowy z XIX w.
- Ignacy Ostaszewski (1792–1840) – kapitan, uczestnik powstania listopadowego
- Józef Fornalski (1811–1894) – syn Franciszka, urzędnik Górnictwa Rządowego, pracownik zakładów w Parszowie, hutmistrz Zakładów Żelaznych
- Józef Błaszczykowski (1909–2016) – kolejarz, działacz ludowy i samorządowiec
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
