Park Sportowy na Oleandrach

Park Sportowy na Oleandrach – istniejący w latach 1914–1915 stadion piłkarski w Krakowie. Korzystali z niego piłkarze Wisły Kraków.

Koszary strzelców w Parku Sportowym w Krakowie (sierpień 1914)

Park Sportowy na Oleandrach

Państwo	Austro-Węgry
Miejscowość	Kraków
Data otwarcia	1914
Data zamknięcia	1915
Położenie na mapie Krakowa Park Sportowy na Oleandrach
Położenie na mapie Polski Park Sportowy na Oleandrach
Położenie na mapie województwa małopolskiego Park Sportowy na Oleandrach
50°03′44″N 19°55′20″E

Historia

Piłkarze Wisły Kraków od momentu powstania klubu (założony e 1906, oficjalnie zarejestrowany 7 lutego 1910)^[1] grywali na różnych boiskach, w Parku Jordana, na Błoniach, na torze wyścigów konnych, na stadionie Zlotowym i na stadionie Cracovii. Zarząd klubu czynił jednak starania o budowę własnego boiska^[2]. Ostatecznie udało się uzyskać możliwość utworzenia boiska na tzw. „Oleandrach”, ściślej w północnej części terenów powystawowych, mniej-więcej w miejscu w którym dzisiaj stoją budynki Uniwersytetu Rolniczego i Biblioteki Jagiellońskiej^[3]. Dawniej na tym obszarze znajdował się jeden z bastionów Twierdzy Kraków, Bastion I ½ „Na Piasku”^[4]. W dniach 4 czerwca – 20 października 1912 zorganizowano tutaj „Wystawę architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowym”^[5]. Specjalnie na tę wystawę urządzono cały teren, budując m.in. pawilon główny, teatr i różne mniejsze obiekty. Po zakończeniu wystawy teren ten wykorzystywano do różnych celów, m.in. koncertów czy festynów, a zimą organizowano tutaj lodowisko^[6].

Od 1914 w północnej części terenów powystawowych swoje boisko mieli piłkarze Wisły Kraków. Otwarcie stadionu miało miejsce 5 kwietnia 1914, a na inaugurację Wisła pokonała Czarnych Lwów 3:2^[3]. Drużyna Wisły nie zdążyła na swym boisku na Oleandrach rozegrać żadnego spotkania o punkty, rozgrywając na nim jedynie mecze towarzyskie. Pierwszy mecz „u siebie” w Mistrzostwach Galicji sezonu 1914 przeciwko Pogoni Lwów (24 maja 1914, wygrana gości 1:0) odbył się nie na obiekcie Wisły, a na stadionie Cracovii. Kolejny mecz w ramach tych rozgrywek w roli gospodarza Wisła miała rozegrać 21 czerwca 1914 przeciwko Czarnym Lwów. Spotkanie to miało się odbyć w Parku Sportowym na Oleandrach, jednak nie doszło ono do skutku, gdyż drużyny nie doszły ze sobą do porozumienia w kwestii godziny rozpoczęcia spotkania (mecz zaplanowany był na godzinę 18:15, jednak goście chcieli go rozegrać wcześniej, by móc powrócić do Lwowa wieczornym pociągiem). Czarni wyszli na boisko dwukrotnie, o godzinie 17:00 i 18:00, jednak Wisła wciąż nie była gotowa do rozpoczęcia gry. O godzinie 18:05 sędzia odgwizdał walkower dla gości. Pod koniec lipca ZPPN uznał mecz za „niebyły”. Kolejne mecze Mistrzostw Galicji nie były już rozgrywane, gdyż z powodu wybuchu I wojny światowej rozgrywki te zostały przerwane^[7].

Po wybuchu wojny (28 lipca 1914) obiekt wynajęło Towarzystwo Strzelec^[8]. Na początku sierpnia drużyny strzeleckie, zakwaterowane na terenie powystawowym na Oleandrach przekształcono w I Kompanię Kadrową, uważaną za zalążek Wojska Polskiego. Kompania ta wyruszyła następnie na front (tzw. czyn legionowy)^[9], a Oleandry przeszły do historii jako miejsce mobilizacji strzeleckiej i początku polskiej wojskowości^[10]. Po wymarszu Kompanii i utworzeniu Legionów Polskich na Oleandrach zakwaterowano oddział intendentury oraz telegraficzny^[11]. W październiku komenda koszar przeniosła się do Krzysztoforów. Następnie na terenie powystawowym zorganizowano obory dla krów. W wyniku zaniedbań 12 marca 1915 zabudowania na terenie powystawowym spłonęły w pożarze^[12]. Boisko na Oleandrach nie odzyskało już swojej funkcji. Wisła Kraków, która wznowiła działalność w lipcu 1918, rozpoczęła starania o nowy obiekt^[13], który ostatecznie powstał na terenie dawnego toru wyścigów konnych i został zainaugurowany 8 kwietnia 1922^[14]. Teren Oleandrów został natomiast rozparcelowany i powstały na nim w późniejszym czasie inne obiekty^[15].

Przypisy

1. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 6. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
2. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 18. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
3. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 23. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
4. Bastiony. www.gkazelot.pl. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
5. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 15. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
6. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 17–18. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
7. Piotr Chomicki, Leszek Śledziona: Rozgrywki piłkarskie w Galicji do 1914. Mielec: OLGEN, 2019, s. 131–133, seria: Historia Sportu. ISBN 978-83-949322-5-1. (pol.).
8. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 25. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
9. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 26. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
10. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 14, 42–43. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
11. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 27. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
12. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 28–29. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
13. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 32. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
14. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 36. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).
15. Dobiesław Dudek: Dzieje stadionu sportowego TS „Wisła” w Krakowie (1914–1924). Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2011, s. 40. ISBN 978-83-89121-72-1. (pol.).