Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paleorhinus – rodzaj niewielkiego fitozaura żyjącego w karniku na obecnych terenach Ameryki Północnej i być może Europy oraz Afryki Północnej. Nozdrza były daleko cofnięte i położone na wzgórku kostnym przed oczami. Grzbiet, boki i ogon pokrywały duże łuski. Paleorhinus prowadził półwodny tryb życia, żywił się głównie rybami i innymi niewielkimi zwierzętami. Gatunkiem typowym rodzaju jest opisany w 1904 roku przez Samuela Wendella Willistona północnoamerykański Paleorhinus bransoni. Oprócz niego do rodzaju Paleorhinus tradycyjnie zaliczane są również gatunki P. neukami, P. ehlersi, P. sawini, P. broilii[1], P. fraasi i P. scurriensis. Jednak z analizy kladystycznej Stocker (2010) wynika, że rodzaj Paleorhinus obejmujący wszystkie te gatunki byłby parafiletyczny; według tej analizy gatunki „Paleorhinus” sawini, P. bransoni i „P.” scurriensis były sukcesywnie bardziej odległymi grupami zewnętrznymi w stosunku do kladu obejmującego wszystkie pozostałe fitozaury[2]. Stocker (2013) przeniosła gatunek „P.” scurriensis do odrębnego rodzaju Wannia[3]. Do Paleorhinus zaliczany bywa także P. magnoculus[4] (przez Longa i Murry'ego przeniesiony w 1995 roku do odrębnego rodzaju Arganarhinus[1]), jednak Fara i Hungerbühler stwierdzili, że odkryty w Maroku holotyp tego gatunku jest osobnikiem młodocianym, na co wskazują stosunkowo małe rozmiary, duże oczodoły i krótki pysk. Zdaniem autorów okaz ten może należeć do któregokolwiek z prymitywnych fitozaurów, a w związku z tym opisane na jego podstawie taksony – gatunek Paleorhinus magnoculus i rodzaj Arganarhinus – nie są ważne[5].
Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Kammerera i współpracowników (2016) wykazała bliskie pokrewieństwo gatunku typowego rodzaju Paleorhinus, P. bransoni z indyjskim gatunkiem Parasuchus hislopi Lydekker (1885); na tej podstawie autorzy uznali rodzaje Paleorhinus i Arganarhinus za młodsze synonimy rodzaju Parasuchus, przenosząc jednocześnie gatunki Paleorhinus bransoni i Paleorhinus magnoculus (a także Francosuchus angustifrons Kuhn, 1936) do rodzaju Parasuchus[6].
Paleorhinus (sensu lato) jest najmniej zaawansowanym spośród wszystkich znanych fitozaurów, na co wskazują nozdrza zewnętrzne położone przed oknem przedoczodołowym[4]. Skamieniałości fitozaurów, które być może należały do tego rodzaju odnaleziono w Krasiejowie na Śląsku Opolskim – odkryto szczątki wielu osobników w różnych stadiach rozwoju[7].
Dzięki szerokiemu zasięgowi biogeograficznemu i ograniczonemu zasięgowi czasowemu Paleorhinus (sensu lato) jest istotnym elementem biostratygraficznym, służącym do porównywania wieku osadów na różnych kontynentach[4]; Irmis i współpracownicy (2010) kwestionują jednak jego użyteczność dla badań biostratygraficznych, wskazując na prawdopodobny parafiletyzm Paleorhinus sensu lato[8].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
