Pacyficzka zmienna

Pacyficzka zmienna^[4] (Pomarea mendozae) – gatunek małego ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Endemiczny dla wyspy Moho Tani w archipelagu Markizów. Zagrożony wyginięciem.

Pacyficzka zmienna

Pomarea mendozae[1]
(Hartlaub, 1854)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	monarki
Rodzaj	Pomarea
Gatunek	pacyficzka zmienna
Synonimy
Monarcha mendozae Hartlaub, 1854[2]
Podgatunki
P. m. mendozae (Hartlaub, 1854) P. m. motanensis Murphy & Mathews, 1928
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
zagrożony

Taksonomia i zasięg występowania

Z pacyficzki zmiennej wyodrębniono pacyficzkę atolową (P. mira) oraz pacyficzkę samotną (P. nukuhivae)^[5]. Obecnie wyróżnia się dwa podgatunki^[6]:

• P. m. mendozae † (Hartlaub, 1854) – podgatunek wymarły, zasiedlał wyspy Tahuata i Hiva Oa w archipelagu Markizów
• P. m. motanensis Murphy & Mathews, 1928 – wyspa Moho Tani

Morfologia

U obecnie wymarłego podgatunku nominatywnego dokonane zostały pomiary na 10 samcach i 5 samicach, zamieszczone w 1928 roku w The American Museum Novitates. Długość skrzydła wynosiła 88–95 mm, ogona 70–79 mm, dzioba 17,8 mm, a skoku 28 mm. Dodana została informacja, że pacyficzkę zmienną cechują te same wymiary i proporcje, co u pacyficzki czarnej (P. nigra). Samiec jest całkowicie czarny z szarym dziobem. Samica posiada biały grzbiet, kuper, obrzeżenia lotek drugorzędowych i zgięcie skrzydeł. U podgatunku motanensis wśród 20 zbadanych osobników większe były długość skrzydła (94–103 mm) i dzioba (18–20 mm); upierzenie różniło się nieznacznie jedynie u ptaków młodocianych.

Status i zagrożenia

Według IUCN gatunek klasyfikowany jest jako zagrożony wyginięciem (EN – endangered). Zasięg jego występowania wynosi 13 km² i ograniczony jest do suchych lasów, porośniętych rośliną Pisonia grandis z rodziny dziwaczkowatych. Zagrożenie dla gatunku stanowi drapieżnictwo ze strony zdziczałych kotów oraz szczurów polinezyjskich (Rattus exulans), a także niszczenie środowiska przez owce; zakazanie polowań na zwierzęta na tej wyspie przyczyniło się do zwiększenia liczby owiec. Do wyginięcia podgatunku nominatywnego, ostatni raz widzianego w 1975 roku, przyczyniło się drapieżnictwo introdukowanego puchacza wirginijskiego (Bubo virginianus), a także majny brunatnej (Acridotheres tristis). Całkowita populacja szacowana jest na 80–125 par^[7].

Przypisy

1. Pomarea mendozae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Marquesas Monarch (Pomarea mendozae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
3. Pomarea mendozae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
4. Nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 - monarki - Monarchs (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-02].
5. Alice Cibois, Jean-Claude Thibualt & Eric Pasquet. Biogeography of Eastern Polynesian Monarchs (Pomarea): an endemic genus close to extinction. „Condor”. 106, s. 837–851, 2004. (ang.).
6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Monarchs. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-02]. (ang.).
7. Marquesan Monarch Pomarea mendozae. BirdLife International, 2013. [dostęp 2013-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].

Bibliografia

• Robert Cushman Murphy & Gregory M. Mathews. Birds Collected During the Whitney South Sea Expedition. „The American Museum Novitates”. 337, 1928. Nowy Jork: American Museum of Natural History.brak numeru strony

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: marquesasmonark

Identyfikatory zewnętrzne:

• GBIF: 5230452
• identyfikator iNaturalist: 8588
• ITIS: 562387
• NCBI: 237971
• CoL: 4LQRS