Pacta sunt servanda

Pacta sunt servanda (łac. umów należy dotrzymywać) – zasada wyrażająca się w tym, że osoba, która zawarła w sposób ważny umowę, musi się z niej wywiązać.

Instytucja wywodząca się z prawa rzymskiego^[1], wyprowadzona przez średniowiecznych glosatorów i komentatorów. Opiera się na dobrej wierze stron stosunku niezobowiązaniowego i jest fundamentalną zasadą w każdym systemie prawnym. Klauzula generalna wzmacniająca rolę umów prawnych oraz pewność i stabilność prawa, jako podstawowego regulatora stosunków społecznych.

Zasada pacta sunt servanda miała pierwotnie zastosowanie w stosunkach cywilistycznych, ale ze względu na swoje kluczowe znaczenie oraz obecność w każdym niemal systemie prawnym stanowi także podstawową zasadę prawa międzynarodowego oraz prawa konstytucyjnego, gdzie wypływa z zasady państwa prawa (art. 2 Konstytucji RP z 1997 r.). Jedna z podstawowych norm w stosunkach międzynarodowych, potwierdzana w wielu aktach prawa międzynarodowego publicznego, począwszy od deklaracji londyńskiej z 17 stycznia 1871, Paktu Ligi Narodów^[2], do Karty Narodów Zjednoczonych (art. 2 ust. 2) z 1945 i Deklaracji zasad prawa międzynarodowego z 1970 (zasada 7)^[3]. Zasada uregulowana w prawie międzynarodowym publicznym w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów (art. 26 i 27).

Zasada pacta sunt servanda doznaje ograniczeń na skutek działania klauzuli rebus sic stantibus.

Zobacz też

• pacta nuda
• pacta vestita

Przypisy

1. Digesta 2,14,7,7 Ait praetor: pacta conventa, quae neque dolo malo, neque adversus leges plebis scita senatus consulta decreta edicta principum, neque quo fraus cui eorum fiat facta erunt, servabo (Mówi pretor: „będę zachowywał umowy nieformalne, zawarte nie w złym zamiarze ani z obrazą ustaw, uchwał ludu, uchwał senatu, wyroków i obwieszczeń cesarskich, ani w celu obejścia któregokolwiek z wymienionych”). Władysław Rozwadowski Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł Poznań 1992 ISBN 83-900964-5-5, s. 53, 162, 186 – 188 i 297.
2. Wstęp do Paktu nakazywał przestrzegać ściśle przepisów prawa międzynarodowego, uznanych odtąd za normy rzeczywistego postępowania Rządów.
3. Rezolucja 2625 (XXV) z 24 października 1970, przekład polski.

Linki zewnętrzne

• Artykuł na temat zasady pacta sunt servanda. edukacjaprawnicza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-10)].

Kontrola autorytatywna (łacińska fraza):

• GND: 4134693-2

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/pacta-sunt-servanda
• SNL: pacta_sunt_servanda
• DSDE: pacta_sunt_servanda

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.