Pałac Sobieskich w Lublinie

Pałac Sobieskich – pałac w Lublinie wybudowany w XVI a przebudowany w XVII wieku, znajdujący się przy ul. Bernardyńskiej 13.

Pałac Sobieskich w Lublinie

nr rej. A/489 z 22 marca 1971
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Lublin
Adres	ul. Bernardyńska 13
Ukończenie budowy	XVI w., XVII w., XIX w.
Pierwszy właściciel	Marek Sobieski
Położenie na mapie Lublina Pałac Sobieskich w Lublinie
Położenie na mapie Polski Pałac Sobieskich w Lublinie
Położenie na mapie województwa lubelskiego Pałac Sobieskich w Lublinie
51°14′39,4″N 22°33′59,6″E

Pierwotnie był to okazały dwór zbudowany w 2 poł. XVI wieku przez wojewodę lubelskiego Marka Sobieskiego - dziada przyszłego króla. W końcu XVII wieku został rozbudowany i przebudowany i należał do Jana III Sobieskiego. Po jego śmierci w 1696 został podzielony pomiędzy jego dwóch synów. W XVIII w. posiadłość użytkowali Radziwiłłowie, jednak brak jest jednoznacznych przesłanek, czy był ich własnością, czy tylko pozostawał w ich użytkowaniu.

Budynek stopniowo podupadał i w 1804 został zakupiony na licytacji przez Tomasza Trojeckiego. W 1811 Trojecki przekazał w darze budynek prawnikowi Dominikowi Boczarskiemu, który przebudował go na młyn. W latach 1843–1844 Boczarski nadbudował młyn oraz dobudował piekarnię (część lewej oficyny). W 1852 roku zbankrutował, a rok później pałac został zakupiony na licytacji przez Witolda i Konstantego Brzezińskich. W 1863 zmodernizowali oni młyn, przerabiając go na parowy, jednak i oni wkrótce zbankrutowali, a młyn pełnił funkcje mieszkalne.

W 1884 pałac został kupiony na kolejnej publicznej licytacji przez J. Strochocińskiego, który przebudował go na cele mieszkalne, podwyższając o dwie kondygnacje. Wnętrza ozdobiono sztukateriami, a całości nadano wygląd eklektyczny. W 1888 pałac został zakupiony przez Bronisławę Vetterową. W 1895 nadbudowano oficyny.

W 1905 w budynkach pałacowych rozpoczęło działalność Prywatne Gimnazjum Żeńskie Heleny Czarnieckiej, które mieściło się tu do czasu wybuchu drugiej wojny światowej. W części pomieszczeń mieściły się sklepy oraz zakłady usługowe. W 1927 nieruchomość kupiona została przez T. Karszo-Siedlewskiego. Po wybuchu wojny w 1941 pałac został przejęty pod zarząd Generalnego Gubernatorstwa (okresowo szpital). Po 1944 mieściła się w nim siedziba komitetu centralnego PPR oraz mieszkania.

Obecnie stanowi własność Politechniki Lubelskiej. Jest to barokowy budynek z wielką kopułą na samym środku gmachu, ozdobioną wieloma figurami i nawiązującą już do rokoka.

Bibliografia

• Teatr NN.pl Leksykon Lublin, Krzysztof Janus – Pałac Sobieskich w Lublinie.
• Irena Kowalczyk: Zwiedzamy Lublin, Przewodnik. Lublin: Kami Biuro Usług Pilotarskich i Przewodnickich, 2011, s. 167. ISBN 978-83-912971-4-8.