Pîrîta

Pîrîta (także według ortografii rumuńskiej Pârâta^[2]) – wieś w Mołdawii, w rejonie Dubosary, na lewym brzegu Dniestru.

Pîrîta

Państwo	Mołdawia
Rejon	Dubosary
Zarządzający	Iurie Soltan
Powierzchnia	2,86[1] km²
Populacja (2004) • liczba ludności	3415
Nr kierunkowy	248
Kod pocztowy	MD-4579
Położenie na mapie Mołdawii Pîrîta
47°06′25″N 29°07′12″E

Historia

Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy w okresie między rokiem 1769 a 1774^[1].

Po walkach o Dubosary, stoczonych w lutym-marcu 1992 r. w czasie wojny o Naddniestrze, Pîrîta stała się jedną z kilku miejscowości rejonu Dubosary, które, chociaż położone na lewym brzegu Dniestru, uznają zwierzchność władz mołdawskich w Kiszyniowie. We wsi 5 marca miał miejsce mityng mołdawskich nacjonalistów, którzy zaatakowali następnie oddziały separatystów naddniestrzańskich^[3]. Mimo to władze Naddniestrza na publikowanych przez siebie mapach traktują Pîrîtę jako część swojego nieuznawanego państwa^[4].

W 2007 r. we wsi rozpoczęto budowę cerkwi św. Michała Archanioła, w dekanacie Criuleni i Dubosar eparchii kiszyniowskiej Mołdawskiego Kościoła Prawosławnego^[5].

We wsi znajduje się posterunek rosyjskich sił pokojowych stacjonujących w Naddniestrzu, kontrolujących most na Dniestrze prowadzący do miejscowości Vadul lui Voda na prawym brzegu rzeki. W 2012 r. w miejscu tym wydarzył się incydent - żołnierz rosyjskich sił pokojowych śmiertelnie ranił mężczyznę, który nie zatrzymał samochodu do kontroli^[6]. Premier Mołdawii Vlad Filat wezwał do wspólnego zbadania sprawy przez prokuraturę mołdawską i przez Rosję^[6]. Reakcją na śmierć Mołdawianina były protesty w pobliżu miejsca, gdzie został postrzelony, oraz przed rosyjską ambasadą w Bukareszcie^[7]. Na pogrzeb mężczyzny, jaki odbył się w Pîrîcie, państwo mołdawskie przekazało 100 tys. lejów mołdawskich^[2].

Wieś położona jest w odległości 18 km na północny wschód od Kiszyniowa i 25 km od Dubosar (znajdujących się de facto pod zarządem naddniestrzańskim)^[1].

Demografia

Spis ludności w Mołdawii w 2004 r. wykazał, iż w Pîrîcie żyło 3415 osób, z czego 97,60% zadeklarowało narodowość mołdawską, 1,29% – rosyjską, a poniżej jednego procenta ukraińską, gagauską, bułgarską lub inną^[1].

Przypisy

1. Pîrîta, raionul Dubăsari [online], moldovenii.md [dostęp 2018-02-12].
2. Guvernul a alocat 100 de mii de lei pentru funeraliile lui Vadim Pisari, „Timpul - Ştiri din Moldova” [dostęp 2018-02-12] (rum.).
3. J. Solak, Mołdawia: republika na trzy pęknięta. Historyczno-społeczny, militarny i geopolityczny wymiar "zamrożonego konfliktu" o Naddniestrze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014, ISBN 978-83-7780-997-6, s. 106-107.
4. J. Solak, Mołdawia: republika na trzy pęknięta. Historyczno-społeczny, militarny i geopolityczny wymiar "zamrożonego konfliktu" o Naddniestrze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014, ISBN 978-83-7780-997-6, s. 133.
5. Pîrîta, „Protopopiatul de Criuleni şi Dubăsari”, 26 czerwca 2012 [dostęp 2018-02-12] (rum.).
6. Moldova prime minister: Dniester incident must be probed jointly with Russia [online], 3 stycznia 2012 [dostęp 2018-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-03].
7. Noi proteste legate de moartea lui Vadim Pisari [online], www.eurotv.md [dostęp 2018-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-01] (ang.).