Osiedle Leśne (Bydgoszcz)
Osiedle w Bydgoszczy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Osiedle Leśne – część miasta Bydgoszcz, osiedle położone na północnym skraju miasta obok Zawiszy, Bocianowa, Bielaw, Bartodziejów i Myślęcinka[2].
| Część miasta Bydgoszczy | |
 Panorama osiedla | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Bydgoszczy |
1933 |
| SIMC |
0928647 |
| Zarządzający |
Kornel Kopczyk |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
0-52 |
| Tablice rejestracyjne |
CB |
Położenie na mapie Bydgoszczy | |
| 53°08′23″N 18°01′41″E | |
Ulice graniczne:
- Modrzewiowa (od północy)
- Aleja Kardynała Stefana Wyszyńskiego (dawniej droga krajowa nr 5 (E261); od wschodu)
- Kamienna (od południa)
- Gdańska (od zachodu)
Pomysł budowy nowoczesnego osiedla, poza strefą zwartej zabudowy miejskiej, powstał już na początku lat 20. XX w. wraz z włączeniem w obszar miasta w kwietniu 1920 roku 18 podmiejskich gmin i powiększeniem jego obszaru z 845 ha do 6532 ha. Pojawiła się wówczas potrzeba określenia właściwej dla rozbudowującego się miasta polityki terenowej – 6 grudnia 1922 powołany został Komitet Rozbudowy Miasta, na czele którego stanął prezydent miasta. Komitet ten 9 lutego następnego roku uchwalił między innymi rozszerzenie granic miasta w kierunku północnym i rozbudowę miasta aż poza stację wodociągów w Lesie Gdańskim. Rok później Komitet przyznał kredyty budowlane Banku Gospodarstwa Krajowego dwóm spółkom budowlanym, a w 1925 wystąpił z wnioskiem o przekazanie miastu terenów pod budowę nowego szpitala miejskiego i osiedli mieszkaniowych. W tym czasie powstał, opracowany przez inż. Bogdana Raczkowskiego, radcę budownictwa miejskiego, program rozbudowy mieszkaniowej Bydgoszczy.
Ponieważ rozwoju przestrzennego miasta nie można było realizować w oparciu o zdezaktualizowane i fragmentaryczne plany poniemieckie, Magistrat przystąpił w 1927 do opracowania planu rozbudowy, zlecając przygotowanie planu urbanistycznego warszawskiemu inż. arch. Stanisławowi Filipkowskiemu. Powołano też do życia miejską pracownię urbanistyczną. W oparciu o zatwierdzony w lipcu 1931 plan i uchwałę Rady Miejskiej przystąpiono do realizacji osiedla willowego w Lesie Gdańskim, którego obszar o powierzchni 105 ha włączono do Bydgoszczy w roku 1933.
Decyzja o rozbudowie miasta w kierunku północnym zapadła na posiedzeniu Rady Miasta Bydgoszczy 1 czerwca 1933 roku. Ówczesna Bydgoszcz kończyła się za budynkiem szkoły podchorążych przy ul. Gdańskiej; dalej na północ rósł już las. Decyzja radnych dotyczyła rozparcelowania obszarów leśnych należących do leśnictwa Bocianowo (10 ha po zachodniej i 20 ha po wschodniej stronie szosy gdańskiej). Ulica Gdańska miała na tym odcinku osiągnąć szerokość 100 metrów, co zamierzano uzyskać poprzez założenie pasów zieleni oraz 2 równoległych ulic dojazdowych. Za nimi miała się pojawić zwarta zabudowa dwupiętrowych domów, zwróconych frontem do ul. Gdańskiej, a za nimi rozciągać się miała zabudowa jednopiętrowa, skupiona przy wytyczonych równolegle ulicach. Z tyłu osiedla przewidywano luźną zabudowę w postaci parterowych domków. Ogółem zabudowa miała powstać na 320 parcelach o powierzchni 700 m kw. każda. 22,5 ha miała zająć zabudowa mieszkalna, pozostałą część miały stanowić skwery i ulice. Jedyną planowaną w tym rejonie inwestycją finansowaną ze środków publicznych miała być szkoła. Realizacja programu wymagała aprobaty ministerialnej dla przyjętych planów urbanistycznych, decyzji o komunalizacji państwowych gruntów leśnych oraz uruchomienia linii kredytowej w Banku Gospodarstwa Krajowego, do czego nie doszło[3].
Najstarsza część tego osiedla, z fragmentem blokowej zabudowy przy ówczesnej szosie gdańskiej (od numeru 208 do 220), powstała na terenie zaopatrzonym w drogi o twardej nawierzchni i sieć kanalizacyjno-wodociągową na podstawie uchwały Rady Miasta z 24 września 1936 r. i planu przygotowanego przez szefa Oddziału Urbanistyki i Komitetu Rozbudowy Miasta, inż. Stefana Pietrzaka, w latach 1936-1938[4]. Realizację projektu nadzorowali kierownik Urzędu Budownictwa Naziemnego Bogdan Raczkowski oraz architekt miejski Kazimierz Orlicz[5]. Do wybuchu II wojny światowej zbudowano kilka domów wyodrębnionej równolegle do szosy gdańskiej, ale oddzielonej od niej pasem zieleni ul. Gdańskiej. Na wschód od niej wytyczono ulice Sosnową, Modrzewiową, Jodłową, Świerkową i Bukową przy których stanęły pierwsze wille (m.in. modernistyczna willa z 1938 przy ul. Modrzewiowej 4, proj. Józefa Wojciechowskiego)[5]. W znacznym stopniu zabudowano wówczas ul. Jodłową i fragmentarycznie ul. Świerkową o których tak pisał w „Przechadzkach po Bydgoszczy” w 1938 r. Wojciech Rzeźniacki – „...do atrakcji pierwszej kategorii należy między innymi wzorowe osiedle przy ulicy Gdańskiej, gdzie na terenach finansowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, powstaje w szybkim tempie piękna i wyposażona we wszelkie nowoczesne urządzenia dzielnica willowa wśród wysokopiennego lasu sosnowego”. Dla ułatwienia mieszkańcom osiedla BGK, jak zaczęto je nazywać, dogodnej komunikacji z centrum miasta 10 października 1936 uruchomiono pierwszą linię autobusową nr 1 obsługiwaną przez autokary marki Fiat.
Po wojnie, w latach 1950–1956, w kwadracie ulic Świerkowa – Modrzewiowa – gen. Józefa Sułkowskiego – gen. Józefa Dwernickiego – Żołnierska, powstała zachodnia część osiedla. Zasadniczym elementem zabudowy tego fragmentu miasta stały się wzniesione w tradycyjnym systemie czterokondygnacyjne domy, wyższe przy głównych arteriach, niższe wewnątrz osiedla. Architektura osiedla charakteryzuje się szeregiem interesujących wnętrz i zespołów zieleni. W celu zaopatrzenia osiedla w energię cieplną wyposażono je w lokalne ciepłownie przy ulicach Jaworowej, Sosnowej (obecnie: Czerkaskiej) i Modrzewiowej. Na potrzeby osiedla ułożono też magistralę gazową z starej gazowni przy ul. Jagiellońskiej oraz zbudowano od podstaw dwujezdniową al. 22 Lipca (obecnie: 11 Listopada) i odcinek ul. Sułkowskiego do torów dawnej linii kolejowej Bydgoszcz-Toruń przy ul. Modrzewiowej.
W 1954 wybudowano pierwszą na osiedlu Szkołę Podstawową nr 15 przy ul. Czerkaskiej 8, a w 1957 gmach IV Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Kaliskiej 10. Wybudowano też pierwsze żłobki i przedszkola, zorganizowano filię Biblioteki Miejskiej, zaś w lipcu 1955 osiedle połączono, wydzieloną z ciągu drogowego ul. Gdańskiej, linią tramwajową nr 10. Na początku lat 60. uruchomiono linię autobusową łączącą osiedle Leśne z Błoniem (nr 52). W latach siedemdziesiątych po przyłączeniu Fordonu do Bydgoszczy (1973) uruchomiono linię nr 65 łączącą Osiedle Leśne z Fordonem. W następnych latach uruchamiano kolejne połączenia z Glinkami (nr 68) i Myślęcinkiem (nr 75). W latach 90. doszła linia łącząca osiedle Zawisza oraz osiedle Leśne z lotniskiem, oraz kilka prywatnych linii mikrobusowych i autobusowych. Zmieniono również bieg linii tramwajowych. Linię nr 10 skierowano na ul. Chodkiewicza, zaś na Zawiszę został skierowany tramwaj linii nr 4 (Dworzec Główny – Stadion Zawiszy, wraz z kursami nocnymi). W 1989 r. jednotorowa dotychczas trasa pomiędzy Artyleryjską a stadionem Zawiszy została rozbudowana i przedłużona do Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku. W 1990 r. po likwidacji torowiska na ulicy Dworcowej, uruchomiono linię tramwajową na Kapuściska (nr 8) oraz na Wzgórze Wolności (nr 2). Po kilku miesiącach 8 zaczęła jeździć z Wilczaka, a zamiast 8 na osiedle dotarła linia nr 1 do stacji kolejowej Bydgoszcz Wschód. Od 2016 w związku z reorganizacją po wybudowaniu nowej linii tramwajowej na Fordon linia 1 dojeżdża na Wilczak, 2 – na Rondo Kujawskie, zaś 10 – na os. Niepodległości. Od 2014 roku spod dworca kolejowego odjeżdżają autobusy międzygminne 93 do miejscowości Niwy oraz 94 do Żołędowa[6]; 5 grudnia 2022 dołączyła do nich linia nr 41 do Dobrcza[7].
W styczniu 1972 oddano do użytku zaprojektowany przez inż. Zdzisława Kozłowskiego pierwszy na osiedlu jedenastokondygnacyjny wieżowiec w którym mieścił się Hotel Garnizonowy i Klub Pomorskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1959–1975, we wschodniej części osiedla, pomiędzy ulicami Sułkowskiego i Grabową zrealizowano budowę wielokondygnacyjnych budynków, w tym pięciu jedenastopiętrowych, zaprojektowanych przez projektantkę arch. Krystynę Jureko.
Wzniesiono kolejne szkoły podstawowe – w 1960 – nr 42 przy ówczesnej al. 22 Lipca (po 1970 w gmachu tym mieściło się VII LO o profilu sportowym) oraz nr 30 i, w roku szkolnym 1967/68, nr 20, obie przy ul. Grabowej. W dawnej Szkole Podstawowej nr 30, od 1980 mieści się Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. W końcówce lat 60. oddano do użytku pierwszy odcinek nitki ujęcia wody z Czyżkówka, doprowadzono też gaz z nowej gazowni przy ul. Witebskiej. 11 września 1964 otwarto obwodnicę linii kolejowej Bydgoszcz-Toruń, która uwieńczyła wieloletnie starania o likwidację utrudniających szybką komunikację z osiedlem przejazdów na ulicach Gdańskiej i Sułkowskiego, w latach 1968/69 wybudowano przystanek kolejowy Bydgoszcz Leśna. W latach 1980–1983 wzniesiono ostatnie wielokondygnacyjne bloki u zbiegu ulic Stanisława Małachowskiego i Kasztanowej.
Na południowym skraju osiedla od 1912 usytuowane były obiekty Pomorskich Zakładów Budowy Maszyn „Zremb-Makrum”, powstałych w 1868 r. jako przedsiębiorstwo handlu maszynami rolniczymi. Od początku XX wieku produkowano tu maszyny parowe, lokomobile, później kompletne wyposażenie cukrowni, młynów, cegielni i cementowni. W okresie międzywojennym Towarzystwo Akcyjne Bydgoskich Zakładów Mechanicznych Hermana Löhnerta stanowiło jedną z pierwszych w kraju spółkę akcyjną. Na początku II dekady XXI wieku obiekty firmy zostały wyburzone pod przewidywaną tu galerię handlową, która jednak ostatecznie nie powstała, a pozostałe po fabryce grunty (ponad 10 ha)[8] przeznaczono pod budowę osiedla mieszkaniowego, które docelowo może liczyć kilkanaście budynków z ponad 1000 mieszkań. Budowę pierwszego budynku wielorodzinnego na tym obszarze rozpoczęto 29 maja 2014, do sierpnia 2019 powstało sześć kolejnych[9], a w 2022 ukończono budowę najwyższego budynku na osiedlu[10].
10 czerwca 2019 przystąpiono do rozbiórki dotychczasowego (z 1984) i budowy nowego, wschodniego wiaduktu nad torami kolejowymi w ciągu al. Wyszyńskiego (wylot do Gdańska). Wykonawca (konsorcjum firm Want z Tczewa i Polwar z Gdańska) za kwotę 20,5 mln zł (o 3 mln zł więcej od kosztorysu inwestorskiego) zobowiązał się do realizacji zadania do 30 listopada 2019[11] (konstrukcja starego wiaduktu została zdemontowana w dniach 25-27 sierpnia 2019)[12]. Nowy wiadukt, jednoprzęsłowy z łukami nośnymi, nasunięto w połowie listopada 2019[13], ale oddano go do częściowego użytku (1 pas ruchu) dopiero 2 stycznia, a całkowicie 31 marca 2020[14][15]. Wkrótce potem, w kwietniu 2020 na zlecenie PKP PLK rozebrano stary, nieużytkowany od dawna wiadukt położony na wschód od współczesnego i wybudowany w czasie budowy magistrali węglowej[16]. W marcu 2022 ogłoszono przetarg na rozbiórkę i budowę nowego wiaduktu zachodniego[17][18]. Stary wiadukt zamknięto 20 września 2022, a nowy, zbudowany w jego miejsce przez kielecki Mostostal za niemal 29 mln zł, oddano do użytku 6 września 2023[19]. Obydwa obiekty od lutego 2022 noszą imię Jana Nowaka-Jeziorańskiego[20]. W ciągu doby w obydwu kierunkach przejeżdża tędy ponad 15,3 tys. pojazdów[21].
W północno-wschodniej części osiedla, na terenie podmiejskiego lasu sosnowego, na powierzchni 16 ha, położony jest zorganizowany w 1965 Park Bydgoskiego Harcerstwa (do 2017 im. Zbigniewa Załuskiego)[22]; ponadto na całym osiedlu pielęgnowana jest tzw. zieleń osiedlowa, zwłaszcza w okolicach ul. 11 Listopada i we fragmencie wzdłuż zachodniej granicy osiedla, gdzie u zbiegu ulic Gdańskiej i Czerkaskiej w 1973 otwarto Muzeum Tradycji POW.
7 maja 2019 na skwerze Inwalidów Wojennych w ramach obchodów 100-lecia Związku Inwalidów Wojennych odsłonięto obelisk z napisem „W hołdzie żołnierzom – inwalidom z wojen 1914-18, 1919-1921, 1939-1945 i podziemia niepodległościowego – w setną rocznicę powstania Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej. Okręg Bydgoszcz ZIW RP, maj 2019 r.”[23]. W 2022 zakończono rewitalizację tego skweru[24].
Ulice na Leśnym
- 11 Listopada (dawniej 22 Lipca)
- Aleja Stefana Kardynała Wyszyńskiego
- Armii Krajowej
- Bukowa
- Cisowa
- Czerkaska (dawniej Sosnowa)
- Dębowa
- Gdańska
- Grabowa
- Jarzębinowa
- Jaworowa
- Joachima Lelewela
- Jodłowa
- Józefa Dwernickiego
- Józefa Sułkowskiego
- Kaliska
- Kamienna
- Kasztanowa
- Leśna
- Modrzewiowa
- Podchorążych
- Stanisława Małachowskiego
- Świerkowa
- Topolowa
- Żołnierska
- Szkoła Podstawowa nr 15
- Szkoła Podstawowa nr 20
- VII Liceum Ogólnokształcące im. Janusza Kusocińskiego
- Szkoła Podstawowa nr 31 z Oddziałami Sportowymi i Mistrzostwa Sportowego
- budynek Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 1
- NZOZ Przychodnia Rejonowa „Leśna”
- Prywatna Klinika Okulistyczna „Oftalmika”
- Wojewódzka Przychodnia Zdrowia Psychicznego
- NZOZ Centrum Medyczne Gizińscy
- Rzymskokatolicka parafia Zmartwychwstania Pańskiego
Przez Osiedle Leśne kursują następujące linie autobusowe:
- 52: Błonie – Dworzec Leśne – (warianty przedłużone: 52M – Myślęcinek i 52P – Podkowa)
- 57: Błonie – Dworzec Główny
- 65: Dworzec Leśne – Nad Wisłą – (wybrane kursy Łoskoń)
- 68: Dworzec Leśne – Glinki (Exploseum – Prądocińska)
- 80: Port Lotniczy – Dworzec Główny
- 83: Tatrzańskie – Czyżkówko
- 31N: Łoskoń – Dworzec Leśne – (wybrane kursy do Podkowy)
- 41: Dworzec Leśne – Wudzyn
- 93: Dworzec Leśne – Niwy (w oznaczonych kursach do Wilcza) – linia międzygminna
- 94: Dworzec Leśne – Żołędowo – (z wariantem przez Maksymilianowo; w oznaczonych kursach do Nekli)) – linia międzygminna
Ulicą Gdańską kursują również linie tramwajowe:
- 1: Las Gdański – Wilczak
- 2: Kapuściska – Las Gdański
- 10: Las Gdański – Niepodległości
Na osiedlu znajduje się również przystanek kolejowy Bydgoszcz Leśna przy ulicy Modrzewiowej.
- Roczny budżet Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych wynosi około 5 miliardów złotych
- W latach młodości na Osiedlu Leśnym mieszkali urodzeni w Bydgoszczy Zbigniew Boniek, Jan Krzysztof Bielecki, Radosław Sikorski i Wojciech Gryniewicz
- Jesienią 2020 na ul. Lelewela (odcinek przy posesjach 45-51) posadzono 23 lipy odmiany „greenspire”, przystosowanej do sadzenia w przestrzeni miejskiej[25].
- Na Osiedlu Leśnym mieszkał i tworzył fotograf i fotografik Ildefons Bańkowski[26].
- Bydgoszcz Leśna – przystanek kolejowy
- Stadion im. Zdzisława Krzyszkowiaka
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
