Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Order Krzyża Wolności[1][2] (est. Vabadusrist) – najwyższe estońskie odznaczenie wojskowe ustanowione w 1919.
 Awers krzyża III kategorii, I klasy | |
 Awers krzyża II kategorii, II klasy | |
 Awers krzyża III kategorii, III klasy | |
| Ustanowiono |
24 lutego 1919 |
|---|---|
| Wydano |
3224 ordery |
| Projektant |
Nikolai Triik |
Order Krzyża Wolności został ustanowiony 24 lutego 1919[3] roku przez ówczesnego premiera Estonii Konstantina Pätsa w celu uhonorowania osób zasłużonych w wojnie o niepodległość Estonii i dzielił się na trzy kategorie:
Każda z kategorii dzieliła się na trzy klasy. Projektantem odznaczenia był artysta estoński Nikolai Triik. Pierwsze nadania miały miejsce 2 sierpnia 1919 kiedy 7 krzyży nadano zasłużonym brytyjskim marynarzom[1]. W okresie międzywojennym Orderem Krzyża Wolności zostały odznaczone 3 224 osoby[4], m.in. wielu Polaków, Anglików, Duńczyków, Estończyków, Finów, Łotyszy, Niemców bałtyckich, Rosjan, Szwedów i innych. Odznaczonym Orderem Krzyża Wolności przysługiwało w okresie międzywojennym wiele przywilejów.
19 czerwca 1925[1][4] Parlament Estonii, Riigikogu, zatwierdził ustawę kończącą nadawanie Orderu Krzyża Wolności, ponieważ uznano, iż wszystkie osoby, które zasłużyły się podczas wojny Estonii o niepodległość zostały już uhonorowane. Zachowano jednak możliwość dalszego wręczania Orderu Krzyża Wolności, ale wyłącznie jako odznaczenia wojennego[4]. Możliwość taka została utrzymana do czasów obecnych. W okresie okupacji sowieckiej (1940-1991) odznaczenie nie było nadawane. Ostatnim żyjącym kawalerem orderu był Karl Jaanus zmarły 6 października 2000[4] roku w Estonii. W 1998 Poczta Estonii wydała znaczek pocztowy z wizerunkiem Krzyża Wolności[5], a na wiosnę 2005[4] Parlament Estoński postanowił, że zostanie wzniesiony pomnik ku czci poległych w wojnie Estonii o niepodległość. Pomnik ten powstał w 2009[4], a jego głównym elementem jest wyobrażenie Krzyża Wolności.
Odznaką Orderu Krzyża Wolności jest krzyż łaciński, na końcach ramion laskowany (krukiewny), z umieszczonym pośrodku medalionem wyobrażającym zbrojne w miecz ramię i literę „E”[3] (w wersji dla osób cywilnych tylko literę „E”). Kolor krzyża różni się w zależności od kategorii:
kategoria nadawana za służbę wojskową: kolor emalii biały, medalion czarny, kolor wstążki czarny z niebieskim i białym paskiem wzdłuż obu brzegów wstążki
kategoria nadawana za bohaterstwo na polu walki: kolor emalii czarny, medalion czerwony, kolor wstążki niebieski z czarnym i białym paskiem wzdłuż obu brzegów wstążki
kategoria nadawana cywilom: kolor emalii niebieski, medalion biały, kolor wstążki biały z niebieskim i czarnym paskiem wzdłuż obu brzegów wstążki.Każda z kategorii dzieliła się na trzy klasy:
Rewers krzyża był identyczny z awersem, tyle że w medalionie znajdowała się data ustanowienia odznaczenia (24/II/1919).
Pomiędzy odznaczonymi Orderem Krzyża Wolności byli[4]:
Odznaczono także miasto Verdun[4] we Francji i groby nieznanego żołnierza we Francji, Wielkiej Brytanii i we Włoszech[4] w uznaniu bohaterstwa żołnierzy alianckich podczas Wielkiej Wojny.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
