Oman łąkowy

Oman łąkowy, oman brytyjski (Pentanema britannica) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny astrowatych. Tradycyjnie włączany do rodzaju oman Inula, jednak w 2018 zawężono ujęcie tego rodzaju i gatunek trafił do rodzaju Pentanema^[4][3]. Rośnie dziko w Europie i Azji (bez południowej części tego kontynentu) na obszarze rozciągającym się od Hiszpanii i Wysp Brytyjskich po Chiny, Japonię i Rosyjski Daleki Wschód^[3]. Jest pospolity niemal w całej Polsce; brak go w wyższych położeniach górskich^[5], rzadszy bywa lokalnie na pogórzu i na północy^[6].

Oman łąkowy

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Pentanema / oman
Gatunek	oman łąkowy
Nazwa systematyczna
Inula britannica (L.) D.Gut.Larr., Santos-Vicente, Anderb., E.Rico & M.M.Mart.Ort. Taxon 67: 159 (2018)[3]
Synonimy Aster britannicus (L.) All. Aster orientalis S.G.Gmel. Aster undulatus Moench Conyza britannica (L.) Moris ex Rupr. Helenium britannica (L.) Kuntze Helenium macrolepis Kuntze Helenium microcephalum Kuntze Helenium repandum Kuntze Inula britannica L. Inula chinensis Kom. Inula comosa Lam Inula dichotoma Zuccagni Inula encelioides Hornem. ex Ledeb. Inula hirta Pollich Inula hispanica Pau Inula micranthos DC. Inula microcephala Borbás Inula oetteliana Rchb. Inula orientalis d'Urv. ex Boiss. Inula serrata Gilib. Inula squarrosa Krock. Inula tymensis Kudô Inula vaillantii Schur ex Nyman[3]

Morfologia

Kwiatostan

Pokrój

Roślina zielna o łodydze wzniesionej, osiągającej 20–60 cm, pojedynczej bądź rozgałęzionej w obrębie kwiatostanu, jedwabiście owłosiona^[5] przynajmniej częściowo^[7].

Liście

Luźno rozmieszczone wzdłuż łodygi. Dolne o nasadzie stopniowo zwężającej się w ogonek, górne siedzące i sercowatą nasadą obejmujące łodygę. Blaszka eliptyczna do lancetowatej, o długości 3–8 cm i szerokości do 2 cm; całobrzega lub niewyraźnie ząbkowana. Od spodu przylegająco, jedwabiście owłosiona^[5].

Kwiaty

Zebrane na szczycie pędu w 1–4 koszyczki o średnicy 2–5 cm. Okrywa koszyczków półkulista, o wysokości 7–9 mm^[7]. Zielone listki okrywy wyrastają w dwóch szeregach^[5]. W koszyczku wszystkie kwiaty złocistożółte, brzeżne języczkowe są ok. dwa–trzy razy dłuższe od wewnętrznych rurkowatych^[5].

Owoce

Przylegająco owłosione niełupki o długości ok. 1,5 mm^[5].

Biologia i ekologia

Oman łąkowy na łące

Bylina, hemikryptofit^[7]. Rośnie na nadrzecznych, wilgotnych i okresowo zalewanych łąkach, brzegach kanałów i rowów, na przydrożach, kamieńcach i w zaroślach nadrzecznych^[5]. Kwitnie od czerwca do września^[7], czasem do października^[5]. Gatunek charakterystyczny dla All. Agropyro-Rumicion crispi^[8].