Oficerska Szkoła Wojsk Kolejowych

Szkoła Oficerska Wojsk Kolejowych (SOWKol.) – szkoła Wojska Polskiego II RP kształcąca kandydatów na oficerów Wojsk Kolejowych.

Szkoła Oficerska Wojsk Kolejowych

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	15 maja 1919
Rozformowanie	maj 1921
Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Kraków
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy kolejowi

Historia Szkoły

Szkoła Oficerska Wojsk Kolejowych i podległa jej Szkoła Podchorążych Wojsk Kolejowych została utworzona w Krakowie 15 maja 1919 r. na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych z 7 maja 1919 roku. Zadaniem szkoły było przygotowanie oficerów w trybie cztero- i sześciomiesięcznych kursów oficerskich^[1]. Przez prawie cały rok trwały przeobrażenia organizacyjno-dydaktyczne, które 16 grudnia 1919 roku ostatecznie uregulowały system szkolenia. Według przyjętego modelu, Szkoła kształciła oficerów zawodowych służby stałej wojsk kolejowych w trybie dwuletnim, zaś podlegająca jej szkoła podchorążych - oficerów rezerwy w cyklu sześciomiesięcznym. Rekrutację do Szkoły przeprowadzano wśród kandydatów wojskowych i cywilnych posiadających średnie lub wyższe wykształcenie techniczne. Pierwszeństwo przyjęcia przysługiwało inżynierom - studentom Politechniki lub osobom mającym ukończoną inną wyższą szkołę o profilu techniczno-handlowym. Studia w tej wojskowej placówce dydaktycznej trwały dwa lata i składały się z czterech semestrów. Pierwszy semestr – przygotowawczy tworzył z dwoma następnymi pewną całość, obejmującą kształcenie z zakresu kolejnictwa i wiedzy ogólnotechnicznej. W czwartym zaś, studenci wybierali specjalizację w jednym z trzech kierunków: budowa i konserwacja kolei, służba maszynowa oraz ruchu i telegrafii. Po ukończeniu szkoły jej absolwent mianowany był na pierwszy stopień oficerski, a po odbyciu jednorocznej praktyki w jednostkach kolejowych według wybranej specjalności otrzymywał tytuł inżyniera wojskowego. Warunkiem przyjęcia do szkoły podchorążych miało być posiadanie przez aspiranta matury bądź rozpoczęte studia na Politechnice lub innej uczelni techniczno-handlowej. Kurs ten trwał sześć miesięcy i obejmował podstawowe szkolenie wojskowo - techniczne w dwóch pierwszych miesiącach, kształcenie techniczne w czterech dalszych, łącznie z dwumiesięczną praktyką „kolejową” według specjalności takich samych jak w Szkole Oficerskiej. Proces szkolenia kończył egzamin, po złożeniu którego podchorążych kierowano do pełnienia czteromiesięcznej służby wojskowej. Pomyślne jej zakończenie uprawniało do otrzymania szlifów podporucznika rezerwy.

SOWKol. rozpoczęła kształcenie kadr 1 listopada 1919 roku. W wyniku działań militarnych, 1 kwietnia 1920 zostało ono przerwane, a słuchacze uzupełnili braki kadrowe formacji kolejowych walczących na froncie. Po zakończeniu działań wojennych szkolenie kontynuowano w Krakowie, a następnie na specjalnych kursach zorganizowanych w maju 1921 roku w Obozie Wyszkolenia Wojsk Kolejowych w Jabłonnie^[2][3]. Po zakończonej wojnie polsko-bolszewickiej nie doszło do reaktywowania działalności SOWKol. W czasie funkcjonowania Szkoły odbyły się w niej następujące kursy: pierwszy - (uzupełniający i pełny) trwający od 1 marca do 1 września 1919 r. - kończyło go około 80 studentów; drugi w ramach szkoły podchorążych, przebiegający od 1 listopada 1919 r. do 1 kwietnia 1920 r. - proces szkolenia zakończyło 70 podchorążych oraz pierwszy semestr cyklu dwuletniego, realizowany od 1 listopada 1919 r. do 1 kwietnia 1920 r. - kurs obejmujący około 40 podchorążych został przerwany. Łącznie Szkołę opuściło w latach 1919-1920 około 200 oficerów, którzy zasilili kadry oficerskie Wojsk Kolejowych^[4].

Organizacja Szkoły

• komenda szkoły
  • komendant
  • adiutant
  • dyrektor nauk z personelem dydaktyczno- naukowym i instruktorskim
• kompania podchorążych:
  • dwa plutony
    • po trzy drużyny
• kompania szkoły podchorążych rezerwy:
  • trzy plutony
    • po trzy drużyny
• kompania sztabowa - zabezpieczająca proces kształcenia

Stan etatowy Szkoły liczył 26 oficerów, 20 podoficerów, 135 słuchaczy, 29 żołnierzy i 1 urzędnika wojskowego oraz 13 koni wierzchowych i 12 koni taborowych, a także 6 dwukółek^[5].

Przypisy

1. Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 53 z 15 maja 1919 roku, poz. 1659.
2. Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 17 z 3 maja 1921, poz. 343.
3. Kształcenie kadr oficerskich wojsk inżynieryjnych w latach 1924 – 1994 s. 33 - 34
4. Zdzisław J. Cutter, Saperzy II Rzeczypospolitej, s. 62
5. Zdzisław J. Cutter, Kształcenie kadr ..., s. 34.

Bibliografia

• Zdzisław Józef Cutter, Kształcenie kadr oficerskich wojsk inżynieryjnych w latach 1924-1994, AJD, Częstochowa 2013, ISBN 978-83-7455-343-8.
• Zdzisław Józef Cutter, Saperzy II Rzeczypospolitej, Pat, Warszawa 2005, ISBN 83-921881-3-6.