Odrowąż (województwo świętokrzyskie)

Odrowąż – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Stąporków^[3][5]. W latach 1611–1869 miasto.

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie świętokrzyskim. Zobacz też: Odrowąż.

Odrowąż

wieś
Rynek w Odrowążu, Dom Ludowy
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	konecki
Gmina	Stąporków
Liczba ludności (2020)	432[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-220[2]
Tablice rejestracyjne	TKN
SIMC	0272023[3]
Położenie na mapie Polski Odrowąż
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Odrowąż
Położenie na mapie powiatu koneckiego Odrowąż
Położenie na mapie gminy Stąporków Odrowąż
51°08′00″N 20°38′59″E[4]

Panorama

Odrowąż uzyskał lokację miejską w 1399 roku, jednak nie została ona zrealizowana. Ponownie lokowany w 1611 roku, utracił prawa miejskie w 1869 roku^[6]. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Odrowąż. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Jacka i św. Katarzyny^[7].

Historia

Od XII w. znajdowała się tu siedziba rodu Odrowążów. Pochodził stąd m.in. Iwo Odrowąż. Osada rozwinęła się w XVI w., kiedy w okolicy powstały liczne kuźnice. W 1611 r. na prośbę właścicielki, Anny Kostczanki h. Dąbrowa, król Zygmunt III Waza nadał Odrowążowi prawa miejskie. Miasto otrzymało przywilej na targ, 4 jarmarki, a także prawo składu wszelkich produkowanych tu wyrobów żelaznych i kamieniarskich. W 1785 r. miasto otrzymało przywilej na kolejne 8 jarmarków. W XIX w. wydobywano tu glinkę ogniotrwałą. W 1827 r. w mieście znajdowały się 42 domy, miało ono 424 mieszkańców. W 1869 r. Odrowąż utracił prawa miejskie.

Zabytki

• kościół parafialny pw. św. Jacka i św. Katarzyny z XVI w., rozbudowany w latach 1660–1682, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.504 z 14.06.1949, 21.03.1957 i z 15.02.1967)^[8]
• ślady stada dinozaurów odciśnięte w skałach w pobliskim lesie

Przypisy

1. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7-8 [dostęp 2022-04-06]
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 843 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. GUS. Wyszukiwarka TERYT
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 91275
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 56–57.
7. Opis parafii na stronie diecezji
8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 35 [dostęp 2015-11-23].

Bibliografia

• Miasta polskie w Tysiącleciu, przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1965-1967
• Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd.Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6

Linki zewnętrzne

• Odrowąż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 390.
• Odrowąż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 401.