Oblężenie Tuluzy

Oblężenie Tuluzy (bitwa pod Tuluzą) w Niedzielę Wielkanocną 10 kwietnia 1814 było jednym z ostatnich starć wojen napoleońskich, a tym samym wojny na Półwyspie Pirenejskim, cztery dni po kapitulacji Napoleona przed armiami VI koalicji. Setki żołnierzy poległo w czasie tej niepotrzebnej bitwy, zanim wiadomości o ostatnich wydarzeniach dotarły na południe Francji.

Oblężenie Tuluzy

Wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii
Wymiana ognia pomiędzy brytyjską piechotą a Francuzami podczas bitwy pod Tuluzą w 1814 (Henri Dupray).
Czas	10 kwietnia 1814
Miejsce	Tuluza, Francja
Terytorium	południowa Francja
Wynik	zwycięstwo brytyjsko-hiszpańsko-portugalskie
Strony konfliktu
Cesarstwo Francuskie Zjednoczone Królestwo Królestwo Hiszpanii Królestwo Portugalii
Dowódcy
Nicolas Jean de Dieu Soult Arthur Wellesley, wicehrabia Welington
Siły
42 430[1] 49 446[2]
Straty
3236 zabitych, rannych i zaginionych[3] 4600 zabitych, rannych i zaginionych
Położenie na mapie Francji miejsce bitwy
43°36′16″N 1°26′38″E

Wstęp

Po inwazji południowo-zachodniego skrawka Francji na początku roku, armia sprzymierzonych, składająca się z brytyjskich, hiszpańskich i portugalskich wojsk pod naczelnym dowództwem feldmarszałka markiza Wellington, podeszła pod Tuluzę, jedno z niewielu miast we Francji wciąż lojalnych wobec Napoleona.

W Tuluzie stacjonował niewielki kontyngent wojsk francuskich podporządkowanych marszałkowi Soultowi. Wojska francuskie u podnóża Pirenejów, zmuszone po raz pierwszy walczyć z nieprzyjacielem na swej własnej ziemi, a także z powodu powtarzających się zwycięstw koalicji na północy i wschodzie kraju, ulegały demoralizacji. Wojska w Hiszpanii były – od roku 1810 – w stałym odwrocie i do końca 1813 straciły ponad 300 tysięcy ludzi.

Bitwa

Pomnik upamiętniający bitwę pod Tuluzą (1814)

Marszałek Soult dowodził około 40 tys. ludzi, którzy z odpowiednim wyprzedzeniem przystąpili do budowy fortyfikacji, przygotowując się do obrony, która – zdaniem Soulta – mogła zatrzymać nieprzyjaciół pod murami do nadejścia odsieczy z Włoch. Licząca ponad 50 tys. armia sprzymierzonych zamierzała – przed szturmem – zająć pasmo wzgórz na wschód od miasta; zadanie to powierzono marszałkowi Beresfordowi przy jednoczesnym odciążającym uderzeniu wprost na miasto sił generała Rowlanda Hilla. Wywiad brytyjski nie docenił jednak poziomu morale obrońców, co przyczyniło się do ciężkich strat w szeregach atakujących. W końcu jednak brytyjsko-hiszpańskie oddziały zajęły wzgórza, co pozwoliło na ostrzał artyleryjski miasta i jego fortyfikacji. Wojska sprzymierzonych zaczęły zamykać pierścień oblężenia, dokonując od czasu do czasu sporadycznych ataków na umocnienia. Wszystkie zostały odparte.

Wieczorem 10 kwietnia Soult otrzymał oficjalną wiadomość z Paryża, że Napoleon skapitulował. W tej sytuacji sztab Soulta proponował marszałkowi poddanie miasta, argumentując, że przybycie odsieczy jest raczej wątpliwe. Po kilku godzinach nadeszła kolejna wiadomość o poddawaniu się armii francuskich w całym kraju. W tej sytuacji Soult wysłał do Wellingtona parlamentariuszy i podjął rozmowy kapitulacyjne. Miasto – po krótkotrwałej okupacji wojsk koalicji latem 1814, które wycofały się za Pireneje we wrześniu – zostało przejęte przez rojalistów.