Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

ORP Warszawa (1968)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

ORP Warszawa (1968)
Remove ads

ORP Warszawa (stały numer burtowy: 271) – polski niszczyciel rakietowy projektu 61MP (w kodzie NATO: typu Modified Kashin), pełniący służbę w Marynarce Wojennej w latach 1988–2003; poprzednio radziecki Smiełyj, wodowany w 1968 roku i służący w marynarce wojennej ZSRR od 1969 roku. Był drugim niszczycielem rakietowym, a trzecim okrętem o tej nazwie. Był okrętem flagowym polskiej Marynarki Wojennej i jej ostatnim niszczycielem.

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.
Szybkie fakty Projekt, Oznaczenie NATO ...
Remove ads
Remove ads

Historia

Podsumowanie
Perspektywa

Budowa i służba w ZSRR

Osobny artykuł: niszczyciele rakietowe projektu 61.

Drugi niszczyciel rakietowy o nazwie ORP „Warszawa” został zbudowany w stoczni nr 445 im. 61 komunardów w Mikołajowie (ówczesna Ukraińska SRR) i początkowo pełnił służbę w radzieckiej marynarce pod nazwą „Smiełyj” (odważny), jako duży okręt zwalczania okrętów podwodnych (BPK – bolszoj protiwołodocznyj korabl). Położenie stępki miało miejsce 15 listopada 1966 roku, a wodowanie 6 lutego 1968 roku[1]. Budowę prowadzono pod numerem stoczniowym 1711[1]. Został wciągnięty na listę floty ZSRR 20 grudnia 1968, a wszedł do służby 27 grudnia 1969 roku[2].

9 stycznia 1970 roku „Smiełyj” wszedł w skład Floty Czarnomorskiej[2]. W 1972 roku odbył służbę bojową w 5. Eskadrze Operacyjnej na Morzu Śródziemnym[3]. Między 11 grudnia 1972 a 31 grudnia 1974 roku został zmodernizowany w macierzystej stoczni w Mikołajowie do projektu 61MP, otrzymując m.in. cztery wyrzutnie rakiet woda-woda, cztery kierowane radarowo działka kalibru 30 mm AK-630 i lepszą stację hydrolokacyjną Płatina z anteną holowaną[4]. Kontynuował następnie służbę we Flocie Czarnomorskiej, operując również na Morzu Śródziemnym. We wrześniu 1976 roku odwiedził Mesynę, w kwietniu 1978 roku Algier, a w kwietniu 1979 roku Rijekę w Jugosławii[5]. W 1981 roku „Smiełyj” po kolejnej służbie bojowej na Morzu Śródziemnym przeszedł na Bałtyk i został przeniesiony do Floty Bałtyckiej[5]. Od grudnia 1982 do stycznia 1985 przeszedł remont kapitalny w Rydze[6]. W bliżej nieokreślonym czasie dwie wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych Wołna zostały zmodernizowane do standardu Wołna-P, z dodatkowym kanałem optycznym (przyjętego na uzbrojenie w 1976 roku)[7][3]. W październiku 1987 roku okręt przybył do Polski w celu przekazania, lecz został skreślony formalnie z listy floty ZSRR dopiero 5 marca 1988 roku[2].

Służba w Polsce

W tym czasie polska Marynarka Wojenna poszukiwała nowego okrętu flagowego, w związku z wycofaniem poprzedniego niszczyciela projektu 56 ORP „Warszawa”. Zakładano zakup w ZSRR dozorowca (fregaty) projektu 1135, lecz kryzys gospodarczy spowodował odstąpienie od tych planów (cena w 1986 roku miała wynosić 5,28 mld zł)[8]. Zamiast tego, ZSRR zgodził się wydzierżawić Polsce dosyć już stary okręt przeciwpodwodny projektu 61MP, przy czym czynsz miał wynosić 346,6 mln zł rocznie[8]. 6 października 1987 roku zawarto umowę siedmioletniej dzierżawy dla Polski niszczyciela „Smiełyj”[8]. W połowie października okręt został przyprowadzony przez radziecką załogę, po czym do 27 listopada trwało przeszkalanie załogi, a w grudniu odbywał się proces przekazywania okrętu[3]. „Warszawa” stała się pierwszym w historii Marynarki Wojennej okrętem wyposażonym w lądowisko dla śmigłowca oraz sonar z anteną holowaną[9].

Uroczyste podniesienie polskiej bandery oraz nadanie nowej nazwy ORP „Warszawa” i numeru burtowego 271 nastąpiło 9 stycznia 1988 w Porcie Wojennym Gdynia[10]. Matką chrzestną była Krystyna Antos, pracownica Huty Warszawa. Trzon załogi stanowiła kadra zawodowa służąca na poprzednim niszczycielu „Warszawa”, w tym dowódca kmdr ppor. Jerzy Wójcik[11]. Początkowo okręt zaklasyfikowano jako duży okręt zwalczania okrętów podwodnych, a dopiero po 9 miesiącach zmieniono klasyfikację na niszczyciel rakietowy[3]. Wchodził w skład 3 Flotylli Okrętów jako samodzielny pododdział[3]. Stał się okrętem flagowym Marynarki Wojennej[10]. 13 lipca 1988 roku z niszczyciela odpalono pierwsze rakiety w polskiej służbie, na poligonie radzieckim pod Bałtyjskiem[12]. W połowie 1989 roku „Warszawa” weszła w skład Zjednoczonej Eskadry Okrętów Floty Bałtyckiej Układu Warszawskiego, z okrętami radzieckimi i NRD, biorąc następnie udział w ćwiczeniu Poligon '89[13]. 9 kwietnia 1990 roku odbyło się w Gdyni pierwsze lądowanie śmigłowca PZL W-3 Sokół na pokładzie „Warszawa”, będące prawdopodobnie pierwszym lądowaniem śmigłowca na pokładzie okrętu Marynarki Wojennej[14]. Okręt odbył kilka wizyt zagranicznych w 1989 i 1992 roku, w tym pierwszą od 13 lat wizytę polskiego okrętu w Londynie 9-12 maja 1989 roku i pierwszą wizytę polskiego okrętu w porcie zachodnioniemieckim – Kilonii 7-10 kwietnia 1992 roku[13]. Na przełomie 1992 i 1993 Polska odkupiła niszczyciel od Rosji za niską cenę, w zamian za anulowanie rosyjskich długów względem Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni (razem z okrętami podwodnymi ORP „Dzik” i „Wilk”)[10].

Jesienią 1993 roku okręt rozpoczął remont średni w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni, trwający do 1995, połączony z wymianą radarów nawigacyjnych Wołga na polskie[15][16]. Pomimo spekulacji wyrażanych w piśmiennictwie, dotyczących celowości wymiany rakiet przeciwlotniczych i przeciwokrętowych na nowocześniejsze oraz zabudowy hangaru dla stale bazującego śmigłowca ZOP w miejsce wieży rufowej[15], nie doszło z przyczyn finansowych do żadnej większej modernizacji w polskiej służbie[17]. Niszczyciel w dalszym okresie nie był intensywnie używany[16]. Między innymi w dniach 23-28 maja 1999 roku brał udział w ćwiczeniach Marynarki Pirania ′99[18]. Z większych manewrów międzynarodowych, wziął tylko udział 2-3 sierpnia 1999 roku w ćwiczeniach na Bałtyku z NATO-wskim zespołem Stałych Sił Morskich Atlantyku STANAVFORLANT, podczas którego m.in. na pokładzie „Warszawy” lądowały śmigłowce z innych okrętów[16][19]. Po raz ostatni niszczyciel opuścił biało-czerwoną banderę 5 grudnia 2003 w macierzystym porcie, kończąc tym samym swoją niemal 16-letnią służbę w polskiej Marynarce Wojennej. Skreślony z listy floty został 1 grudnia 2003, a 5 grudnia opuszczono banderę[16].

W polskiej służbie okręt przeszedł prawie 40 000 Mm, wystrzelił ćwiczebnie m.in. 48 pocisków plot (w tym dwa przed formalnym przekazaniem 15 grudnia 1987), 8 pocisków przeciwokrętowych, 32 torpedy[12]. Marynarka Wojenna posiadała 22 pociski przeciwlotnicze W-601 po pierwszym niszczycielu „Warszawa” i dodatkowo dokupiła 70[12].

Wobec nieznalezienia nabywcy przez Agencję Mienia Wojskowego, został w 2005 roku sprzedany na złom[20]. 29 sierpnia 2005 został przeholowany z Gdyni do Gdańska, a następnie zezłomowany na terenie byłej Stoczni Gdańskiej[20].

Thumb
ORP „Warszawa” już po ostatnim opuszczeniu bandery, przy nabrzeżu w basenie IX w Porcie Wojennym Gdynia. Czeka na odholowanie do miejsca, gdzie będzie już tylko rezerwą. Widoczny brak wież sześciolufowych armat przeciwlotniczych kalibru 30 mm AK-630 M.
15 sierpnia 2004 r.
Remove ads

Informacje ogólne

Remove ads

Dane techniczne

  • wymiary:
    • długość – 146,2 metra
    • szerokość – 15,8 metra
    • zanurzenie:
      • bez podkadłubowej stacji hydrolokacyjnej – 4,8 metra
      • z podkadłubową stacją hydrolokacyjną – 6,8 metra
  • wyporność:
    • standardowa – 3850 ton
    • normalna – 4250 ton
    • pełna – 4950 ton
  • napęd główny: cztery turbiny gazowe, po dwie typu DE-59P i DE-59L o mocy 17 650 kW (24000 KM) każda napędzające dwie śruby napędowe
    • prędkość:
      • maksymalna – 35 węzłów
      • ekonomiczna – 18 węzłów
    • zasięg:
      • przy prędkości ekonomicznej – 5000 mil morskich
      • przy prędkości maksymalnej – 2700 mil morskich
  • autonomiczność – 20 dób
  • załoga – 315 osób

Uzbrojenie

Remove ads

Wyposażenie wykrywania celów i kierowania uzbrojeniem

  • system kierowania przeciwokrętowym uzbrojeniem rakietowym Koral-E
  • stacja radiolokacyjna dozoru powietrznego MR-310 Angara (Head Net-C)
  • stacja radiolokacyjna dozoru powietrznego MR-500 Kliwer (Big Net)
  • dwie stacje radiolokacyjne naprowadzania rakietowego uzbrojenia przeciwlotniczego Jatagan-P[3]
  • dwie stacje radiolokacyjne kierowania ogniem artylerii głównego kalibru MR-105 Turiel[3]
  • dwie stacje radiolokacyjne kierowania ogniem artylerii małego kalibru MR-123 Wympieł-A[3]
  • stacja hydrolokacyjna z anteną podkadłubową i anteną holowaną MGK-335 Płatina[3]
  • stacja hydroakustyczna MG-409K do współpracy z bojami hydroakustycznymi (zdemontowana w 1994 roku)[3]
  • system rozpoznawczy swój-obcy Nichrom-RR[3]
  • system walki radioelektronicznej MP-401P Start z 4 wyrzutniami celów pozornych PK-16[3]
  • system kierowania uzbrojeniem przeciw okrętom podwodnym Buria-61M[3]
Remove ads

Wizyty zagraniczne (od 1989 r.)

Źródło[6][13]:

Dowódcy

Źródło[6]:

  • od 1988: kmdr por. Jerzy Wójcik
  • od października 1990: kmdr por. Zdzisław Płaczek
  • od 19 listopada 1998: kmdr ppor. Krzysztof Maćkowiak[13]

Moneta NBP

26 kwietnia 2013 roku Narodowy Bank Polski wydał monetę okolicznościową 2 zł, w serii „Polskie Okręty”: Niszczyciel rakietowy „Warszawa”. Dane techniczne:

  • Próba CuAl5Zn5Sn1
  • Stempel zwykły
  • Średnica 27,00 mm
  • Masa 8,15 g
  • Nakład do 800 000[21][22]

Zobacz też

Przypisy

Loading content...

Bibliografia

Loading content...

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads