Nowości Ilustrowane

Nowości Ilustrowane (pierw. Nowości Illustrowane) – społeczno-kulturalny tygodnik wydawany w Krakowie w latach 1904–1925 przez S. W i Z. Lipińskich. Na łamach ukazywały się artykuły o literaturze i sztuce, a także wiadomości z kraju i ze świata oraz powieści w odcinkach. W każdym numerze zamieszczano kilkadziesiąt rycin. Nakład sięgał 3,5 tysiąca egzemplarzy.

Nowości Ilustrowane

Częstotliwość	Tygodnik
Państwo	Polska
Adres	ul. Kazimierza Wielkiego 95, Kraków
Pierwszy numer	1 października 1904
Ostatni numer	7 listopada 1925
Średni nakład	3500 egz.

Historia

Zakład „Nowości Illustrowanych” (1923)

Ilustracja z okładki z dnia 25 lutego 1911 r. ukazująca zbiorowe samobójstwo w Częstochowie

Założycielem, wydawcą i redaktorem był Stanisław Lipiński do śmierci 27 maja 1912^[1][2]. W pierwszym okresie działalności w składzie redakcji był założyciel, a także Włodzimierz Zenowicz, Tranda, Trepka, Kazimierz Królicki, Adolf Kiczman, Konstanty Krumłowski^[3]. Artystycznym współpracownikiem (ilustratorem) w pierwszych latach istnienia tygodnika był Józef Skarbek Kruszewski^[4][3]. W późniejszych latach z redakcją byli też związani Kruszewski, S. Chrumkowski, J. Bartoszewicz, W. Korolewicz^[3].

Na łamach tygodnika drukowano w odcinkach powieści takich autorów jak: Artur Gruszecki, Gabriela Zapolska, Wacław Gąsiorowski, W. Sarnecki, Callier, Segeny, Jadwiga Migowa, Lasoń^[3].

Na początku lat 20. Zakłady „Nowości Ilustrowanych” mieściły się w prywatnym domu przy ul. Kazimierza Wielkiego 95 w dzielnicy Kazimierz XV^[3]. Były tam zlokalizowane działy techniczne, administracyjne i redakcyjne^[3]. W jednym miejscu funkcjonowały zatem redakcja, administracja, drukarnia, kliszarnia, introligatornia, skład klisz i papieru^[3]. Według stanu z 1923 w redakcji pracowało 5 osób, w administracji 10, a w pozostałych działach 40^[3].

Od numeru 35 z 29 sierpnia 1925 zmieniono na stałe tytuł z „Nowości Illustrowane” na „Nowości Ilustrowane” i jednocześnie wprowadzono nowy zapis tytułu na stronie tytułowej^[5].

W numerze 39 z 26 września 1925 zapowiedziano przejście do „typu ilustracji popularnej” od kolejnego numeru, a jednocześnie obniżenie ceny z 75 do 50 groszy^[6]. W związku z tym od numeru 40 z 8 października 1925 przyjęto nowy zapis tytułu^[7]. Wkrótce potem, 7 listopada 1925 ukazał się ostatni dostępny numer 44 pisma (do tego czasu wydawcą był Czesław Lipiński, a redaktorem odpowiedzialnym)^[8]. W latach 1916–1917 nakład pisma wynosił ok 12 tysięcy egzemplarzy^[2].

Przypisy

1. S. p. Stanisław Rawicz Lipiński. „Nowości Illustrowane”. Nr 22, s. 2, 1 czerwca 1912.
2. Nowości Ilustrowane, [w:] Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 2, Kraków 2023, s. 61, ISBN 978-83-66334-92-2.
3. Dwudziestolecie „Nowości Ilustrowanych”. Retrospektywny rzut oka. „Nowości Illustrowane”. Nr 36, s. 10, 5 września 1923.
4. Fr. T.. Zgon polskiego artysty malarza. „Nowości Illustrowane”. Nr 48, s. 9, 27 listopada 1920.
5. Nowości Ilustrowane. „Nowości Illustrowane”. Nr 35, s. 1, 29 sierpnia 1925.
6. „Nowości Ilustrowane” w nowej szacie!. „Nowości Ilustrowane”. Nr 39, s. 2, 26 września 1925.
7. Nowości Ilustrowane. „Nowości Ilustrowane”. Nr 40, s. 1, 8 października 1925.
8. Stopka redakcyjna. „Nowości Ilustrowane”. Nr 44, s. 16, 7 listopada 1925.

Linki zewnętrzne

• Zdigitalizowane wydania „Nowości Ilustrowanych” w Jagiellońskiej Bibliotece Cyfrowej