Notozaur (Nothosaurus) – rodzaj zauropteryga z rzędu notozaurów i rodziny Nothosauridae. Żył od wczesnego do późnego triasu na terenie współczesnej północnej Afryki, Azji (Chiny, Izrael, Rosja), Europy (Holandia, Niemcy, Polska[1], Szwajcaria, Włochy).
| Nothosaurus | |
| Münster, 1834 | |
 Szkielet notozaura w Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Nothosauridae |
| Rodzaj |
notozaur |
Nothosaurus osiągał długość około 3 metrów. Miał wydłużone ciało i długi, bocznie spłaszczony ogon ułatwiający pływanie. Płetwa znajdowała się w górnej części ogona. Miał długą, smukłą głowę ze szczękami zaopatrzonymi w wiele ostrych zębów. Nozdrza znajdowały się na czubku pyska. Notozaury miały stosunkowo krótkie kończyny z palcami spiętymi błoną pławną. Przednie kończyny były krótsze od tylnych[2][3]. Jednym z najmniejszych znanych gatunków jest Nothosaurus winkelhorsti, którego czaszka osiągała 46,5 mm długości[4].
Występowanie żyworodności u późniejszych plezjozaurów[5] i prawdopodobna żyworodność wczesnych zauropterygów takich jak Neusticosaurus[6], Lariosaurus[7] czy Keichousaurus[8] sugeruje, że i Nothosaurus był żyworodny. Notozaury przypuszczalnie były zdolne do dłuższego przebywania poza wodą, jednak spędzały w niej większość czasu. Prawdopodobnie polowały na ryby[2]. Analizy histologiczne kości długich sugerują, że ogólny schemat wzrostu notozaura jest typowy dla gadów. U niektórych przedstawicieli tego rodzaju po sobie następowały fazy szybkiego i wolniejszego rozwoju, podczas gdy u innych tempo wzrostu było stałe. Tego typu różnice sugerują ich przynależność do różnych taksonów lub różnych płci[9].
Filogeneza
- Kladogram rodzaju Nothosaurus według Klein i Albersa[4]
| Nothosaurus |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gatunki
- Nothosaurus mirabilis Münster, 1834 (typowy)
- Nothosaurus andriani Meyer, 1839
- Nothosaurus cristatus Hinz, Matzke i Pfretzschner, 2019[10]
- Nothosaurus cymatosauroides Sanz, 1983
- Nothosaurus edingerae Schultze, 1970
- Nothosaurus giganteus Münster, 1834
- Nothosaurus haasi Rieppel et al., 1997
- Nothosaurus jagisteus Rieppel, 2001
- Nothosaurus marchicus Koken, 1893
- Nothosaurus procerus Schröder, 1914
- Nothosaurus raabi Schröder, 1914
- Nothosaurus rostellatus Shang, 2006
- Nothosaurus schimperi Meyer, 1834
- Nothosaurus tchernovi Haas, 1980
- Nothosaurus venustus Münster, 1834
- Nothosaurus winterswijkensis Albers & Rieppel, 2003
- Nothosaurus yangjuanensis Jiang et al., 2006
- Nothosaurus zhangi Liu et al., 2014
Najlepiej poznanym gatunkiem notozaura jest gatunek typowy – Nothosaurus mirabilis[3]. Niektóre gatunki notozaura są synonimizowane z innymi gatunkami (np. Nothosaurus lelmensis z Nothosaurus mirabilis), a taksonomiczny status innych, jak Nothosaurus juvenilis Eldinger, 1921, bywa uznawany za problematyczny[11]. Według Klein i Albersa jest to ważny gatunek, zajmujący bazalną pozycję wśród przedstawicieli rodzaju[4]. Lin i współpracownicy (2017) przenieśli gatunek N. juvenilis, a także Nothosaurus youngi Li & Rieppel, 2004 i Nothosaurus winkelhorsti Klein & Albers, 2009, z rodzaju Nothosaurus do rodzaju Lariosaurus[12].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
