Niszczyciele typu Clemson

Niszczyciele typu Clemson – typ amerykańskich niszczycieli. 156 jednostek służyło w United States Navy w dwudziestoleciu międzywojennym i w czasie II wojny światowej.

Niszczyciele typu Clemson

Kraj budowy	Stany Zjednoczone
Użytkownicy	US Navy
Stocznia	różne
Wejście do służby	1919
Planowane okręty	162
Zbudowane okręty	156
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	1190 ton
Długość	95,83 metra
Szerokość	9,65 metra
Zanurzenie	2,82 metra
Prędkość	35 węzłów
Załoga	120
Uzbrojenie	4 działa kalibru 102 mm 2 działa kalibru 76 mm 12 wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm

USS "John D. Ford" (DD-228)

Okręty tego typu wchodziły do służby w US Navy w latach 1919 – 1922. Były budowane w New York Shipbuilding Corporation i Bethlehem Steel Corporation. Projekt niszczycieli typu Clemson opierał się na zmienionym projekcie niszczycieli typu Wickes i był ostatnim typem niszczycieli gładkopokładowych, jaki został zbudowany w Stanach Zjednoczonych. Z racji charakterystycznej – czterokominowej sylwetki, nazywane były „czterofajkowcami”^{[uwaga 1][1]}.

Historia

Czternaście okrętów weszło na skały podczas katastrofy przy Przylądku Honda w 1923, z tego 7 zostało straconych. Większość okrętów nie uczestniczyła w żadnych walkach, wiele zostało wycofanych ze służby w latach 30. i złomowanych jako następstwo Traktatu Londyńskiego.

Dziewiętnaście okrętów zostało przekazanych Royal Navy w 1940 roku w ramach umowy "Niszczyciele za bazy". W Wielkiej Brytanii zostały oznaczone jako typ Town i przebudowane na niszczyciele eskortowe. Inne zostały przerobione w USA na szybkie transportowce bądź transportowce wodnosamolotów i służyły w tej roli w II wojnie światowej. Część służyła bojowo w swojej pierwotnej roli, zwłaszcza podczas walk na wodach Holenderskich Indii Wschodnich na początku 1942 (m.in. bitwa na Morzu Jawajskim).

Okręty tego typu

Numer taktyczny	Nazwa okrętu	Przyjęcie do służby	Wycofanie ze służby	Los	Uwagi na temat służby
DD186	"Clemson"	19 grudnia 1919	12 października 1945	sprzedany	przemianowany na AVP-17, APD-4 i APD-31
DD187	"Dahlgren"	6 stycznia 1920	12 grudnia 1945	sprzedany	przemianowany na AG-91
DD188	"Goldsborough"	20 stycznia 1920	11 października 1945	złomowany	przemianowany na AVP-18, APD-5, APD-32
DD189	"Semmes"	21 lutego 1920	2 czerwca 1946	złomowany	przemianowany na AG-24; służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-20
DD190	"Satterlee"	23 grudnia 1919	8 października 1940	zatopiony	służył w Royal Navy jako HMS Belmont, zatopiony 31 stycznia 1942 przez U-82
DD191	"Mason"	28 lutego 1920	31 marca 1922	zatopiony	służył w Royal Navy jako HMS Broadwater, storpedowany i zatopiony przez U-101 18 października 1941 Lt. John Stanley Parker, RNVR był pierwszym Amerykaninem zabitym w akcji podczas służby w Royal Navy.
DD192	"Graham"	13 marca 1920	31 marca 1922	złomowany
DD193	"Abel P. Upshur"	19 lipca 1919	23 września 1940	złomowany	służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-15 i Royal Navy jako HMS Clare, złomowany 1945
DD194	"Hunt"	30 września 1920	8 października 1940	złomowany	służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-18 i Royal Navy jako HMS Broadway, złomowany 1947
DD195	"Welborn C. Wood"	14 stycznia 1921	9 września 1940	złomowany	służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-19 i Royal Navy jako HMS Chesterfield; złomowany 1947
DD196	"George E. Badger"	28 lipca 1920	3 października 1945	złomowany	przemianowany na AVP-16, AVD-3, i APD-33; służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard)
DD197	"Branch"	26 lipca 1940	8 października 1940	zatopiony	służył w Royal Navy jako HMS Beverley, zatopiony 9 kwietnia 1943
DD198	"Herndon"	14 września 1920	9 września 1940	zatopiony	służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-17, w Royal Navy jako HMS "Churchill", i Związkowi Radzieckiemu jako "Delatelnyi", zatopiony 16 stycznia 1945
DD199	"Dallas"	29 października 1920	28 lipca 1945	złomowany	przemianowany na "Alexander Dallas" w 1945
DD206	"Chandler"	5 września 1919	12 listopada 1945	sprzedany	przemianowany na DMS-9
DD207	"Southard"	24 września 1919	5 grudnia 1945	złomowany	przemianowany na DMS-10
DD208	"Hovey"	24 września 1919	7 stycznia 1945	zatopiony	przemianowany na DMS-11
DD209	"Long"	20 października 1919	6 stycznia 1945	zatopiony	przemianowany na DMS-12
DD210	"Broome"	31 października 1919	20 maja 1946	złomowany	przemianowany na AG-96
DD211	"Alden"	24 listopada 1919	15 lipca 1945	złomowany
DD212	"Smith Thompson"	10 grudnia 1919	15 maja 1936	zatopiony	zatopiony na morzu 25 lipca 1936
DD213	"Barker"	27 grudnia 1919	18 lipca 1945	sprzedany
DD214	"Tracy"		19 stycznia 1946	złomowany	przemianowany na DM-19
DD215	"Borie"	24 marca 1920	2 listopada 1943	zatopiony	uszkodzony po staranowaniu U-405, dobity przez własne okręty
DD216	"John D. Edwards"	6 kwietnia 1920	28 lipca 1945	złomowany
DD217	"Whipple"	23 kwietnia 1920	9 listopada 1945	złomowany	przemianowany na AG-117
DD218	"Parrott"	11 maja 1920	14 czerwca 1944	złomowany
DD219	"Edsall"	26 listopada 1920	1 marca 1942	zatopiony	zatopiony przez Japończyków na Morzu Jawajskim
DD220	"MacLeish"	2 sierpnia 1920	8 marca 1946	złomowany	przemianowany na AG-87
DD221	"Simpson"	3 listopada 1942	maj 1946	złomowany	przemianowany na APD-27, AG-97
DD222	"Bulmer"	16 sierpnia 1920	16 sierpnia 1946	sprzedany	przemianowany na AG-86
DD223	"McCormick"	30 sierpnia 1920	4 października 1945	złomowany	przemianowany na AG-118
DD224	"Stewart"	20 września 1920	23 maja 1946	zatopiony jako okręt-cel	zdobyty przez Japończyków podczas II wojny światowej, służył w Imperialnej Marynarce Wojennej jako okręt patrolowy, ponownie zdobyty przez Amerykanów
DD225	"Pope"	27 października 1920	1 marca 1942	zatopiony	zatopiony przez Japończyków na Morzu Jawajskim eskortując HMS "Exeter"
DD226	"Peary"	22 października 1920	19 lutego 1942	zatopiony	zatopiony przez japońskie lotnictwo
DD227	„Pillsbury”(inne języki)	15 grudnia 1920	2 marca 1942	zatopiony
DD228	"John D. Ford"	30 grudnia 1920	2 grudnia 1945	złomowany	przemianowany na AG-119
DD229	"Truxtun"	30 grudnia 1920	18 lutego 1942	zatopiony	zatopiony po wejściu na mieliznę w pobliżu Nowej Fundlandii
DD230	"Paul Jones"	19 kwietnia 1921	5 listopada 1945	złomowany	przemianowany na AG-120
DD231	"Hatfield"	16 kwietnia 1920	13 grudnia 1946	złomowany	przemianowany na AG-84
DD232	"Brooks"	18 czerwca 1920	2 sierpnia 1945	sprzedany	przemianowany na APD-10
DD233	"Gilmer"	18 czerwca 1920	5 lutego 1946	złomowany	przemianowany na APD-11
DD234	"Fox"	17 maja 1920	29 listopada 1945	złomowany	przemianowany na AG-85
DD235	"Kane"
DD236	"Humphreys"
DD237	"McFarland"
DD238	"James K. Paulding"
DD239	"Overton"
DD240	"Sturtevant"
DD241	"Childs"
DD242	"King"
DD243	"Sands"
DD244	"Williamson"
DD245	"Reuben James"	24 września 1920	31 października 1941	zatopiony	zatopiony przez U-boota U-552, pierwszy amerykański okręt stracony w II wojnie światowej
DD246	"Bainbridge"
DD247	"Goff"
DD248	"Barry"
DD249	"Hopkins"
DD250	"Lawrence"
DD251	"Belknap"
DD252	"McCook"
DD253	„McCalla”(inne języki)
DD254	"Rodgers"
DD255	"Osmond Ingram"
DD256	„Bancroft”(inne języki)
DD257	"Welles"
DD258	"Aulick"
DD259	"Turner"
DD260	"Gillis"
DD261	"Delphy"				zatonął w katastrofie przy Przylądku Honda
DD262	"McDermut"
DD263	„Laub”(inne języki)
DD264	"McLanahan"
DD265	"Edwards"
DD266	"Greene"
DD267	"Ballard"
DD268	"Shubrick"
DD269	"Bailey"
DD270	"Thornton"
DD271	"Morris"
DD272	"Tingey"
DD273	"Swasey"
DD274	"Meade"
DD275	"Sinclair"
DD276	"McCawley"
DD277	"Moody"
DD278	"Henshaw"
DD279	"Meyer"
DD280	"Doyen"
DD281	"Sharkey"
DD282	"Toucey"
DD283	"Breck"
DD284	"Isherwood"
DD285	"Case"
DD286	"Lardner"
DD287	"Putnam"
DD288	"Worden"
DD289	"Flusser"
DD290	"Dale"
DD291	"Converse"
DD292	"Reid"
DD293	"Billingsley"
DD294	"Charles Ausburn"
DD295	"Osborne"
DD296	"Chauncey"				zatonął w katastrofie przy Przylądku Honda
DD297	"Fuller"
DD298	"Percival"
DD299	"John Francis Burnes"
DD300	"Farragut"
DD301	"Somers"
DD302	"Stoddert"
DD303	"Reno"
DD304	"Farquhar"
DD305	"Thompson"
DD306	"Kennedy"
DD307	"Paul Hamilton"
DD308	"William Jones"
DD309	"Woodbury"
DD310	"S. P. Lee"
DD311	"Nicholas"
DD312	"Young"
DD313	"Zeilin"
DD314	"Yarborough"
DD315	"La Vallette"
DD316	"Sloat"
DD317	"Wood"
DD318	"Shirk"
DD319	"Kidder"
DD320	"Selfridge"
DD321	"Marcus"
DD322	"Mervine"
DD323	"Chase"
DD324	"Robert Smith"
DD325	"Mullany"
DD326	"Coghlan"
DD327	"Preston"
DD328	"Lamson"
DD329	"Bruce"
DD330	"Hull"
DD331	"Macdonough"
DD332	"Farenholt"
DD333	"Sumner"
DD334	"Corry"
DD335	"Melvin"
DD336	"Litchfield"
DD337	"Zane"
DD338	"Wasmuth"
DD339	"Trever"
DD340	"Perry"
DD341	"Decatur"
DD342	"Hulbert"	27 października 1920	2 listopada 1945	złomowany	przemianowany na AVP-6
DD343	"Noa"	15 lutego 1921	12 września 1944	zatopiony	przemianowany na APD-24. zatonął w wyniku kolizji
DD344	"William B. Preston"	23 sierpnia 1920	6 grudnia 1945	złomowany	przemianowany na AVP-20, AVD-7
DD345	"Preble"	19 marca 1920	7 grudnia 1945	złomowany	przemianowany na DM-20, AG-99
DD346	"Sicard"	9 czerwca 1920	21 listopada 1945	złomowany	przemianowany na DM-21, AG-100
DD347	"Pruitt"	9 czerwca 1920	16 listopada 1945	złomowany	przemianowany na AG-101

Uwagi

1. Pierwszym "czterofajkowcem" był transatlantyk „Kaiser Wilhelm der Grosse”, pierwszy z cenionej serii pięciu niemieckich jednostek czterokominowych, wybudowanych w szczecińskiej stoczni AG Vulcan Stettin. Kolejnymi były: „Deutschland” (1900), „Kronprinz Wilhelm” (1901), „Kaiser Wilhelm II” (1902), „Kronprinzessin Cecylie” (1906). Statki te zapewniły armatorom rekordowe, a konstruktorom – wielkie uznanie. Aby upodobnić do nich swojego Titanica (1911) Anglicy dobudowali mu czwarty komin-atrapę (pozorując nawet wydostawanie się dymu).

Przypisy

1. Roman Czejarek: Szczecińskie czterofajkowce. [w:] ISBN 83-921866-8-0 [on-line]. Wydawnictwo Lega, Szczecin, 2005. [dostęp 2014-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)]. (pol. • ang.).

Linki zewnętrzne

• Niszczyciele typu Clemson na stronie Destroyer History Foundation