Nina Smenda

Franciszka Antonina (Nina) Smenda z domu Skibicka (ur. 29 czerwca 1936 w Ludwikówce koło Stanisławowa) – polonijna działaczka społeczna w Australii Zachodniej.

Nina Smenda

Nina Smenda, 17 stycznia 2018
Imię i nazwisko	Franciszka Antonina Smenda
Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1936 Ludwikówka koło Stanisławowa
Rodzice	Bronisław Paweł Skibicki (1904–1951), Anna z domu Steckbauer (1914–2009)
Małżeństwo	Janusz Smenda (1958)
Dzieci	Grzegorz (ur. 1963), Renata (ur. 1968)
Odznaczenia

Kraj działania	Australia

Życiorys

Pochodzi z rodziny ziemiańskiej (herbu Rola) o tradycjach patriotycznych. Jej krewnym był malarz Teodor Axentowicz. Pradziadek Niny, Wincenty Skibicki, został po Powstaniu styczniowym zesłany na Syberię, gdzie zaginął. Również jej ojciec, leśnik i późniejszy żołnierz Polskich Sił Zbrojnych, został w 1940 aresztowany i wywieziony z okolic Stanisławowa na Syberię^[1].

W tym samym roku Nina razem z matką^[2] (pochodzenia austriackiego) zostały zesłane przez NKWD do sowieckiego Kazachstanu, skąd w 1942 ewakuowały się razem z transportem Armii Andersa przez Pahlevi, Teheran i Ahwaz, a następnie zostały przewiezione do obozu dla polskich uchodźców na półwyspie Koja (Jezioro Wiktorii) we wschodnioafrykańskiej Ugandzie. W lutym 1950 przypłynęły do portu Fremantle w Australii Zachodniej na pokładzie amerykańskiego transportowca USAT „General C Langfitt” razem z ponad tysiącem polskich uchodźców, głównie kobiet i dzieci^[3][4]. Zamieszkały w Perth, gdzie Nina uzyskała wykształcenie muzyczne. W 1958 zawarła związek małżeński z Januszem Smendą^[5].

Działalność społeczna

Była długoletnią działaczką Koła Sybiraków (pełniła funkcję sekretarza zarządu, 1995–1997) i Koła Polek (pełniła funkcję wiceprezeski i sekretarza, 2004–2009) w Perth, a także udzielała się w innych organizacjach polonijnych w Australii Zachodniej^[5][6].

Była współredaktorem (z mężem Januszem) książki Unforgettable Memories^[7][8] dokumentującej wspomnienia polskich wygnańców wywiezionych na Syberię, wydanej w Perth w 1996 i polecanej przez amerykański Harvard University jako ważne źródło historyczne dla sowietologów^[9]. Dla Narodowej Biblioteki Australii zarejestrowała w 2009 ustną relację z czasu II wojny światowej, a szczególnie z okresu zesłania na Syberię^[1][10].

Od 2009 mieszka w Melbourne. Jest członkiem Australijskiego Instytutu Spraw Polskich^[11]. Jest członkiem honorowym Polsko-Australijskiego Towarzystwa Kulturalnego w Australii Zachodniej^[12].

Przypisy

1. NinaN. Smenda NinaN., Nina Smenda interviewed by Paul Sendziuk in Stalin’s Poles oral history project, PaulP. Sendziuk (red.), Libraries Australia Nr 45172077, nagranie zarejestrowane w Perth 7–8 października 2009, dostępne on-line (wybrać z Playlist → Session 1–3), National Library of Australia, 2009, 108 minut [dostęp 2017-12-27] (ang.).
2. Franciszka AntoninaF.A. Smenda Franciszka AntoninaF.A., Franciszka Antonina (Skibicka) Smenda wspomina swoją matkę [online], Wirtualne Muzeum Kresy Syberia, nagranie wideo z narracją w językach polskim i angielskim, 1 min 38 sek, 6 listopada 2009 [dostęp 2018-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-03]. Brak numerów stron w książce
3. Immigrant Ships TranscribersI.S.T. Guild Immigrant Ships TranscribersI.S.T., USAT General C Langfitt – passenger list [online], rejs z portu Mombasa, Kenya, Africa (30 stycznia 1950) do portu Fremantle, Australia (14 lutego 1950), poz. 304 i 305 (lista zawiera tylko 398 z 1179 znanych pasażerów) [dostęp 2017-12-26] (ang.).
4. The General Langfitt Story, [w:] immi.gov.au [online], Department of Immigration and Citizenship (Australia) [dostęp 2021-12-28] (ang.).
5. Halina T.H.T. Szunejko Halina T.H.T. (red.), Polish Community in Western Australia, 1950–2005 (Polska społeczność w Australii Zachodniej, 1950–2005), Perth: Polish Community Council of Western Australia, 2006, s. 37, 84, 101 i 119, ISBN 0-9757031-1-0 (ang.).
6. NinaN. Smenda NinaN., Brzemienny w wydarzenia mój powrót po ośmiu latach do Kraju, „Biuletyn Koła Sybiraków w Australii Zachodniej” (22), Perth, Australia Zachodnia 2013, s. 18–19.
7. NinaN. Smenda NinaN., JanuszJ. Smenda JanuszJ. (red.), Unforgettable Memories – Memoirs of Polish Exiles in the Soviet Union, 1940–1942 (Niezapomniane wspomnienia – pamiętniki polskich wygnańców w Związku Sowieckim, 1940–1942), Perth, Western Australia: Polish Siberian Group (WA), 1996, s. 290, ISBN 0-646-29843-7 [dostęp 2017-06-16] (ang.).
8. TadeuszT. Piotrowski TadeuszT. (red.), The Polish Deportees of World War II, Jefferson, North Carolina – London: McFarland & Company, Inc., Publishers, 2004, s. 227–229, 236, ISBN 978-0-7864-3258-5.
9. TerryT. Martin TerryT., English Language Primary Sources for the Study of Soviet History, Harvard University, on-line resource [dostęp 2017-12-27] (ang.). Brak numerów stron w książce
10. PaulP. Sendziuk PaulP., SophieS. Howe SophieS., Interrogating Memories of Salvation: ‘Stalin’s Poles’ in India and Africa, 1942–50, „Oral History Australia Journal” (41), 2019, s. 22–31, ISSN 0158-7366 [dostęp 2021-12-27] (ang.).
11. Australijski Instytut Spraw Polskich [online] [dostęp 2017-12-27].
12. Polsko-Australijskie Towarzystwo Kulturalne online [online] [dostęp 2017-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17].