Grzybówka modrooliwkowa (Mycena amicta (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
grzybówka modrooliwkowa |
Nazwa systematyczna | |
Mycena amicta (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 243 (1872) |
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1821 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus amictus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Lucien Quélet w 1872 r.[1]
- Agaricus amictus Fr. 1821
- Agaricus amictus var. incongruens Britzelm. 1882
- Agaricus iris Berk. 1836
- Agaricus mirabilis Cooke & Quél. 1878
- Insiticia amicta var. iris (Berk.) Park.-Rhodes 1951
- Mycena amicta var. incongruens Britzelm. 1887
- Mycena amicta var. iris (Berk.) Bon 1987
- Mycena amicta var. truncata P. Karst. 1893
- Mycena iris (Berk.) Quél. 1872
- Mycena iris var. caerulea Rea 1922
- Mycena mirabilis Quél. 1886
Nazwę polską podała Maria Lisiewska w 1987 r.[3]
Morfologia
Średnica 5–15 mm, kształt stożkowy do dzwonkowatego, prążkowany, z lekko prześwitującymi blaszkami. Powierzchnia delikatnie owłosiona. Skórka galaretowata, dająca się oddzielić. Barwa bladoszarobrązowa, czasami z oliwkowym, zielonkawym lub niebieskawo-zielonkawym odcieniem. Brzeg nieco podwinięty, potem prosty, często niebieskawo-zielony, rzadziej ochrowo-żółty[4].
W liczbie 17–25, dochodzące do trzonu, wąsko przyrośnięte, szarawe do szarobrązowych, czasami żółtawe, zielonkawe lub niebieskawe. Ostrza blade[4].
Wysokość 40–70 × 0,5–2 mm, cylindryczny, pusty, prosty, w całości pokryty gęstym i dość szorstkimi białymi włoskami. Powierzchnia szarobrązowa, zwykle nieco jaśniejszy na wierzchołku, czasami z lekkim odcieniem liliowym lub fioletowym, podstawa czasami nieco zakorzeniona, niebieska lub z niebiesko-zielonymi plamami[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 30–40 × 6–7 µm, maczugowate, 4-zarodnikowe. Zarodniki 7,5–10,7 × 4,5–6 µm, elipsoidalno-jajowate, gładkie, amyloidalne. Cheilocystydy 16–45 × 3,5–7 µm, maczugowate, lub częściej cylindryczne. Pleurocystyd brak. Strzępki we włoskach o szerokości 2–4,5 µm, rozgałęzione, zespolone, gładkie z rozrzuconymi cylindrycznymi naroślami, osadzone w warstwie galaretowatej substancji. Strzępki w skórce trzonu o szerokości 2–3,5 µm, gładkie. Kaulocystydy 50–145 × 8–11,5 µm, wrzecionowate lub subcylindryczne. Sprzążki obecne w strzępkach wszystkich części grzyba[4].
Występowanie i siedlisko
Grzybówka modrooliwkowa występuje w Ameryce Północnej, Europie, Rosji i Zelandii[5]. Władysław Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. przytacza 10 stanowisk z uwagą, że rozprzestrzenienie tego gatunku i stopień zagrożenia w Polsce nie są znane[3]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków rzadkich i wartych objęcia ochroną[6].
Saprotrof. Występuje w różnego typu lasach, zwłaszcza w towarzystwie jodły, buka, świerka, sosny. Owocniki zazwyczaj od czerwca do listopada, wśród opadłych liści i mchów, na ziemi lub na butwiejącym i porośniętych mchami drewnie[3].
Gatunki podobne
W odróżnieniu od większości grzybówek Mycena amicta jest zwykle łatwa do zidentyfikowania. Charakterystycznymi jej cechami są niebieskawo owłosiony trzon, kształt cheilocystyd, galaretowata i dającą się oddzielić błonka kapelusza. Morfologicznie można ją łatwo odróżnić także po niebieskawym zabarwieniu kapelusza. Występuje ono jednak tylko u młodszych okazów, starsze mogą być trudne do identyfikacji. W tym przypadku konieczne jest skorzystanie z pozostałych cech charakterystycznych dla M. amicta[4].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.