Most Gdański

Most Gdański – dwupoziomowy stalowy most na Wiśle w Warszawie, będący częścią obwodnicy śródmiejskiej. Został wybudowany w latach 1957–1959 na filarach pierwszego mostu pod Cytadelą.

Most Gdański

Most Gdański (2024)
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Podstawowe dane
Przeszkoda	Wisła
Długość	406,5 m
Liczba torów tramwajowych	2
Liczba przęseł	6
Data budowy	1957–1959
Projektant	Janusz Ratyński
Położenie na mapie Warszawy Most Gdański
Położenie na mapie Polski Most Gdański
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Most Gdański
52°15′39″N 21°00′36″E

Opis

Most został wzniesiony w latach 1957–1959 według projektu Janusza Ratyńskiego^[1]. Był elementem Trasy Mostowej im. Stefana Starzyńskiego, której nazwę nadano uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 27 września 1957^[2]. Został wzniesiony na filarach wysadzonego 13 września 1944 przez Niemców pierwszego, tj. wybudowanego w latach 1873–1875 jako most kolejowo-drogowy, a następnie wyłącznie drogowego, mostu pod Cytadelą^[3]. W jego konstrukcji powtórzono przyjęte rozwiązanie istniejącego w tym miejscu mostu dwupoziomowego^[4].

Dla nowo wzniesionej przeprawy proponowano wiele nazw m.in. „most Pokoju”, „most Piętnastolecia”, „most Wolności”, „most imienia Traugutta”, „most Bohaterów Warszawy” i „most pod Cytadelą”^[5]. Ostatecznie zdecydowano się na nazwę „most Gdański”, którą nadano w dniu otwarcia całej Trasy, 21 lipca 1959^[1][6].

Cała przeprawa składa się z: dwupoziomowego wiaduktu dojazdowego nad ul. Wybrzeże Helskie o długości 44,76 m, dwupoziomowego mostu głównego o długości 406,53 m, dwupoziomowego wiaduktu nad ul. Wybrzeże Gdańskie o długości 85,17 m. Konstrukcja nośna mostu to sześcioprzęsłowa stalowa kratownica. Wiadukty dojazdowe to ramownice wykonane w technologii sprężonej. Zostały zaprojektowane przez Stefana Piwońskiego i Witolda Witkowskiego^[4]. Na dolnym poziomie znajdują się tory tramwajowe ułożone na mostownicach dębowych^[7], chodniki oraz ścieżka rowerowa (po stronie południowej), a na górnym poziomie – czteropasmowa jezdnia oraz chodniki.

Łączny koszt budowy mostu Gdańskiego wyniósł 25 mln złotych^[8].

Most jest obecnie częścią obwodnicy śródmiejskiej. Łączy lewobrzeżną ul. Słomińskiego, z prawobrzeżną ul. Starzyńskiego. Podobnie jak most Świętokrzyski, spełnia on bardziej rolę lokalną niż tranzytową. Wynika to m.in. z braku rozbudowanych węzłów drogowych po obu stronach Wisły. W latach 2005–2007 przeprowadzono gruntowną przebudowę ronda Starzyńskiego (z budową estakad) – była to jedna z inwestycji mających usprawnić płynność ruchu na obwodnicy śródmiejskiej.

W latach 90. most przeszedł remont, został pomalowany na zielono, a dolny poziom został oświetlony kolorowymi świetlówkami. Cechą charakterystyczną dolnego poziomu mostu są drewniane podkłady torowisk, które mają być w przyszłości wymienione^[9].

W czerwcu 2014 po południowej stronie mostu (bliżej strony śródmiejskiej) umieszczono neon z napisem Miło cię widzieć autorstwa Mariusza Lewczyka, który w 2013 zwyciężył w konkursie „Neon dla Warszawy”^[10].

Galeria

• 
  Zniszczony w 1915 most pod Cytadelą (po prawej), którego filary, po kolejnym zniszczeniu przeprawy w 1944, zostały wykorzystane do budowy mostu Gdańskiego
• 
  Wjazd na most, lata 60.
• 
  Górny poziom mostu, po lewej most kolejowy przy Cytadeli
• 
  Oba mosty widziane z praskiego brzegu
• 
  Tramwaje na dolnym poziomie
• 
  Neon Mariusza Lewczyka Miło cię widzieć

Przypisy

1. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 300. ISBN 83-01-08836-2.
2. Uchwała nr 21 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 27 września 1957 r. w sprawie zmiany nazw ulic. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”. nr 8, poz. 27, s. 45, 1957-11-02.
3. Wacław Sterner: Mosty Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1960, s. 181.
4. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 268. ISBN 83-06-00089-7.
5. Józef Sigalin: Warszawa 1944–1980. Z archiwum architekta. Tom 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 339. ISBN 83-06-01187-2.
6. Józef Sigalin: Warszawa 1944–1980. Z archiwum architekta. Tom 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 342. ISBN 83-06-01187-2.
7. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908-1998. Tom I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 127. ISBN 83-907574-00.
8. Józef Sigalin: Warszawa 1944–1980. Z archiwum architekta. Tom 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 276. ISBN 83-0-01187-2.
9. Pożar drewnianych podkładów torowiska na moście Gdańskim. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 13-14 czerwca 2015.
10. Tomasz Demiańczuk: „Miło Cię widzieć” – zabłyśnie nowy symbol stolicy. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 20 czerwca 2014. [dostęp 2014-11-05].