Monaster Przemienienia Pańskiego w Podgórzu

Monaster Przemienienia Pańskiego – prawosławny, następnie bazyliański monaster w Podgórzu.

Monaster Przemienienia Pańskiego

Dawna cerkiew klasztorna, ob. katolicki kościół
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Podgórze (Spas)
Kościół	Kościół katolicki, pierwotnie Patriarchat Konstantynopolitański
Właściciel	Zakon Bazylianów Świętego Jozafata
Klauzura	nie
Obiekty sakralne
Cerkiew	Przemienienia Pańskiego
Data zamknięcia	po 1723
Data zburzenia	uległ zniszczeniu po zamknięciu
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełm Monaster Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie Polski Monaster Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie województwa lubelskiego Monaster Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie powiatu chełmskiego Monaster Przemienienia Pańskiego
51°09′16″N 23°21′20″E

Pierwsza wzmianka o funkcjonowaniu „starego” klasztoru prawosławnego w Podgórzu (pierwotnie Monastyrze, następnie Spasie) pochodzi z 1440^[1] i pochodzi z dokumentu metropolity kijowskiego Izydora^[2]. Monaster znajdował się w odosobnionym miejscu w lesie^[1].

Znaczenie monasteru w Spasie było na tyle duże, że jego przełożony, noszący każdorazowo godność ihumena, należał do kapituły eparchii chełmskiej. W 1570 król Zygmunt II August uposażył przełożonego klasztoru, kolejne przywileje nadał wspólnocie Zygmunt III Waza w 1595. Rok później mnisi z klasztoru odrzucili postanowienia unii brzeskiej. Dopiero w 1622 zostali zmuszeni do przyjęcia katolicyzmu w obrządku bizantyńskim. Prawosławni starali się odzyskać klasztor jeszcze w połowie stulecia i między lutym a grudniem 1650 zdołali go opanować. Ostatecznie unici odzyskali monaster, a unicki biskup chełmski Jakub Jan Susza szczególnie się nim opiekował. Cztery lata później część dóbr klasztornych została oddana w dzierżawę^[2].

W XVIII w., wobec spadku liczby mnichów, monaster został zamknięty, ostatnia wzmianka o jego istnieniu pochodzi z 1723. Dawna monasterska cerkiew w Spasie pozostała czynna jako parafialna^[2].

Przypisy

1. K. Prożogo, Podgórze - Kościół z XVII wieku. [dostęp 2013-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
2. Podgórze. [dostęp 2013-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].