Loading AI tools
Moderator (zmienna niezależna uboczna) – czynnik, który decyduje o istnieniu i sile obserwowalnej zależności pomiędzy zmiennymi lub braku zależności[1]. Moderator jest warunkiem wystąpienia danego efektu; odpowiada na pytania „kto?”, „kiedy?” „w jakich warunkach?”[2].
Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych.
Charakter zależności między zmienną niezależną główną a zmienną zależną zależy od zmiennej moderującej. Zmienna X wpływa na zmienną Y, natomiast gdy występuje interakcja między zmiennymi X i M (zmienną niezależną uboczną) mamy do czynienia ze zmienną M jako moderatorem. Warunkiem takiej zależności nie jest konieczność występowania związku prostego między zmiennymi Y i M, a zależność prosta X i Y jest wręcz z założenia nieuprawniona[3].
W badaniu quasi-eksperymentalnym sprawdzamy hipotezę o wyższych ocenach szkolnych z języka polskiego niż z matematyki. Zmienną niezależną jest przedmiot, a zmienną zależną uzyskane oceny. Po analizie wyników stwierdzamy prawdziwość hipotezy. Kolejno zakładamy, że moderatorem tego zjawiska jest płeć. W rozumowaniu metodologicznym świadczy to o interakcyjnym wpływie zmiennej niezależnej (przedmiotu) i płci na zmienną zależną (oceny). Analizy wykazały, że chłopcy mają wyższe oceny z matematyki niż z języka polskiego. Oczekiwany efekt wyższych ocen z języka polskiego niż z matematyki wystąpił jedynie u dziewcząt, a nie u chłopców, w związku z czym płeć jest moderatorem związku typ przedmiotu a ocena. Taki wynik pozwala nam wnioskować, że płeć jest istotnym ograniczeniem badanego przez nas zjawiska.
Poszukiwanie moderatorów to poszukiwanie granic, w jakich prawidłowości psychologiczne obowiązują, a poznanie tych granic jest tak samo ważne jak poznanie samych prawidłowości. Stanowi to istotną różnicę między wiedza potoczną, a naukową. Ta pierwsza formułuje bezwarunkowe prawidłowości ogólne, druga zaś świadoma jest własnych ograniczeń – każde prawidłowości psychologiczne mają określone warunki występowania. Dzięki takim analizom zdobywana wiedza psychologiczna jest bardziej rzetelna i obiektywna, a to stanowi podstawę do tworzenia systematycznej wiedzy ogólnej[4].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
