Mirunga południowa

Mirunga południowa^[26], słoń morski południowy (Mirounga leonina) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny fokowatych (Phocidae).

Mirunga południowa

Mirounga leonina[1]
(Linnaeus, 1758)
samiec
samica
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Parvordo	płetwonogie
Rodzina	fokowate
Rodzaj	mirunga
Gatunek	mirunga południowa
Synonimy Phoca Leonina Linnaeus, 1758[2] Phoca proboscidea Tiedemann, 1808[3] Phoca Elephantina[a] Molina, 1782[4] Phoca proboscidea[b] Péron, 1816[5] Phoca Resima Péron, 1816[6] Phoca Coxii[c] Desmarest, 1817[7] phoca Ansonii Desmarest, 1820[8] Phoca Ansonina de Blainville, 1820[9] P[hoca]. ansonii[d] de Blainville, 1820[10] Macrorhinus proboscideus[e]: F. Cuvier, 1826[11] Macrorhinus Ansonii[e]: Lesson, 1827[12] [Phoca] M[irounga]. Proboscidea[e]: J.E. Gray, 1827[13] [Phoca] M[irounga]. Patagonica J.E. Gray, 1827[13] [Phoca] M[irounga]. Ansonii[e]: J.E. Gray, 1827[13] Phoca dubia J.B. Fischer, 1829[14] Cystophora proboscidea[e]: Nilsson, 1838[15] Macrorhinus Coxii[e]: Boitard, 1842[16] Morunga Elephantina[e]: J.E. Gray, 1844[17] C[ystophora]. falklandica Peters, 1875[18] [Cystophora] kerguelensis Peters, 1875[18] Cystophora elephantina[e]: A.E. Brehm, 1877[19] Macrorhinus leoninus[e]: J.E. Allen, 1880[20] Mirounga leonina[e]: J.E. Allen, 1905[21] Macrorhinus leoninus falclandica[f]: Lydekker, 1909[22] Macrorhinus leoninus typicus Lydekker, 1909[22] Macrorhinus leoninus macquariensis Lydekker, 1909[23] Macrorhinus leoninus crosetensis Lydekker, 1909[24]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[25]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki zoolog Karol Linneusz nadając mu nazwę Phoca Leonina^[2]. Holotyp pochodził z wyspy Robinson Crusoe, z archipelagu Juan Fernández, w Chile^[27].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[28].

Etymologia

• Mirounga: rodzima, australijska nazwa miouroung dla mirungi południowej^[29].
• leonina: łac. leoninus „jak lew”, od leo, leonis „lew”, od gr. λεων leōn, λεοντος leontos „lew”^[30].

Zasięg występowania

Mirunga południowa występuje w Oceanie Południowym; miejsca rozrodcze rozrzucone są na wyspach subantarktycznych, Półwyspie Antarktycznym i wybrzeżach południowej Argentyny (Macquarie, Wyspy Kerguelena, Georgia Południowa i Półwysep Valdés)^[28][27]. Wędrujące populacje odnotowano także w Australii, Brazylii, Chile, Mauritiusie, Mozambiku, Namibii, Nowej Zelandii, Omanie i Urugwaju^[27].

Morfologia

Długość ciała samic około 300–350 cm, samców 450–500 cm; masa ciała samic około 600–800 kg, samców 1500–3500 kg^[31]. Noworodki osiągają długość około 125 cm i ciężar około 45 kg^[31]. Wzór zębowy dorosłych osobników: I ${\displaystyle {\tfrac {2}{1}}}$ C ${\displaystyle {\tfrac {1}{1}}}$ P ${\displaystyle {\tfrac {4}{4}}}$ M ${\displaystyle {\tfrac {1}{1}}}$ = 30; wzór zębowy młodych z zębami mlecznymi: I ${\displaystyle {\tfrac {2}{1}}}$ C ${\displaystyle {\tfrac {1}{1}}}$ P ${\displaystyle {\tfrac {3}{3}}}$ = 22^[32].

Ekologia

Stado mirung południowych na Wyspie Kerguelena

Mirungi żywią się głównie głowonogami (75%) i rybami (25%). Gatunek ten żeruje u wybrzeży Antarktydy, zaś rozmnaża się na wyspach wokół kontynentu. Zwierzęta te są zdolne do odbywania bardzo dalekich podróży, pewien młody samiec z południowo-wschodniego Pacyfiku w ciągu 11 miesięcy przepłynął dystans ok. 29 tysięcy kilometrów, oddalając się nawet 640 km na zachód od wybrzeży Ameryki Południowej^[33].

Mirungi spędzają większość czasu w wodzie, nurkują typowo na 20–30 minut, na głębokość od 300 do 500 metrów. Rekordowe nurkowanie pewnej samicy trwało 2 godziny^[25]; inne zwierzę zanurkowało na głębokość ponad 2000 m^[34].

W czasie sezonu rozrodczego samce stają się bardzo agresywne. Walczą wtedy między sobą o terytoria i dostęp do samic. Pojedynczy samiec może panować nad „haremem” liczącym do 50 samic; w przypadku większych grup samic, już kilka samców może z nimi kopulować^[35].

Na mirungi polowano w XIX w. dla ich cennego tłuszczu, na Georgii Południowej aż do 1964 roku. Program ochrony tych ssaków sprawił, że ich liczebność podniosła się, osiągając obecnie ok. 700 000 osobników, a ich istnienie nie jest już zagrożone.

Zobacz też

• mirunga północna

Uwagi

1. Nowa nazwa dla Phoca Leonina Linnaeus, 1758.
2. Nie Phoca proboscidea Tiedemann, 1808.
3. Nowa nazwa dla Phoca Resima Péron, 1816.
4. Inna pisownia Phoca Ansonina de Blainville, 1820.
5. Kombinacja nazw.
6. Niepoprawna późniejsza pisownia C[ystophora]. falklandica Peters, 1875.