Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) – polskie ministerstwo kierowane przez ministra właściwego do spraw pracy, zabezpieczenia społecznego i rodziny^[1]. Resort został utworzony 3 stycznia 1918 przez Radę Regencyjną Królestwa Polskiego jako Ministerstwo Opieki Społecznej i Ochrony Pracy^[2].

Ministerstwo Rodziny, Pracy
i Polityki Społecznej

Siedziba ministerstwa przy ul. Nowogrodzkiej 1/3/5 w Warszawie
Państwo	Polska
Data utworzenia	3 stycznia 1918 17 listopada 2015 13 grudnia 2023
Siedziba	Warszawa
Minister	Agnieszka Dziemianowicz-Bąk
Sekretarz stanu	Aleksandra Gajewska, Łukasz Krasoń
Adres
ul. Nowogrodzka 1/3/5 00-513 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Położenie na mapie Polski Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
52°13′48,5″N 21°01′09,6″E
Strona internetowa

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zostało 7 października 2020 przekształcone w Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej^[3]. 12 sierpnia 2021 weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 sierpnia 2021 r. w sprawie przekształcenia Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, w wyniku którego do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej włączono ponownie sprawy działu praca z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii^[4]. 13 grudnia 2023 rozporządzeniem Rady Ministrów Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zostało ponownie przekształcone w Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej^[5].

Kierownictwo

• Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (NL) – minister rodziny, pracy i polityki społecznej od 13 grudnia 2023
• Aleksandra Gajewska (PO) – sekretarz stanu od 13 grudnia 2023^[6]
• Łukasz Krasoń (PL2050) – sekretarz stanu i pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych od 28 grudnia 2023^[7]
• Sebastian Gajewski (NL) – podsekretarz stanu od 19 grudnia 2023^[8]
• Katarzyna Nowakowska (PL2050) – podsekretarz stanu od 19 stycznia 2024^[9]
• Małgorzata Baranowska – podsekretarz stanu od 16 września 2024^[10]
• Liwiusz Laska – dyrektor generalny od 13 grudnia 2023^[11]

Zakres działania ministra

Zobacz w Wikiźródłach tekst Rozporządzenia RM powołującego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Dział praca obejmuje sprawy:

• zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu;
• stosunków pracy i warunków pracy;
• wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych;
• zbiorowych stosunków pracy i sporów zbiorowych.

Dział rodzina obejmuje sprawy:

• rozwoju i ochrony instytucji małżeństwa, dzieci i rodziny;
• rządowych programów wspierania rodziny, w szczególności rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także rodzin wielodzietnych lub niepełnych;
• przeciwdziałania patologiom i dyskryminacji w rodzinie;
• uwarunkowań demograficznych w kraju;
• koordynowania i organizowania współpracy organów administracji publicznej, organizacji pozarządowych i instytucji w zakresie realizacji praw rodziny, dzieci i osób starszych potrzebujących wsparcia;
• współpracy międzynarodowej dotyczącej realizacji i ochrony praw rodziny, dzieci, młodzieży, kobiet, mężczyzn i osób starszych.

Dział zabezpieczenie społeczne obejmuje sprawy:

• ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia społecznego;
• funduszy emerytalnych;
• pomocy społecznej i świadczeń na rzecz rodziny;
• świadczeń socjalnych, zatrudnienia, rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych;
• kombatantów i osób represjonowanych;
• koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem rzeczowych świadczeń leczniczych;
• działalności pożytku publicznego, w tym nadzoru nad prowadzeniem tej działalności przez organizacje pożytku publicznego, z wyłączeniem nadzoru nad działalnością w zakresie ratownictwa i ochrony ludności.
• Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje nadzór nad Prezesem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Struktura organizacyjna

Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Pracy III Rzeczypospolitej.

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne^[12][13]:

• Departament Analiz Ekonomicznych
• Departament Budżetu
• Departament Demografii
• Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego
• Departament Ekonomii Społecznej
• Departament Funduszy
• Departament Informatyki
• Departament Integracji Społecznej
• Departament Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego
• Departament Polityki Rodzinnej
• Departament Pomocy Społecznej
• Departament Prawa Pracy
• Departament Prawny
• Departament Rynku Pracy
• Departament Ubezpieczeń Społecznych
• Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego
• Departament Współpracy Międzynarodowej
• Biuro Dyrektora Generalnego
• Biuro Kontroli i Audytu
• Biuro Ministra
• Biuro Obsługi Ministerstwa
• Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.

Organ podległy ministrowi^[14]:

• Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi^[15]:

• Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” im. Andrzeja Bączkowskiego
• Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
• Zakład Wydawniczo-Poligraficzny MRPiPS

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra^[15]:

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
• Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych
• Ochotnicze Hufce Pracy
• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Historia

W latach 1987–1999 zadania z zakresu spraw zatrudnienia, świadczeń i ubezpieczeń społecznych wykonywało Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej. Po wprowadzeniu działów administracji rządowej jego miejsce w rządzie Jerzego Buzka zajęło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej utworzone na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 26 października 1999^[16] Urząd obsługiwał ministra właściwego do spraw dwóch działów: praca i zabezpieczenie społeczne.

W 2003 rząd Leszka Millera postanowił połączyć Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej z Ministerstwem Gospodarki. Nowy resort został utworzony na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 7 stycznia 2003^[17] pod nazwą Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej i obsługiwał następujące działy: gospodarka, praca, rozwój regionalny, turystyka i zabezpieczenie społeczne. W 2004 kolejnego przekształcenia dokonał rząd Marka Belki. Rozporządzeniami Rady Ministrów z 2 maja 2004^[18][19] dotychczasowe Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej podzielono na dwa urzędy: Ministerstwo Gospodarki i Pracy (gospodarka, praca, rozwój regionalny i turystyka) oraz Ministerstwo Polityki Społecznej (zabezpieczenie społeczne).

W 2005 rząd Kazimierza Marcinkiewicza przywrócił Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Zostało ono utworzone zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 31 października 2005 r.^[20] poprzez przekształcenie Ministerstwa Polityki Społecznej, do którego włączono część komórek organizacyjnych zlikwidowanego Ministerstwa Gospodarki i Pracy. Odtworzony resort ponownie przejął sprawy obsługi dwóch działów: praca i zabezpieczenie społeczne. Od 2 marca 2007 do 25 czerwca 2007 i ponownie od 14 sierpnia 2007 urząd wykonywał również zadania związane z obsługą działu sprawy rodziny, który 9 września 2010 został przekształcony w dział rodzina.

W 2015 rząd Beaty Szydło dokonał zmiany nazwy ministerstwa. Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 3 grudnia 2015^[21] (z mocą od 16 listopada 2015) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zostało przemianowane na Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (przekształcenie to nie było związane ze zmianą kompetencji resortu).

7 października 2020, w wyniku reorganizacji rządu Mateusza Morawieckiego z ministerstwa wydzielono obsługę działu administracji rządowej praca wcielając zadania z tego zakresu do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii utworzonego w wyniku przekształcenia Ministerstwa Rozwoju^[3][22].

Lista ministrów

Lp.	Zdjęcie	Imię i Nazwisko (partia polityczna)	Objęcie urzędu	Złożenie urzędu	Długość urzędu	Rząd	Ministerstwo
1.		Longin Komołowski (RS AWS) (1948–2016)	19 X 1999	19 X 2001	731 dni	Rząd Jerzego Buzka	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
2.		Jerzy Hausner (SLD / bezpartyjny) (ur. 1949)	19 X 2001	7 I 2003	810 dni	Rząd Leszka Millera	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
(2.)			7 I 2003	2 V 2004	115 dni	Rząd Leszka Millera	Ministerstwo gospodarki, pracy i polityki społecznej
(2.)			2 V 2004	31 III 2005	333 dni (łącznie:1258 dni)	Rząd Leszka Millera	Ministerstwo gospodarki i pracy
3.		Krzysztof Pater (bezpartyjny) (ur. 1961)	2 V 2004	24 XI 2004	206 dni	Pierwszy rząd Marka Belki	Ministerstwo polityki społecznej
4.		Izabela Jaruga-Nowacka (UP / UL) (1950–2010)	24 XI 2004	31 X 2005	341 dni	Drugi rząd Marka Belki	Ministerstwo polityki społecznej
5.		Krzysztof Michałkiewicz (PiS) (ur. 1953)	31 X 2005	5 V 2006	185 dni	Rząd Kazimierza Marcinkiewicza	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
6.		Anna Kalata (Samoobrona RP) (ur. 1964)	5 V 2006	14 VII 2006	70 dni	Rząd Kazimierza Marcinkiewicza	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
(6.)			14 VII 2006	13 VIII 2007	395 dni (łącznie: 465 dni)	Rząd Jarosława Kaczyńskiego	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
7.		Joanna Kluzik-Rostkowska (PiS) (ur. 1963)	13 VIII 2007	16 XI 2007	95 dni	Rząd Jarosława Kaczyńskiego	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
8.		Jolanta Fedak (PSL) (1960–2020)	16 XI 2007	18 XI 2011	1463 dni	Pierwszy rząd Donalda Tuska	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
9.		Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL) (ur. 1981)	18 XI 2011	22 IX 2014	1039 dni	Drugi rząd Donalda Tuska	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
(9.)			22 IX 2014	16 XI 2015	420 dni (łącznie: 1459 dni)	Rząd Ewy Kopacz	Ministerstwo pracy i polityki społecznej
10.		Elżbieta Rafalska (PiS) (ur. 1955)	16 XI 2015	11 XII 2017	756 dni	Rząd Beaty Szydło	Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej
(10.)			11 XII 2017	3 VI 2019	539 dni (łącznie: 1295 dni)	Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego	Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej
11.		Bożena Borys-Szopa (PiS) (ur. 1954)	4 VI 2019	15 XI 2019	164 dni	Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego	Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej
12.		Marlena Maląg (PiS) (ur. 1964)	15 XI 2019	6 X 2020	325 dni	Drugi rząd Mateusza Morawieckiego	Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej
(12.)			6 X 2020	26 XI 2023	1146 dni (łącznie: 1471 dni)	Drugi rząd Mateusza Morawieckiego	Ministerstwo rodziny i polityki społecznej
13.		Dorota Bojemska (bezpartyjna) (ur. 1976)	27 XI 2023	13 XII 2023	16 dni	Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego	Ministerstwo rodziny i polityki społecznej
14.		Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (NL) (ur. 1984)	13 XII 2023	nadal	400 dni	Trzeci rząd Donalda Tuska	Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej

Zobacz też

• Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
• Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego

Przypisy

1. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1905)
2. Dekret Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1)
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1735)
4. Dz.U. z 2021 r. poz. 1471
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2696)
6. Aleksandra Gajewska [online], Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej [dostęp 2024-02-21].
7. Łukasz Krasoń Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych [online], Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, 28 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-28].
8. dr hab. Sebastian Gajewski [online], Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej [dostęp 2024-02-21].
9. Są nowi wiceministrowie rodziny. Resort potwierdza [online], money.pl, 19 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-21].
10. Małgorzata Baranowska z Lipna wiceministrem! Będzie zajmować się wdrażaniem KPO [online], radiopik.pl, 16 września 2024 [dostęp 2024-09-17].
11. dr Liwiusz Laska [online], Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej [dostęp 2024-02-21].
12. M.P. z 2024 r. poz. 6
13. M.P. z 2024 r. poz. 977
14. Dz.U. z 2017 r. poz. 2329
15. M.P. z 2018 r. poz. 212
16. Dz.U. z 1999 r. nr 91, poz. 1015
17. Dz.U. z 2003 r. nr 1, poz. 2
18. Dz.U. z 2004 r. nr 106, poz. 1115
19. Dz.U. z 2004 r. nr 106, poz. 1116
20. Dz.U. z 2005 r. nr 220, poz. 1881
21. Dz.U. z 2015 r. poz. 2056
22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii (Dz.U. z 2020 r. poz. 1736)

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Kontrola autorytatywna (ministry of labour):

• VIAF: 47145602422601361022
• LCCN: n2016061757
• NUKAT: n2016220558